Jest pojęcie: bogatsza Polszczyzna

 0    375 cartonașe    Jest pojecie
descarcă mp3 printează joacă Testează-te
 
Întrebare język polski Răspuns język polski
ab ovo
începe să înveți
od początku, od samego źródła (łac. „od jajka”)
Aby zrozumieć tę historię trzeba ją opowiedzieć ab ovo; zaczynając od narodzin bohatera.
aberracja
începe să înveți
nieprawidłowość lub odchylenie od normy
Twoi przyjaciele nie są nienormalni, po prostu miewają aberracyjne zachowania.
abnegat
începe să înveți
osoba zaniedbująca swój wygląd, potrzeby, korzyści i wygody
Zastanawia mnie co jest powodem jego abnegackiej postawy.
abominacja
începe să înveți
niechęć, obrzydzenie, wstręt, odraza
Odczuwam abominację na widok pająków.
absencja
începe să înveți
nieobecność
Zanotowaliśmy dwukrotnie wyższe absencje w stosunku do ubiegłego roku.
admiracja
începe să înveți
podziw, zachwyt, uwielbienie
Mimo wieloletniego małżeństwa wciąż wypowiadają się o sobie z nieco przesadną admiracją.
afirmacja
începe să înveți
uznanie czegoś za właściwe; aprobata
a także: motywujące zdanie lub stwierdzenie powtarzane w celu wzmocnienia wiary w siebie
ageizm
începe să înveți
(wym. ejdżyzm) dyskryminacja ze względu na przekroczenie górnej granicy wiekowej, np. podczas rekrutacji
adultyzm
începe să înveți
dyskryminacja ze względu na młody wiek, np. podczas rekrutacji
agitować
începe să înveți
przekonywać innych do określonych poglądów lub działań, często politycznych
Kandydaci agitowali na rzecz udziału w wyborach, mając nadzieję na obalenie obecnej władzy.
agnostyk
începe să înveți
osoba, która przyjmuje, że nie ma wystarczających podstaw by potwierdzić istnienie Boga lub mu zaprzeczyć
Agnostyk jest więc kimś pomiędzy teistą (człowiekiem wierzącym), a ateistą (człowiekiem niewierzącym)
akronim
începe să înveți
skrótowiec; wyraz utworzony zazwyczaj z pierwszych liter lub sylab nazwy własnej, czy grupy wyrazów
np. ZUS - Zakład Ubezpieczeń Społecznych, lub: Torwar, pochodzący od słów „tor” i „Warszawa”.
alegoria
începe să înveți
przedmiot, postać lub motyw, który prócz znaczenia dosłownego obrazuje jednoznaczny, metaforyczny sens
UWAGA! Alegoria nie jest symbolem. Symbol może posiadać wiele znaczeń, zależnie od interpretacji, np. serce - może oznaczać życie, ale też miłość
np. kostucha, jako alegoria śmierci
alians
începe să înveți
sojusz, umowa; partnerstwo podmiotów dążących do określonych celów i korzyści
Postąpiliśmy tak ze względu na alianse partyjne i płynące z nich obustronne korzyści.
altruizm
începe să înveți
bezinteresowna pomoc, poświęcenie; stawianie czyjegoś dobra ponad swoje pomimo braku osobistych korzyści
Jego altruizm zakrawał na naiwość, ale ludzie go kochali.
ambiwalentny
începe să înveți
o sprzecznych lub niejednoznacznych odczuciach
Mam abiwalentny stosunek do swojej pracy - jesli lekka i nie przemęczam się, ale to monotonne i mało rozwojowe zajęcie.
amorficzny
începe să înveți
bezpostaciowy, bezforemny, nieuporządkowany; bez określonej budowy i kształtu
dosłownie, w fizyce i chemii, amorficznym nazywa się ciało stałe pozbawione określonej formy, np. szkło
anagram
începe să înveți
wyraz utworzony z poprzestawianych liter lub sylab innego wyrazu
np. burza - po odpowiednim przestawieniu liter otrzymamy anagram „arbuz”.
aneksja
începe să înveți
przejęcie terytorium państwa bez jego zgody
np. aneksja obwodów Ukrainy przez Rosję
anhedonia
începe să înveți
niezdolność do odczuwania przyjemności
To po prostu stan, w którym nic nie cieszy, odczuwa się ciągłe zmęczenie i brak motywacji.
animozja
începe să înveți
niechęć lub wrogość; uraza
Animozje między tymi dwoma rodami trwają od pokoleń.
