Întrebare  |
Răspuns |
|
începe să înveți
|
|
Etyka to dział filozofii zajmujący się badaniem moralności, zasad i wartości, które kierują ludzkim postępowaniem inaczej filozofia moralności
|
|
|
Na jakie pytania odpowiada Etyka? începe să înveți
|
|
Co jest dobre? Co jest złe? Jak powinniśmy postępować? Czy istnieją obiektywne normy moralne?
|
|
|
|
începe să înveți
|
|
Moralność to zbiór norm i wartości, które określają, jakie zachowania są społecznie akceptowalne i uważane za właściwe
|
|
|
Co to jest Moralność Konwencjonalna? începe să înveți
|
|
Zbiór powszechnie akceptowanych reguł i zasad stworzone przez ludzi dla ludzi. Pochodzi z umowy społecznej. stoi za nią konwencja/zgoda
|
|
|
Co to jest Moralność Krytyczna? începe să înveți
|
|
Moralność oparta na rozumie i uniwersalnych zasadach. Nie pochodzi z umowy społecznej
|
|
|
Zadaje pytanie: Jak zastosować zasady moralne w konkretnych dziedzinach życia? începe să înveți
|
|
Etyka Stosowana (praktyczna)
|
|
|
Zadaje pytanie: Czym są sądy moralne? Czy są obiektywne? Analizuje naturę pojęć moralnych i pytania o prawdę w etyce. începe să înveți
|
|
|
|
|
Odpowiada na pytania: Czym jest dobre życie? Jak poprawić swój los w życiu? Czym jest szczęście? itp. începe să înveți
|
|
Teoria Wartości (aksjologia moralna)
|
|
|
Zadaje pytanie: „Jakie są poglądy moralne ludzi?” începe să înveți
|
|
|
|
|
Zadaje pytanie: „Co jest moralnie dobre lub złe?” începe să înveți
|
|
|
|
|
Jaki stosunek zakładają pozytywiści wobec relacji Moralność a Prawo? începe să înveți
|
|
|
|
|
Jaki stosunek zakładają przedstawiciele prawa natury wobec relacji moralność a prawo? începe să înveți
|
|
Prawo musi być zgodne z moralnością
|
|
|
Czy przestrzeganie prawa jest równoznaczne z byciem moralnym? începe să înveți
|
|
Apartheid był legalny, ale czy był moralnie słuszny?
|
|
|
Na czym polega Problem Hume'a? începe să înveți
|
|
Nie można logicznie wyprowadzić normatywnego "powinno się" z czysto opisowego "jest" fakt że ludzie kierują się egoizmem to nie znaczy że powinniśmy się tak zachowywać
|
|
|
Na czym polega Naturalizm w Etyce? începe să înveți
|
|
Na próbie powiązaniu faktów z wartościami np. teoria Darwina o moralnym rozwoju - moralność mogla wyewoluować jako strategia przetrwania
|
|
|
Na czym polega Dylemat Jorgensena? începe să înveți
|
|
Normy prawne nie mogą być prawdziwe lub fałszywe
|
|
|
Na czym polega Teoria Boskiego Rozkazu? începe să înveți
|
|
Czyn jest moralny, bo jest nakazany przez Boga, a niemoralny tylko dlatego, że Bóg go zabrania
|
|
|
Na czym polega Dylemat Eutyfrona (Platon)? începe să înveți
|
|
Czy coś jest dobre, bo Bóg tak nakazał, czy Bóg tak nakazał, bo coś jest dobre?
