budowa i rola kwasów nukleinowych

gen

podstawowa jednostka dziedziczenia, to fragment DNA, który zawiera informację dotyczącą budowy białka lub cząsteczki RNA

poliptyd

długi łańcuch aminokwasów

ekson

sekwencja kodująca zawierająca informacje o kolejności ułożenia aminokwasów w białkach lub o budowie RNA

intron

sekwencja niekodująca nie zawierająca informacji o kolejności ułożenia aminokwasów w białkach ani o budowie RNA. ze względu na ich obecność geny organizmów eukariotycznych nazywamy genami nieciągłymi

cz. regulacyjne

biorą udział w regulacji odczytywania informacji genetycznej

geny ciągłe

geny organizmów prokariotycznych (bezjądrowych), nie mają intronów

DNA

kwas deoksyrybonukleinowy

RNA

kwas rybonukleinowy

zasada komplementarności

adenina i tymina (2 wiązania wodorowe) cytozyna i guanina (3 wiązania wodorowe)

funkcje DNA

to materiał genetyczny wszystkich organizmów i niektórych wirusów, genu zawierają informacje konieczne do syntezy białek oraz RNA, to nośnik informacji genetycznej - odpowiada za dziedziczenie cech

replikacja DNA

proces prowadzący do powielania cząsteczek DNA

cechy replikacji DNA

zachodzi przed każdym podziałem komórki, to proces anaboliczny (syntezy), jest niezwykle dokładna i semikonserwatywna

polimeraza DNA

enzym odpowiadający za tworzenie się nowych nici

mitoza

podział, który pozwala na zwielokrotnienie liczby takich samych komórek. prowadzi do uzyskania dwóch komórek o identycznej informacji genetycznej jak przed podziałem. mitoza umożliwia m.in. wzrost organizmu

mejoza

podział redukcyjny, z komórki diploidalnej powstają cztery komórki haploidalne - liczba chromosomów w każdej z nich jest zredukowana o połowę. w wyniku mejozy postają np. gamety zwierząt

funkcje RNA

bierze udział przede wszystkim w biosyntezie białek

rRNA (rybosomowy RNA)

po połączeniu z białkami tworzy rybosomy, na których zachodzi synteza białek. rybosomy są zbudowane z rRNA i białek

mRNA (informacyjny RNA)

przenosi informacje o budowie białka z jądra komórkowego na rybosomy. mRNA ma zwykle postać jednej, długiej nici

tRNA (transportujący RNA)

transportuje aminokwasy na rybosomy w tRNA jest miejsce, w którym przyłącza się animokwas i antykodon

części genu organizmy eukariotycznego (jądrowego)

regulatorowa - strukturalna (eksony i introny) - regulatorowa

elementy nukleotydu DNA

reszta kwasu fosforanowego, cukier 5-węglowy (deoksyryboza) i 4 zasady azotowe połączone wiązaniami wodorowymi

4 zasady azotowe w DNA

adenina, tymina, cytozyna i guanina

elementy nukleotydu RNA

reszta kwasu fosforanowego, cukier 5-węglowy (ryboza) i 4 zasady azotowe

4 zasady azotowe RNA

adenina, uracyl, cytozyna i guanina