Animozje to także drobne spory wywołane tą urazą.
animusz
începe să înveți
żywotność, energia, zapał, odwaga w działaniu
„Jak nie teraz, to kiedy?!” - powiedział, przechylając butelkę dla dodania sobie animuszu.
annały
începe să înveți
dawne roczniki lub kroniki spisane w porządku chronologicznym
Według annałów z XIII wieku miasto zostało założone przez księcia Bolesława.
Anno Domini
începe să înveți
(łac.) roku pańskiego; naszej ery; liczony od narodzin Chrystusa
... pisał o tym w swoim podsumowaniu Anno Domini 2023.
ansa
începe să înveți
niechęć, negatywne nastawienie do kogoś; pretensja, uraza
Chyba lepiej mijać się bez słowa, niż pielęgnować tę wzajemną ansę.
antagonistyczny
începe să înveți
przeciwstawny do kogoś lub czegoś i zwalczający się z tym nawzajem
W wielu literackich dziełach dominuje motyw antagonistycznego sporu dobra ze złem.
antonim
începe să înveți
przeciwieństwo, wyraz przeciwstawny
np. mały i duży, jasny i ciemny
anturaż
începe să înveți
otoczenie, środowisko; aranżacja, stylistyka
Wyprawili wesele w prawdziwie włoskim anturażu.
antycypować
începe să înveți
przypuszczać; domyślać się co się wydarzy lub jaki będzie miało przebieg
Antycypacja jest niezbędna w zawodzie prawnika - pozwala skrupulatnie zaplanować linię obrony.
apanaże
începe să înveți
korzyści finansowe związane z zajmowaniem wysokiego stanowiska; wykonywaniem prestiżowego zawodu
Apanaże niektórych zawodników są zbyt wysokie i możnaby je ograniczyć, ale czy nie spowoduje to większej korupcji?
apodyktyczny
începe să înveți
narzucający swoje zdanie bez dopuszczania sprzeciwu; despotyczny, arbitralny
Jego apodyktyczny styl zarządzania zniechęcał pracowników do wyrażania własnych opinii.
apoftegmat
începe să înveți
zwięzłe, celne, często dowcipne lub mądre powiedzenie użyte jako zręczny i trafny komentarz do sytuacji
„Co to za ponury absurd, żeby o życiu decydować za młodu, kiedy jest się kretynem.”
apogeum
începe să înveți
określenie wartości maksymalnej; momentu, w którym rozwój czegoś osiąga szczyt
Czekaliśmy na takie widowisko, to apogeum jego formy.
apologia
începe să înveți
obrona, usprawiedliwienie jakiejś idei, osoby lub czynu, zazwyczaj w formie pochwalnej mowy lub tekstu
Jego książka była apologią tradycyjnych wartości i stylu życia.
apoteozować
începe să înveți
wychwalać, gloryfikować; przedstawiać w sposób wyidealizowany
W swoim przemówieniu apoteozował rolę nauki w rozwoju ludzkości.
aprecjacja
începe să înveți
wzrost wartości towaru lub dobra
antonimem jest „deprecjacja” - spadek wartości towaru lub dobra
aprioryczny
începe să înveți
założony „z góry”, bez uprzedniego zapoznania się z faktami
Swego czasu panowało w Polsce aprioryczne przekonanie o milionach zarabianych za granicą.
arbitralny
începe să înveți
bezwzględnie narzucający swoje zdanie; nie przyjmujący sprzeciwu
np. arbitralne rządy
asertywność
începe să înveți
umiejętność jasnego wyrażania swoich potrzeb, uczuć i opinii oraz egzekwowania swoich praw w sposób, który nie narusza praw innego człowieka (szacunek do siebie i innych)
asumpt
începe să înveți
powód, przyczyna lub zachęta do podjęcia określonego działania
Zajęcie pierwszego miejsa w konkursie wojewódzkim było asumptem do jeszcze cięższych treningów.
