Filozofia dąży do odkrycia podstawowych zasad i fundamentów rzeczywistości. Stara się dotrzeć do sedna rzeczy, a nie tylko opisywać powierzchowne zjawiska.
Oznacza to, że filozofia opiera się na rozumie, a nie na doświadczeniu empirycznym. Filozofowie dążą do odkrycia arche, czyli ostatecznej zasady świata, która nie należy do świata empirycznego i jest dostępna jedynie poprzez rozum.
Filozofia dotyczy całości bytu i istnienia. Interesuje się sensem całości i zadaje pytania o naturę rzeczywistości, człowieka i jego miejsca w świecie.
Filozofia charakteryzuje się zdolnością do kwestionowania i weryfikowania założeń, w tym własnych. Filozofia jest krytyczna również wobec samej siebie, co oznacza, że stale poddaje swoje tezy i metody weryfikacji.