dwudziestolecie międzywojenne

"Skamander"

miesięcznik poetycki, ukazujący się w 1920-1928

grupa poetycka Skamander - twórcy

"Wielka Piątka Skamandra": Julian Tuwim, Jan Lechoń, Kazimierz Wierzyński, Antoni Słonimski, Jarosław Iwaszkiewicz

grupa poetycka Skamander - program

1. grupa programowo bezprogramowa (każdy program ogranicza, a Kolumb też nie miał programu); 2. szary człowiek - o szarym człowieku - dla szarego człowieka; 3. poezja bliska każdemu człowiekowi ("Wiosną niechaj wiosnę, nie Polskę zobaczę" J. Lechoń; "Zrzucam z ramion płaszcz Konrada" A. Słonimski)

grupa poetycka Skamander - v a r i a

1. ziemiańska kawiarnia literacka: klub pod Picadorem 2. nazwa od czasopisma 3. 'teraźniejszość' 4."Pro arte et studio" - warszawskie pismo studentów (debiut Lechonia)

grupa poetycka Skamander - język

mowa potoczna, język miejskiej ulicy, kolokwializmy, wulgaryzmy

Julian Tuwim (1894-1953): "Do krytyków"

jazda tramwajem napawa p.l. entuzjazmem i radością życia. Szczęście, bo "krew jest czerwona", witalny pęd

"Panny z Avinionu"

Pablo Picasso (1907); obraz wyznacza przełom w malarstwie i w sposobie postrzegania rzeczywistości

"Wstęp do psychoanalizy" - Z. Freud

(1916) Zygmunt Freud - wiedeński psychiatra; nowe spojrzenie na naturę ludzką

Guilliam Apollinaire

zraniony poeta, walczył podczas I wojny światowej, zmarł w przededniu końca wojny; "Alkohole"(1913) "2-gi kanonier konny" "Feldpostbrief" "Der Mistral"

Poeta i jego muza

Henri Rousseau (1909)

kaligram

utwór poetycki, którego graficzny kształt obrazuje opisywany przedmiot lub związane z nim treści uczuciowe

"Na zachodzie bez zmian"

Erich Maria Remarque (1929)- niemiecki pisarz, walczył na froncie I WŚ; dzieło o antywojennym, pacyfistycznym przesłaniu

"Punkt wyjścia"

Tadeusz Peiper (1922); I wojna światowa punktem wyjścia dla nowej generacji twórców; "zmieniła się skóra świata"; "Miasto, Masa, Maszyna (...) stają się przedmiotem nieznanych uniesień"

Polonia restituta

Polska odrodzona

"Herostrates"

Jan Lechoń (1917) zerwał z porozbiorowym kultem ojczyzny: "(...) A wiosną - niechaj wiosnę, nie Polskę zobaczę"

"Czarna Wiosna"

Antoni Słonimski (1919) próba odcięcia się od postaw patriotycznych: "Ojczyzna moja wolna, wolna.../Więc zrzucam z ramion płaszcz Konrada"

"My, Pierwsza Brygada"

słowa: Tadeusz Biernacki, Andrzej Hałaciński; nośnik legendy XX-wiecznej, której bohaterem był marszałek Józef Piłsudski, uosobienie polskości

fr. ancien régime

'stary ład'

dziennik = diarusz

osoba pisząca dziennik - diarysta; osobiste zapiski prowadzone na bieżąco z mniejszą lub większą regularnością

dytyramb

w starożytnej Grecji: podniosła pieśń pochwalna ku czci Dionizosa, później także ogólnie: pochwalny hymn na czyjąś cześć, utrzymany w tonacji patetycznej i entuzjastycznej

"Mochacki"

debiut Jana Lechonia

"Wiosna"

autor: Julian Tuwim; zerwanie z zasadą decorum (tylko pozory dytyrambu); przewrotna krytyka; dynamiczny biologizm