atawizm
începe să înveți
przejaw prymitywnych instynktów, zachowań lub obyczajów z dawnych czasów
(atawizm w biologii) pojawienie się u organizmu cech dalekich przodków, np. nadmiarowy ogon u noworodka
Jego agresywna reakcja obronna była dziwnym atawizmem, którego nikt się nie spodziewał.
atoli
începe să înveți
archaiczny synonim słów: jednak, ale, natomiast
Chciał wyjechać na wakacje, atoli obowiązki służbowe zatrzymały go w mieście.
autochton
începe să înveți
rdzenny mieszkaniec, tubylec; członek rodu zamieszkującego dane terytorium od pokoleń
Autochtoni tej wyspy posiadają unikalne tradycje, które przekazują z pokolenia na pokolenie.
azyl
începe să înveți
miejsce ucieczki; schronienie dające poczucie bezpieczeństwa
O azyl ma prawo ubiegać się każda osoba, która spotkała się z prześladowaniami na terenie własnego kraju.
bajdurzyć
începe să înveți
opowiadać bzdury, głupstwa; mówić rzeczy niewiarygodne
Przestań bajdurzyć, i tak nikt nie wierzy w te twoje niestworzone historie.
bałwochwalstwo
începe să înveți
bezkrytyczne, naiwne uwielbienie; ubóstwianie, adoracja, kult
Dziś to znany człowiek, ale należy pamiętać o tym, jak wielu ludziom uprzykrzył życie. Nie rozumiem tego bałwochwalstwa i robienia z niego strażnika zasad morlanych.
bełtać
începe să înveți
chaotycznie, energicznie mieszać jakiś płyn
bełtać to także: mówić coś w sposób niejasny, bełkotać; oraz wprwadzać jakieś zamieszanie, np. bełtać komuś w głowie
benefis
începe să înveți
koncert, spektakl lub inne wydarzenie organizowane w celu uczczenia wieloletniej działalności benefisanta
Jubileuszowy benefis tego zespołu sprowadził rzeszę fanów z całego świata.
besserwisserski
începe să înveți
zarozumiały, przemądrzały; taki co wszystko wie najlepiej, przekonany o swojej wyższości
Jego besserwisserskie uwagi irytowały wszystkich dookoła.
bezeceństwa
începe să înveți
odrażające, haniebne czyny; łajdactwa
To całkiem mili ludzie, mając na uwadze bezeceństwa jakie im się przypisuje.
bigot
începe să înveți
fanatyk religijny, dewot
Brzydzę się tak ostentacyjną bigoterią, jaka od pana emanuje.
bilingwizm
începe să înveți
dwujęzyczność
Bilingwizm znacznie ułatwia znalezienie pracy w międzynarodowych korporacjach.
bimbać
începe să înveți
nie liczyć się z czymś, bagatelizować, lekceważyć; nie traktować z należytą powagą
Bimbał sobie cały dzień, zamiast przygotowywać się do egzaminu.
birbant
începe să înveți
hulaka; osoba spędzająca dużą ilość czasu na beztroskich zabawach
To mała wioska z miejscowymi birbantami przyrośniętymi do lokalnego sklepiku z alkoholem i do remizy strażackiej.
blichtr
începe să înveți
złudna atrakcyjność, powierzchowny polor
Warszawski blichtr chciał mnie ośliepić jeszcze przed zmierzchem.
bon mot
începe să înveți
(czyt. bą mo) zwięzły, dowcipny i trafny zwrot używany jako celna puenta
Jego przemówienie stało się zabawne i interesujące za sprawą bon motów wplatanych między wierszami.
bon ton
începe să înveți
(czyt. bą tą) dobre maniery i wychowanie
Bon ton chłopca nie umknął uwadze dorosłych, którzy byli pod wrażeniem jego manier.
bonza
începe să înveți
(z dezaprobatą) osoba zajmująca wysokie stanowisko i ciesząca się dużymi wpływami, przywilejami i prestiżem
Bonzowie z parlamentu, siedzący w limuzynach i śmiejący się na widok protestów.
brukać
începe să înveți
poniżać, hańbić, narażać na utratę dobrej opinii, np. zbrukać swoje dobre imię
brukać to także: brudzić, np. chusta została zbrukana krwią
bynajmniej
începe să înveți
partykuła przecząca lub wzmacniająca przeczenie
słowo bynajmniej można potraktować jaki synonim wyrażenia: „w żadnym razie”, np. To w żadnym razie nie znaczy, że się mylę.