|
|
|
Co to jest "Commonsense Morality"? începe să înveți
|
|
Odnosi się od podstawowych, intuicyjnych przekonań moralnych, bardzo podstawowe zdroworozsądkowe przekonanie o moralności [moralność zdroworozsądkowa] niektóre rzeczy są po prostu złe np. krzywdzenie małego niewinnego dziecka dla przyjemności
|
|
|
Co to jest rozumowanie moralne? începe să înveți
|
|
Proces analizy i podejmowania decyzji etycznych w oparciu o normy moralne
|
|
|
Kto jest twórcą Deontologii? începe să înveți
|
|
|
|
|
Kto jest twórcą Konsekwencjonalizmu? începe să înveți
|
|
Jeremy Benthan i John Stuart Mill
|
|
|
Kto jest twórcą Etyki Cnót? începe să înveți
|
|
|
|
|
Działanie jest moralnie słuszne, jeśli wynika z zasady obowiązku. începe să înveți
|
|
|
|
|
|
începe să înveți
|
|
|
|
|
Liczy się skutek działania, a nie samo działanie începe să înveți
|
|
|
|
|
Dobre działanie to takie, które przyniesie najwięcej dobra dla największej liczby osób începe să înveți
|
|
|
|
|
Moralność wynika z kształtowania dobrego charakteru începe să înveți
|
|
|
|
|
Odwaga i uczciwość są cnotami începe să înveți
|
|
|
|
|
Dylemat Wagonika - jaką decyzje podjąłby konsekwencjonalizm? începe să înveți
|
|
Przekierowanie/zrzucenie jest słuszne bo ratuje więcej osób
|
|
|
Dylemat Wagonika - jaką decyzje podjęłaby Deontologia? începe să înveți
|
|
Nie można celowo spowodować śmierci, nawet dla większego dobra.
|
|
|
Dylemat Wagonika - jaką decyzje podjęłaby Etyka Cnót? începe să înveți
|
|
Wybór powinien wynikać z rozwiniętej cnoty mądrości i współczucia
|
|
|
Kto jest autorem Dual Process Theory? începe să înveți
|
|
w sytuacjach moralnych nasz umysł działa na dwóch poziomach. Emocjonalne i praktyczne (conscious). Badani woleli przepchnąć wajchę niż zepchnąć człowieka.
|
|
|
Jaki eksperyment podważył to że komputer nas naprawdę rozumie? începe să înveți
|
|
|
|
|
Jakie pytanie zadaje problem przyzwoitości? începe să înveți
|
|
Czy człowiek postępuje uczciwie tylko dlatego, że boi się, że jego postępek zostanie wykryty?
|
|
|
Przekonanie, że istnieje moralna prawda - niezależna od kultury, religii, mody czy osobistych opinii. Dobre i złe czyny mają swoją obiektywną wartość, którą możemy rozpoznać i która nie zmienia się z czasem. începe să înveți
|
|
Potoczna Teoria Moralności
|
|
|
Nasz podstawowy obowiązek moralny, to maksymalizowanie własnego dobrobytu i dbanie o własny interes începe să înveți
|
|
|
|
|
Kto jest głównym zwolennikiem koncepcji Egoizmu Etycznego? începe să înveți
|
|
|
|
|
Jakie są problemy z Egoizmem etycznym? începe să înveți
|
|
np. zakłada że inni mogą działać w sposób niekorzystny dla nas, na poziomie makro okazuje się że kooperacja jest korzystna dla nas
|
|
|
Zakłada że nie ma obiektywnych standardów moralnych, działanie jest moralnie akceptowalne dlatego że jest dopuszczone przez zasady moralne danego społeczeństwa începe să înveți
|
|
moralność to wytwór ludzi
|
|
|
Jakie są problemy z Relatywizmem Moralnym? începe să înveți
|
|
np. zakłada że każdy należy do jednej, hermetycznej grupy moralnej która ma jeden zgodny światopogląd, a przekonania etyczne jednostki są wypadkową przekonań grupy
|
|
|
Twierdzi że nie ma czegoś takiego jak moralność începe să înveți
|
|
|
|
|
Czy Nietzsche był nihilistą moralnym? începe să înveți
|
|
Nietzsche nie głosił nihilizmu moralnego, ale twierdził, że dotychczasowe wartości moralne muszą zostać przewartościowane, bo straciły sens po „śmierci Boga”.
