Întrebare  |
Răspuns |
Do czego wykorzystuje się oznaczanie biochemicznych wskaźników przebudowy kości? începe să înveți
|
|
Do badań przesiewowych, rozpoznawaniu, różnicowaniu i monitorowaniu zaburzeń metabolizmu mineralnego tkanki kostnej
|
|
|
Co odzwierciedla procesy tworzenia i resorpcji kości (aktywności komórek tkanki kostnej i ich liczby)? începe să înveți
|
|
Biochemiczne wskaźniki obrotu kostnego
|
|
|
Pełny obraz o kościach dostarczają începe să înveți
|
|
biochemiczne wskaźniki obrotu kości wraz z wynikami pomiarów gęstości mineralnej kości (BMD)
|
|
|
W celu monitorowania jakich chorób używamy wskaźników obrotu kostnego? începe să înveți
|
|
choroby metaboliczne takie jak osteoporoza, choroba Pageta, osteomalacja, pierwotna nadczynność przytarczyc, przerzuty nowotworowe do kości
|
|
|
Czym są biochemiczne markery obrotu kostnego? începe să înveți
|
|
fragmenty białkowych elementów strukturalnych kości, produktów ich degradacji, enzymy i białka uwalniane do krążenia w czasie kościotworzenia, oraz komórek komórek resorpcji osteoklastów
|
|
|
Co syntezują komórki kościotwórcze? începe să înveți
|
|
białka macierzy organicznej: część z nich bierze udział w mineralizacji macierzy na skutek odkładania hydroksyapatytu kolagen typu 1, osteokalcyna, osteopontyna, proteoglikany,
|
|
|
|
începe să înveți
|
|
tworzenie i wzrost szkieletu, kościotworzenie przeważa nad resorpcją
|
|
|
druga - czwarta dekada życia începe să înveți
|
|
kościotworzenie i resorpcji są w równowadze
|
|
|
|
începe să înveți
|
|
nasilona przebudowa kości, przewaga resorpcji nad tworzeniem
|
|
|
Badania przy osteoporozie începe să înveți
|
|
Rtg przy podejrzeniu złamania, pomiar BMD, biochemiczne wskaźniki przebudowy kości
|
|
|
|
începe să înveți
|
|
Rtg, biochemiczne wskaźniki
|
|
|
Badania pierwotna nadczynność przytarczyc începe să înveți
|
|
tak jak w osteoporozie, czyli RTG, pomiar BMD, biochemiczne wskaźniki przebudowy kości
|
|
|
|
începe să înveți
|
|
BMD, RTG, biochemiczne wskaźniki
|
|
|
|
începe să înveți
|
|
tak jak w chorobie Pageta, RTG, biochemiczne wskaźniki
|
|
|
|
începe să înveți
|
|
PINP - N, PICP-C, BAP, osteokalcyna OC, BGP
|
|
|
|
începe să înveți
|
|
jest uzależniona od witaminy K i ulega zaburzeniom w obecności antykoagulantów oraz w czasie diety pozbawionej witaminy K
|
|
|
|
începe să înveți
|
|
|
|
|
Wskaźniki resorpcji kości începe să înveți
|
|
Ca 2plus, BDP sialoprosteina, Ctx, Ntx, DPD, PYD, Help, ICTP Ctx MMP, HYP, HLG, TRAc P5b, katepsyna k
|
|
|
Składniki macierzy kostnej (resorpcja) începe să înveți
|
|
jony wapnia, sialoprosteina kostna BSP
|
|
|
Fragmenty kolagenu typu I începe să înveți
|
|
C i N-końcowe telopeptydy Ctx, Ntx
|
|
|
|
începe să înveți
|
|
N końcowy u sieciowany telopeptydy łańcucha alfa kolagenu I
|
|
|
|
începe să înveți
|
|
C końcowy u sieciowany telopeptydy łańcucha alfa kolagenu typu 1
|
|
|
resorpcja cząsteczki sieciujące începe să înveți
|
|
ICTP lub Ctx MMP pirydynolina PYD, Help czyli 1 hydrokoidalny peptyd
|
|
|
Wskaźniki resorpcji o ograniczonej użyteczności klinicznej începe să înveți
|
|
HYP hydroksyprolina i HLG czyli hydroksylizyny
|
|
|
wskaźniki resorpcji o ograniczonej użyteczności începe să înveți
|
|
są szybko filtrowane przez nerki i wydała e z moczem (z wyjątkiem ICTP i BSP)
|
|
|
Co również traktuje się jako wskaźniki resorpcji? începe să înveți
|
|
fragmenty białka osteokalcyna uwalniane z macierzy i wydalane z moczem (oznacza się w moczu)
|
|
|
Jedyne wskaźniki resorpcji uwalniane bezpośrednio przez osteoklasty są enzymy începe să înveți
|
|
izoforma 5b winiano-oporna kwaśnej fosfatazy (TRAc P5b) oraz katepsyna K