np. To bynajmniej nie znaczy, że się mylę.
cezura
începe să înveți
przełomowy moment, który jest końcem czegoś starego i początkiem czegoś nowego
Czy zmiany, które zachodzą, będą ważną cezurą w historii Polski?
charme
începe să înveți
(czyt. szarm) urok osobisty, wdzięk, czar, powab
Jego charme sprawiał, że z łatwością zdobywał sympatię innych ludzi.
chełpić się
începe să înveți
przechwalać się, obnosić z czymś; pysznić się
Nie powinieneś tak chełpić się swoimi sukcesami. Jest zdecydowanie lepiej, kiedy inni dostrzegają je i doceniają.
chryja
începe să înveți
zamieszanie, awantura, hałaśliwa kłótnia, draka
Będzie chryja jeśli nie dogadamy się w żaden humanitarny sposób.
chuć
începe să înveți
żądza, namiętność, pożądanie seksualne
Miał zostać księdzem, a zaczęła nim władać jakaś zwierzęca chuć, której nie mógł opanować.
ciemięga
începe să înveți
osoba niezdarna, niezbyt bystra; niedołęga, oferma
W młodości był strasznym ciemięgą.
ckliwy
începe să înveți
nadmiernie uczuciowy; łatwo wzruszający się
(o zapachu) ckliwy to mdły, duszący
np. ckliwe spojrzenia
cymes
începe să înveți
(pot.) rarytas; coś wyjątkowego, znakomitego
(dosł.) cymes to świąteczna potrawa żydowska
Półka z wyrobami lokalnymi to prawdziwy cymes tego sklepiku.
cyzelować
începe să înveți
skrupulatnie poprawiać coś, aż do uzyskania najlepszej wersji tego
Wycyzeluję swój artykuł i poproszę Adama, by go przeczytał.
Najczęściej używane w kontekście tekstu, filmu lub przy obróbce metali.
de facto
începe să înveți
w rzeczywistości, faktycznie, w praktyce
De facto to Adam kierował projektem, mimo że jego nazwiska nie było na żadnej z umów.
Określenie stosowane w sytacjach gdy np. coś istnieje, mimo że nie zostało to formalnie lub prawnie zatwierdzone.
de iure
începe să înveți
zgodnie z prawem, formalnie
De iure jej syn jest właścicielem tego mieszkania, choć nigdy w nim nie mieszkał.
Określenie stosowane gdy określony jest stan prawny czegoś, który w rzeczywistości może się różnić od zapisu w dokumentach.
deflacja
începe să înveți
spadek poziomu cen dóbr i usług
przeciwieństwo inflacji
degrengolada
începe să înveți
rozkład wartości moralnych, etycznych i intelektualnych; zubożenie kulturowe
... pijaństwo i cudzołóstwo; istny chaos i postępująca degrengolada.
deliberować
începe să înveți
rozważać coś szczegółowo, zastanawiać się lub dyskutować o czymś; roztrząsać
Wchodzimy w to, nie ma co deliberować.
demagogia
începe să înveți
oddziaływanie na nastroje społeczne poprzez głoszenie treści nastawionych na łatwy efekt, poklask
Powiemy, że każdemu się należy i że dostanie - przecież tego chce największa część elektoratu.
denuncjacja
începe să înveți
donos; potajemne oskarżanie kogoś
Musieli się wynieść - liczne denuncjacje w końcu przyniosły skutek.
deprecjonować
începe să înveți
umniejszać wartość, przedstawiać w gorszym świetle
Nie pozwól by wysoko postawiona poprzeczka zdeprecjonowała twoją pewność siebie.
dezabil
începe să înveți
negliż lub bielizna; bardzo niekompletny strój odsłaniający sporą część ciała
... stoi, biedny, w pełnym dezabilu, prosząc by wpuszczono go do domu.
dezaprobata
începe să înveți
niechętny stosunek do czegoś wynikający z negatywnej oceny tego
Odpowiedzialni za ten projekt ludzie spotkali się z dezaprobatą swoich przełożonych.
diuretyczny
începe să înveți
moczopędny
Herbata i kawa mają silne działanie diuretyczne.