|
|
|
Reakcja/rozwinięcie Relatywizmu to? începe să înveți
|
|
„To nie kultura decyduje, co jest dobre - tylko jednostka. Moralność zależy od moich przekonań, nie od norm społecznych”
|
|
|
Sądy moralne są wyrazem naszych osobistych uczuć, opinii bądź preferencji începe să înveți
|
|
|
|
|
Nie ma takiego czegoś jak moralność începe să înveți
|
|
|
|
|
Moralne jest to co nam się podoba începe să înveți
|
|
co jeśli podoba nam się krzywdzenie innych?
|
|
|
Mówi że powinnismy postępować tak aby nasze życie było wolne od bólu i cierpienie - pełne szczęścia începe să înveți
|
|
|
|
|
Jaki jest problem z Hedonizmem? începe să înveți
|
|
Pochodzenie szczęścia ze złych źródeł, fałszywe przekonania, ograniczenie autonomii
|
|
|
Na czym polega Maszyna Przeżyć Nowicka? începe să înveți
|
|
Na podłączeniu człowieka do maszyny wywołującej wybrane przez Ciebie uczucia pokazuje że nie tylko szczęście jest ważne w życiu, ale również autentyczność
|
|
|
Kognitywista twierdzi że zdania o moralności mogą być prawdziwe lub fałszywe începe să înveți
|
|
|
|
|
Non-kognitywista twierdzi że zdania moralne nie wyrażają sądów, nie mają warunków prawdziwości începe să înveți
|
|
|
|
|
Non-kognitywista twierdzi że zdania o moralności mogą być prawdziwe lub fałszywe începe să înveți
|
|
|
|
|
Kognitywista twierdzi że zdania moralne nie wyrażają sądów, nie mają warunków prawdziwości începe să înveți
|
|
|
|
|
Na czym polega Teoria Błędu Mackiego? începe să înveți
|
|
Na tym że nie ma cech moralnych w tym świecie nie istnieje "dobro" jako cecha rzeczy
|
|
|
Realizm moralny mówi nam że wartości moralne istnieją obiektywnie. începe să înveți
|
|
|
|
|
kognitywizm czy nonkognitywizm? începe să înveți
|
|
wartości moralne istnieją niezależnie od ludzkich przekonań
|
|
|
kognitywizm czy nonkognitywizm? începe să înveți
|
|
dobro można sprowadzić do faktów naukowych (np. szczęście, dobrobyt)
|
|
|
kognitywizm czy nonkognitywizm? începe să înveți
|
|
(kognitywizm uznaje że sądy moralne mogą być prawdziwe bądź fałszywe) wartości moralne są nieredukowalne
|
|
|
kognitywizm czy nonkognitywizm? începe să înveți
|
|
moralność to wyrażenie emocji (złe = fuj)
|
|
|
kognitywizm czy nonkognitywizm? începe să înveți
|
|
moralność to uniwersalne nakazy ("powinieneś to zrobić")
|
|
|
kognitywizm czy nonkognitywizm? începe să înveți
|
|
(rozwinięcie emotywizmu) moralne sądy wyrażają postawy, ale nie są prawdziwe/fałszywe
|
|
|
kognitywizm czy nonkognitywizm? începe să înveți
|
|
wartości istnieją niezależnie od nas (idea dobra dyktująca co jest dobre a co złe)
|
|
|
Wszystkie zdarzenia, w tym decyzje moralne, są zdeterminowane przez prawa przyrody începe să înveți
|
|
różne poziomy: społeczny, psychologiczny, fizyczny
|
|
|
Jeśli determinizm jest prawdziwy, wolna wola nie istnieje începe să înveți
|
|
|
|
|
Wolna wola może istnieć nawet w świecie zdeterminowanym începe să înveți
|
|
|
|
|
Moralność to coś, z czym się rodzimy, jest wbudowana w nasz umysł începe să înveți
|
|
|
|
|
Moralność to coś, czego się uczymy - przez wychowanie, obserwację, kulturę începe să înveți
|
|
|
|
|
Moralność to wynik samodzielnego rozumowania - wykorzystujemy rozum, by zrozumieć zasady etyczne începe să înveți