|
|
|
Do czego służy oznaczanie stężenia wapnia i fosforanów w do owej zbiórce moczu? începe să înveți
|
|
służy do pośredniej oceny stanu aktywności przebudowy kości (w różnych schorzeniach metabolicznych) prawidłowo przeprowadzona dobowa zbiórka moczu wymaga zakwaszenia 2 ml 1N HCL najtańsza metoda, ale obarczona dużym błędem
|
|
|
Po co oznacza się markery obrotu kostnego? începe să înveți
|
|
oznacza się aby szybko ocenić tempo procesów kościotworzenia i resorpcji umożliwia przewidywanie szybkości utraty masy kostnej, przewidywanie złamań, zmian masy kostnej pod wpływem leczenia
|
|
|
Czym muszą charakteryzować się markery? începe să înveți
|
|
wysoką czułością i specyficznością
|
|
|
Metody oznaczania markerów. Metody începe să înveți
|
|
metoda że specyficznym przeciwciałem monoklonalnym lub poliklonalnym (elisa, ria, chemiluminescencja) Rozdział przy pomocy wysokoprawnej chromatografii cieczowej HPLC
|
|
|
Gdzie oznaczamy markery kościotworzenia? începe să înveți
|
|
próbki surowicy z krwi żylnej pobranej na czczo o 9 rano
|
|
|
Gdzie oznaczamy markery resorpcji? începe să înveți
|
|
w moczu lub surowicy (krwi żylnej na czczo o 9 rano) w przypadku moczu powinna to być pierwsza lub druga ranna porcja
|
|
|
Postępowanie diagnostyczne w monitorowaniu leczenia kalcytoniną, bisfosfonianami, hormonalną terapią zastępczą începe să înveți
|
|
zlecenie jednego z markerów resorpcji przed rozpoczęciem leczenia i po 4-6 tygodniach Ntx, Ctx, ICTP, dpd skuteczność stosowanej dawki =spadek poziomu markeru o 50 do 80 procent
|
|
|
postępowanie diagnostyczne ciąg dalszy începe să înveți
|
|
zlecenie jednego z markerów kościotworzenia przed rozpoczęciem leczenia i po 3 do 4 miesiącach stosowania leku osteokalcyna, frakcja AP, PINP spadek o 40 do 80% świadczy o skuteczności terapii
|
|
|
|
începe să înveți
|
|
kość jest częstym miejscem przerzutów, w przypadku nowotworów takich jak piersi prostata, płuca przerzuty do kości mają miejsce u 30-75% chorych najwyższa wartość diagnostyczna u chorych z przerzutami i bez to marker PINP przerzuty powodują destrukcję lub nowe ogniska tworzenia
|
|
|
Markery odgrywają dużą rolę w monitorowaniu începe să înveți
|
|
osteoporozy. ponieważ 10 do 15 %kobiet po menopauzie nie reaguje na HTZ pomiar C telopeptydów pozwala na szybkie stwierdzenie braku reakcji (densytometria nie jest tak skuteczna i można ją wykonywać tylko raz w roku)
|
|
|
Czynniki przedanalityczne începe să înveți
|
|
sposób pobierania krwi, oraz zmienność wewnątrzosobniczą
|
|
|
|
începe să înveți
|
|
wiek oraz płeć i zmiany fizjologiczne ciąża okres karmienia, okres menopauzalny
|
|
|
u kogo są najwyższe stężenia markerów? începe să înveți
|
|
u niemowląt i dzieci do 1 roku życia
|
|
|
u kogo markery są powiększone o 4 do 10 razy w porównaniu z dorosłymi? începe să înveți
|
|
u dzieci aż do momentu osiągnięcia dojrzewania plciowego
|
|
|
|
începe să înveți
|
|
u kobiet w ciąży i w pierwszych miesiącach po porodzie obserwuję się nasilona przebudowa kości
|
|
|
kiedy następuje charakterystyczny wzrost stężenia wskaźników kostnych? începe să înveți
|
|
wraz z początkiem menopauzy
|
|
|
Co dzieje się gdy unieruchomimy kończynę lub dochodzi do złamania începe să înveți
|
|
zwiększone stężenie markerów unieruchomienie nawet w trakcie spoczynku nocnego skutkuje zwiększeniem markerów
|
|
|
Co wpływa także na wskaźniki? începe să înveți
|
|
leki przeciwpadaczkowe oraz kortykosteroidy/czynniki niekorzystne to alkohol, palenie, anoreksja, bulimia zaburzenia endokrynologiczne np. hiperkortyzolemia, nadczynność tarczycy, niedobór hormonu wzrostu
|
|
|