dossier
începe să înveți
(czyt. dosje) zbiór dokumentów lub informacji dotyczących konkretnej osoby lub sprawy
Szef poprosił o pełne dossier na temat nowego kontrahenta, aby lepiej poznać jego dotychczasową działalność.
dumping
începe să înveți
sprzedaż towarów po cenach niższych niż koszt produkcji
a także: sprzedaż towarów za granicę po cenach niższych niż na rynku krajowym
dychotomia
începe să înveți
dwudzielność; wyraźna różnica między dwiema częściami jakiejś całości
W każdym społeczeństwie można dokonać dychotomicznego podziału.
dyfamacja
începe să înveți
zniesławienie; poważne publiczne oszczerstwo lub zarzut
W polityce jest zdecydowanie za dużo przykładów dyfamacji.
dygresja
începe să înveți
wypowiedź odbiegająca od głównego tematu rozmowy
Pomińmy wszelkie dygresje i skupmy się na tym, co istotne.
dyletant
începe să înveți
amator; osoba, która zajmuje się jakąś dziedziną lub komentuje ją, nie posiadając należytej wiedzy
Internet jest pełen dyletantów i namawiam, by skrupulatnie weryfikować usłyszane tam informacje.
dysertacja
începe să înveți
rozprawa naukowa, przedstawiana zwykle w celu uzyskania stopnia naukowego
Znów dałem się wciągnąć w te bezsensowne dysertacje.
dysertacja to także: (z dezaprobatą) długie rozważanie na jakiś temat
dysfemizm
începe să înveți
celowe użycie dosadnego, nieprzyzwoitego wyrazu lub wyrażenia
Dysfemizmy to np.: morda (mówiąc o twarzy), gówniarz (mówiąc o dziecku), żarcie (mówiąc o jedzeniu)
Dysfemizm jest przeciwieństwem eufemizmu.
dysforia
începe să înveți
niepokój, niezadowolenie, rozdrażnienie, smutek
Po kilku miesiącach intensywnej pracy wpadliśmy w dysforyczne nastroje, wywołane zmęczeniem i monotonią.
Dysforia jest przeciwieństwem euforii.
dyskurs
începe să înveți
logiczne i uporządkowane rozważania na dany temat, którym towarzyszy wymiana myśli między podmiotami
dyspensa
începe să înveți
(pot.) pozwolenie na odstępstwo od zasad
Podczas świąt zrobiłem sobie dyspensę od ustalonej diety.
Słowo dyspensa używane jest głównie w kontekście religijnym, np. dyspensa od postu.
dystopijny
începe să înveți
ukazujący czarną wizję przyszłości
„Rok 1984” George’a Orwella przedstawia dystopijny obraz świata kontrolowanego przez władzę.
dystyngowany
începe să înveți
wyróżniający się elegancją i dobrymi manierami; o wyrafinowanym guście
To krzepki i dystyngowany staruszek.
dysydent
începe să înveți
opozycjonista; osoba jawnie sprzeciwiająca się ponującej władzy i ideologii
(w religii) dysydent to innowierca
dziarski
începe să înveți
energiczny, pełen werwy, żwawy
To dziarski starszy pan; więcej w nim życia niż w niektórych młodych.
efemeryda
începe să înveți
coś chwilowego; coś co szybko przemija, nie pozostawiając po sobie śladu
Popularność bywa efemeryczna, ale to dla tych pięciu minut się żyje.
egalitaryzm
începe să înveți
przekonanie, że wszyscy ludzie są równi i powinni posiadać jednakowe prawa oraz status socjoekonomiczny
Dzisiejszy marsz ulicami miasta miał egalitarny wydźwięk.
egzonim
începe să înveți
nazwa geograficzna stosowana w danym języku dla określenia miejsca poza obszarem, gdzie ta nazwa jest oryginalna
Egzonimy to np.: polskie „Rzym”, zamiast oryginalnego „Roma”, lub „Paryż” zamiast „Paris”.
endonim
începe să înveți
oryginalna nazwa geograficzna; z obszaru, z którego pochodzi
Endonimy to np.: Deutschland, United States of America
ekspatriant
începe să înveți
osoba mieszkająca poza granicami własnego kraju ojczystego
Ekspatriant to zarówno emigrant, jak i banita.
eksplikacja
începe să înveți
ścisłe, precyzyjne wyjaśnianie pojęcia, które wcześniej nie było jasne
Dziękuję za tę eksplikację - teraz wszystko stało się jasne.
ekstremizm
începe să înveți
postawa ideowa propagująca skrajne, radykalne poglądy i realizująca je poprzez stosowanie środków ostatecznych
np. przemoc, w celu osiągnięcia celu politycznego
ekstremum
începe să înveți
skrajna wartość jakiegoś zjawiska lub sytuacji
Lokalna zbiórka osiągnęła ekstremum - odnotowaliśmy rekordowe wpłaty.