|
|
|
|
|
Kto jest autorem metafory jeźdźca i słonia? începe să înveți
|
|
jeździec (procesy kontrolowane) nie kontroluje słonia (procesy automatyczne m.in. emocje), ale próbuje go przekonać
|
|
|
Kto podzielił Rozwój Moralny człowieka na 3 poziomy? începe să înveți
|
|
poziomy przedkonwencjonalny, konwencjonalny, postkonwencjonalny
|
|
|
Kto jest autorem Społeczno-Intuicjonistycznego modelu? începe să înveți
|
|
|
|
|
Jaki jest najpopularniejszy argument przeciwko "człowiekowi ekonomicznemu"? începe să înveți
|
|
wbicie sterylnej igły we własne ramie czy nieznanego dziecka
|
|
|
Wartości i zasady moralne zależą od opinii, przekonań czy emocji începe să înveți
|
|
nikt nie ma racji, nie istnieją fakty, które rozstrzygają spory moralne
|
|
|
Wartości i zasady moralne nie zależą od opinii, przekonań czy emocji începe să înveți
|
|
istnieją fakty, które rozstrzygają spory moralne, niektórzy uczestnicy sporów moralnych mają rację
|
|
|
Zakłada że moralność jest kwestią gustu începe să înveți
|
|
skoro dzielimy się gustami to znaczy że nie ma sporu
|
|
|
Sądy moralne nie opisują faktów i nie mogą być prawdziwe ani fałszywe, bo są wyrazem emocji, uczuć lub postaw, a nie przekonań începe să înveți
|
|
|
|
|
Nazwa problemu sformułowanego przez szkockiego filozofa Davida Hume’a dotyczącego niemożności wnioskowania, co powinno być, na podstawie tego, co jest începe să înveți
|
|
np. żyjemy w kraju o kulturze chrześcijańskiej, więc aborcja powinna być zakazana albo kara śmierci skutecznie odstrasza, więc powinna być dopuszczona
|
|
|
Zasady moralne i normy społeczne są tworzone przez ludzi, którzy zawierają między sobą umowę – milczącą lub wyrażoną – by móc żyć razem w pokoju i bezpieczeństwie începe să înveți
|
|
|
|
|
"I życie człowieka jest samotne, biedne, bez słońca, zwierzęce i krótkie." kto jest autorem tych słów? începe să înveți
|
|
"Lewiatan" (1651) stan natury to taki w którym wszyscy są egoistami
|
|
|
Istnieją obiektywne i uniwersalne zasady moralne, które wynikają z natury człowieka i świata, a nie z opinii, emocji czy woli społeczeństwa începe să înveți
|
|
|
|
|
Jacy są głowni przedstawiciele Prawa Natury? începe să înveți
|
|
Arystoteles i Tomasz z Akwinu
|
|
|
Jakich wyróżniamy dwóch najważniejszych przedstawicieli Utylitaryzmu? începe să înveți
|
|
Jeremy Bentham i John Stewart Mill
|
|
|
Dobro to to, co przynosi jak największe szczęście jak największej liczbie ludzi începe să înveți
|
|
|
|
|
Czy uylitaryści twierdzą że dobro to realne mierzalne zjawisko începe să înveți
|
|
|
|
|
”Czy bogowie lubią to co zbożne, dlatego że ono jest zbożne, cz też ono jest dlatego zbożne, że je bogowie lubią?” kto jest autorem tego cytatu? începe să înveți
|
|
|
|
|
Czego połączeniem jest Utylitaryzm? începe să înveți
|
|
Konsekwencjonalizmu i Hedonizmu
|
|
|
Kto stworzył rachunek szczęśliwości? algorytm obliczające ile szczęścia przyniesie dany czyn începe să înveți
|
|
|
|
|
Utylitaryzm pomija motywy działania, skupiając się na skutkach începe să înveți
|
|
|
|
|
Utylitaryzm pomija skutki działania, skupiając się na motywach începe să înveți
|
|
|
|
|
|
începe să înveți
|
|
|
|
|
Kto jest twórcą Deontologii? începe să înveți
|
|
|
|
|
