Historia II RP

I. DASZYŃSKI

Socjalista, działacz niepodległościowy. Premier Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej w Lublinie (1918).

Władysław Grabski

Ekonomista i polityk. Dwukrotny premier Polski. Przeprowadził reformę walutową w 1924 roku, wprowadzając złotego.

Jędrzej Moraczewski

Premier Polski (1918-1919), działacz socjalistyczny. Wprowadził reformy społeczne, m.in. 8-godzinny dzień pracy i prawa wyborcze dla kobiet.

Edward Rydz-Śmigły

Marszałek Polski, naczelny wódz w czasie kampanii wrześniowej 1939 roku. Bliski współpracownik Józefa Piłsudskiego.

Wojciech Korfanty

Polityk narodowy, przywódca Powstań Śląskich. Odegrał kluczową rolę w negocjacjach z Niemcami dotyczących granic Śląska.

Bunt Żeligowskiego (1920)

Generał Lucjan Żeligowski zajął Wilno, tworząc Litwę Środkową, później przyłączoną do Polski.

Pakt lanckoroński (1923)

Porozumienie między prawicą a ludowcami, mające na celu utworzenie rządu.

Wybory brzeskie (1930)

Wybory parlamentarne po represjach wobec opozycji przez rząd sanacyjny.

BBWR

Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem - Założony w 1928 roku przez Piłsudskiego, miał na celu wsparcie rządu sanacyjnego. Potrzeba stworzenia szerokiej bazy poparcia dla rządu sanacyjnego.

Wojna celna z Niemcami (1925-1934)

Konflikt gospodarczy między Polską a Niemcami związany z cłami na polski węgiel.

Koncepcja Międzymorza

Idea federacji państw Europy Środkowo-Wschodniej promowana przez Piłsudskiego.

Przyczyny i skutki przewrotu majowego (1926)

Przycz: Niezadowolenie z korupcji i nieskuteczności rządów parlamentarnych. Chęć wzmocnienia władzy wykonawczej przez Piłsudskiego. Skut: Ustanowienie rządów sanacyjnych z Piłsudskim jako faktycznym liderem. Wzmocnienie władzy wykonawczej kosztem prlmnt

Reformy i osiągnięcia rządu Grabskiego

Reforma walutowa (1924) i wprowadzenie złotego. Reforma skarbowo-podatkowa, która usprawniła system finansowy kraju. Stabilizacja gospodarki po okresie hiperinflacji. Ustanowienie Banku Polskiego jako centralnego banku emisyjnego.

Przyczyny ataku III Rzeszy na Polskę (1939)

Ekspansjonistyczna polityka Hitlera. Odmowa Polski na żądania terytorialne Niemiec. Układ Ribbentrop-Mołotow ustalający podział stref wpływów.

Konstytucja marcowa (1921)

Stabilizacja państwa po odzyskaniu niepodległości, wprowadzenie zasad demokratycznych.

Nowela sierpniowa (1926)

Zwiększyła uprawnienia prezydenta, w tym prawo do rozwiązywania parlamentu i wydawania dekretów z mocą ustawy.

Mała konstytucja (1947)

Tymczasowy akt prawny regulujący ustrój państwa po II wojnie światowej, zwiększający uprawnienia władzy wykonawczej.

Plebiscyty Śląsk (1921)

Wynik: Podział Górnego Śląska między Polskę a Niemcy, korzystny dla Polski. Przebieg: Plebiscyt pod nadzorem aliantów, intensywna kampania obu stron, wynik 59,4% za Niemcami.

Plebiscyty Warmia i Mazury (1920)

Wynik: Większość mieszkańców opowiedziała się za pozostaniem w Niemczech. Przebieg: Plebiscyt pod nadzorem Międzysojuszniczej Komisji, zastraszanie i manipulacje przez Niemców, wynik 97% za Niemcami.