(w matematyce) ekstremum to najwyższa lub najniższa wartość funkcji
ekumena
începe să înveți
stale zamieszkane i eksploatowane gospodarczo obszary kuli ziemskiej
przeciwieństwem ekumeny jest anekumena - obszary niezamieszkane
ekumenizm
începe să înveți
ruch chrześcijaństwa dążący do przywrócenia jedności chrześcijan
np. poprzez dialog lub wspólną modlitwę
elaborat
începe să înveți
przesadnie obszerne pisemne opracowanie jakiegoś tematu; zwykle to długi, nudny tekst
W mojej pracy domowej przepisalem encyklopedię i zaniosłem ten elaborat nauczycielowi.
emablować
începe să înveți
otaczać względami, przypodobywać się komuś, często w formie flirtu; adorować
... ciągle emabluje te młode damy, a one wciąż się nabierają.
emancypacja
începe să înveți
wyzwolenie; stawianie na równi wobec prawa
Bunt nie jest celem - jest narzędziem do emancypacji społeczeństwa.
eminentny
începe să înveți
wybitny, znakomity
Nazwa tej sztuki nie mówiła nic, ale wypisane pod nią eminentne nazwiska - już tak.
epigonizm
începe să înveți
plagiatorstwo, naśladownictwo; imitowanie dawnych wzorców cenionych przez twórcę
Autorowi zarzucano epigonizm, i słusznie - jego prace są na te same tematy co wielbiona przez niego sztuka.
epitet
începe să înveți
określenie osoby, miejsca lub rzeczy
np. ZŁOTE serce, ale epitet może być również rzeczownikiem, np. ZUCH chłopak, CUD dziewczyna.
eponim
începe să înveți
słowo pochodzące od nazwy własnej - imienia, nazwiska, nazwy miejscowości
np. daltonizm, od chemika Johna Daltona, czy silnik wysokoprężny, którego nazwa pochodzi od nazwiska Rudolfa Diesla.
erudycja
începe să înveți
wszechstronna wiedza, oczytanie, gruntowne wykształcenie
To erudyta, który przeczytał chyba wszystkie książki.
eskapada
începe să înveți
beztroska lub ryzykowna wyprawa lub podróż, często związana z chęcią przeżycia przygody
Nic nie było w stanie powstrzymać go przed samotną eskapadą po Koronie Himalajów.
eskapizm
începe să înveți
ucieczka od rzeczywistości, często poprzez fantazjowanie, oddawanie się literaturze, filmom lub innym formom aktywności pozwalającym oderwać się od codzienności
Codzienny trening to nie tylko dbałość o kondycję fizyczną, to także forma eskapizmu.
eudajmonia
începe să înveți
spełnione życie; stan pełnego, racjonalnie uzasadnionego zadowolenia i satysfakcji z życia
Eudajmonia jest wewnętrznym szczęściem powiązanym ze spokojem ducha.
eufemizm
începe să înveți
wyraz lub wyrażenie, którym zastępuje się zbyt dosadne, nieprzyzwoite określenia w celu złagodzenia tonu wypowiedzi
np. „jesień życia” zamiast starość, „nie wylewa za kołnierz” zamiast pijak.
eunuch
începe să înveți
mężczyzna, który został poddany kastracji
Eunochowie często byli strażnikami haremu.
eutymia
începe să înveți
prawidłowy nastrój, pogoda ducha; stan emocjonalnej równowagi
ewokować
începe să înveți
wywoływać konkretne wspomnienia lub skojarzenia
To moja ulubiona płyta. Słuchałem jej w dzieciństwie - zawsze ewokuje beztroski obraz mojej młodości.