Moralność to wypełnianie obowiązków wynikających z rozumu începe să înveți
|
|
|
|
|
„Działaj tylko wedle takich zasad, co do których mógłbyś chcieć, aby stały się prawem powszechnym” kto jest autorem tych słów? începe să înveți
|
|
Deontologia (nie mylić ze "złotą regułą" - "nie traktuj innych w sposób w jaki samo nie chciałbyś być przez nich traktowany")
|
|
|
Problemem Deontologii jest konflikt pomiędzy absolutnymi regułami (np. kłamstwo i obowiązek ratowania życia) începe să înveți
|
|
|
|
|
Zespół norm i wartości moralnych regulujących zachowanie przedstawicieli określonego zawodu începe să înveți
|
|
|
|
|
Etyka pracy skupia się na cechach ogólnych (sumienność, punktualność, rzetelność), z kolei etyka zawodowa obejmuje także treść działania zawodowego, relacje międzyludzkie, dylematy moralne începe să înveți
|
|
|
|
|
W zawodach specjalistycznych występuje asymetria wiedzy i władzy începe să înveți
|
|
|
|
|
W zawodach specjalistycznych nie występuje asymetria wiedzy i władzy începe să înveți
|
|
|
|
|
Co to znaczy w znaczeniu przedmiotowym? începe să înveți
|
|
|
|
|
Co to znaczy w znaczeniu podmiotowym? începe să înveți
|
|
Jak dana grupa zawodowa myśli
|
|
|
Profesjonalny Partykularyzm zakłada że moralność zawodowa może być niezgodna z moralnością ogólną începe să înveți
|
|
|
|
|
Profesjonalny Partykularyzm zakłada że moralność zawodowa nie może być niezgodna z moralnością ogólną începe să înveți
|
|
|
|
|
Profesjonalny Uniwersalizm zakłada że moralność zawodowa nie może być niezgodna z moralnością ogólną începe să înveți
|
|
|
|
|
Profesjonalny Uniwersalizm zakłada że moralność zawodowa może być niezgodna z moralnością ogólną începe să înveți
|
|
|
|
|
Profesjonalny partykularyzm w wersji podmiotowej zakłada moralny relatywizm sądów, natomiast profesjonalny partykularyzm w wersji przedmiotowej ma za założenie moralny relatywizm czynów începe să înveți
|
|
|
|
|
Pogląd, że dla niektórych zawodów (lub ludzi w tych zawodach) mogą obowiązywać inne reguły moralne niż dla reszty społeczeństwa începe să înveți
|
|
Profesjonalny Partykularyzm
|
|
|
Jaka jest rola społeczna etyk zawodowych? începe să înveți
|
|
Regulują zawody mające kluczowe znaczenie dla życia oraz są elementem kontraktu społecznego "dajemy wam władzę, ale wymagamy moralności"
|
|
|
Zawody, których przedstawiciele wykonują istotne funkcje społeczne, wymagające specjalistycznej wiedzy oraz przestrzegania wysokich standardów etycznych începe să înveți
|
|
Zawód Zaufania Publicznego
|
|
|
Zawód regulowany to zawód, którego wykonywanie wymaga posiadania określonych kwalifikacji i dozwolone jest dopiero po uzyskaniu zezwolenia, które można zdobyć tylko po spełnieniu wymogów określonych przepisami prawnymi danego państwa începe să înveți
|
|
|
|
|
Wykonywany profesjonalnie, zawodowo przez świadczenie usług typowych, działalność jest wykonywana na własny rachunek, wymaga szczególnego wykształcenia lub umiejętności związanych z wykonywanym zawodem, działalność jest prowadzona samodzielnie i osobiście începe să înveți
|
|
|
|
|
Jeśli prawo jest skrajnie niesprawiedliwe i sprzeczne z ideą prawa, to traci swoją legitymację moralną kto jest autorem tej tezy? începe să înveți
|
|
|
|
|