(mówić) ex cathedra
începe să înveți
wypowiadać się z pozycji autorytetu, bez dopuszczania dyskusji czy wątpliwości; autorytatywnie
Profesor mówił ex cathedra, nie pozostawiając miejsca na polemikę.
facecja
începe să înveți
zabawna, często frywolna anegdota lub opowiadanie zakończone dowcipną puentą
Jego facecje rozbawiły całe towarzystwo i rozładowały napięcie.
fantom
începe să înveți
wytwór wyobraźni, coś nierzeczywistego, zjawa
fantom to także: model sylwetki człowieka, np. do nauki anatomii.
feeria
începe să înveți
obfitość i różnorodność efektów oddziałujących na zmysły, np.: feeria barw, świateł, dźwięków
Feeria to także: duża liczba czegoś robiąca wrażenie, np. feeria pomysłów.
Muzyka do tego filmu to prawdziwa feeria dźwięków.
fejsować
începe să înveți
eksponować produkty na półkach sklepowych, wysuwając je do przodu i odwracając etykietą w stronę klienta
Fejsowanie to podstawa dobrej ekspozycji.
ferować
începe să înveți
wydawać wyrok, opinię lub orzeczenie
Sędzia ma obowiązek ferować wyroki zgodnie z literą prawa.
fertyczny
începe să înveți
szybki, żwawy, energiczny, zręczny
Zmiana partnerki wyszła mu na dobre - od sztywnej i nadąsanej damy do wesołej, fertycznej dziewczyny.
ferwor
începe să înveți
zapał, żarliwość; stan uniesienia towarzyszący wykonywaniu jakiejś czynności
Wpadł w taki ferwor pracy, że obiady jadał dopiero na kolację.
filister
începe să înveți
kołtun, obskurant; osoba ograniczona intelektualnie; skupiona na sprawach codziennych, bez wyższych aspiracji i dążeń intelektualnych
UWAGA! Paradoksalnie, w kontekście akademickim - filister to członek korporacji akademickiej, który został absolwentem uczelni.
filować
începe să înveți
(pot.) podglądać, zaglądać ukradkiem
a także: jeśli np. świeca lub knot filuje, to kopci się.
Kot siedział przy oknie i filował wróble na parapecie.
fizys
începe să înveți
twarz, lico, oblicze
Niewinna, krągła fizys, pąsowa na polikach niby jabłko.
fortel
începe să înveți
sprytna, podstępna sztuczka pozwalająca coś osiągnąć
Ledwo mieliśmy wybory, a partie rządzące już rezygnują z przedwyborczych obietnic. A to ci dopiero fortel.
frasobliwy
începe să înveți
stare martwiący się o kogoś lub coś; wyrażający smutek, przygnębiony
Siedział zamyślony, podpierając brodę dłonią, frasobliwie myśląc nad sensem istnienia.
frazes
începe să înveți
banał; stereotyp myślowy; komunał; ładnie brzmiący zwrot pozbawiony głębszego sensu
np. „najwyższa jakość, najniższa cena”, lub „co cię nie zabije to cię wzmocni”
ganić
începe să înveți
krytykować, wyrażać dezaprobatę
Nauczyciel ostro ganił uczniów za brak przygotowania do lekcji.
gawiedź
începe să înveți
tłum gapiów natrętnie próbujący zobaczyć jakąś sensację
Coś stało się na skrzyżowaniu, a stercząca tam gawiedź uniemożliwiała przejazd nawet karetce.
gerontokracja
începe să înveți
władza sprawowana przez osoby w podeszłym wieku
Kraj zmierza w kierunku gerontokracji - większość kluczowych stanowisk zajmują osoby po 70-tce.
gnuśny
începe să înveți
pozbawiony energii i chęci do działania; bezczynny lub robiący coś bardzo powoli i bez entuzjazmu
Przymiotnika gnuśny można też użyć mówiąc o czymś sennym, pozbawionym ruchu.
Za oknem szaro i gnuśnie tej jesieni.
grafomania/grafomaństwo
începe să înveți
patologiczna skłonność do pisania utworów literackich przez osoby pozbawione talentu
... wiele powieści zakrawa na kicz i grafomanię.
grant
începe să înveți
dotacja lub inne wsparcie udzielane podmiotom na realizację określonych projektów
Warunki przyznawania grantów jasno określają, że podmioty korzystające z nich są zobowiązane do darmowej publikacji wyników badań.
gremialny
începe să înveți
masowy lub odnoszący się do grupy osób stanowiących większość jakiejś społeczności
Postanowiliśmy przełożyć zawody na inny termin - to była gremialna decyzja.
groteskowy
începe să înveți
chatakteryzujący się przesadą, przejaskrawieniem, dziwacznością, absurdem; karykaturalny
Jej niesprzyjające okoliczności okazały się dziś wyjątkowo groteskowe.
habituacja
începe să înveți
przywykanie; stopniowy zanik lub osłabienie reakcji organizmu na wielokrotnie powtarzający się bodziec
np. zapach własnych perfum, którego się nie czuje, pomimo że inni wciąż go czują
hardy
începe să înveți
butny; bezczelnie stawiający na swoim; dumny, nieustępliwy, niepokorny
To harda kobieta - i tak zrobi po swojemu, czy ci się to podoba, czy nie.
hedonizm
începe să înveți
doktryna, według której czerpanie przyjemności i rozkoszy jest głównym celem życia
Jutro wyjeżdżam na wakacje - niech hedonistyczna postawa towarzyszy mi przez ten okres.
herezja
începe să înveți
(pot.) kontrowersyjny pogląd sprzeczny z powszechnie przyjętym
Obrońca musiał wykonać swoją pracę - może stąd wzięły się herezje o niewinności oskarżonego.
(dosł.) pogląd sprzeczny z dogmatem religii
hiperbola
începe să înveți
celowe przesadzenie, wyolbrzymienie jakiejś cechy w celu podkreślenia emocji lub efektu
(w matematyce) hiperbola to linia krzywa otwarta o dwóch oddalających się ramionach
Moje trzymające mnie za rączkę dzieci zdążą już dorosnąć i zrobić prawo jazdy, nim złapiemy tu jakąś taksówkę.
hochsztapler
începe să înveți
oszust na dużą skalę; ktoś kto udaje kogoś kim nie jest w celu zdobycia pieniędzy lub pozycji
Wziął kasę i tyle go widzieli. Hochsztapler jakich mało, a my daliśmy się ograć jak byle smarkacz.
holistycznie
începe să înveți
w sposób całościowy; uwzględniając wszystkie aspekty
Terapeuta miał holistyczne podejście - chciał poznać zarówno pacjenta, jak i jego otoczenie.
holograficzny
începe să înveți
(o dokumencie, piśmie) sporządzony odręcznie
Umowy holograficzne mają taką samą wartość prawną, jak każde inne.
holograficzny to także: odnoszący się do holografii - techniki tworzenia hologramów
hołubić
începe să înveți
opiekować się kimś wyjątkowo troskliwie
Obraz to świetny pomysł na prezent dla niego - od zawsze hołubi sztukę.
hołubić to także: okazywać komuś lub czemuś szczególne względy, zainteresowanie, szacunek
hołysz
începe să înveți
(daw.) biedak; pogardliwe określenie osoby pozbawionej majątku
To same próżniaki; hołysze, którym się ręce do pracy nie garną.
homonim
începe să înveți
homonimy to wyrazy pisane i wymawiane tak samo, ale różniące się znaczeniem i pochodzeniem
lub: mina - jako mimika twarzy, i mina - jako ładunek wybuchowy
np. winny - taki który zawinił, oraz winny - związany z winem.
horrendalny
începe să înveți
ogromny, o znacznych rozmiarach
Wypowiadano na mój temat horrendalne kłamstwa.
horrendalny to także: budzący obrzydzenie, okropny, skandaliczny
hoży
începe să înveți
urodziwy, tryskający zdrowiem, dobrze i młodo wyglądający
Czy Chorzów jest pełen hożych ludzi?
hucpa
începe să înveți
zuchwała pewność siebie, arogancja, tupet
chucpa, hucpa - oba zapisy są poprawne
hucpa to także: zuchwałe działanie źle postrzegane przez innych lub uważane za oszustwo
humbug
începe să înveți
głośna sprawa, która wydaje się rewelacją, a okazuje się oszustwem
Wylosowano mnie abym to ja odebrał milion złotych, mimo że nie brałem udziału w żadnej loterii? Jestem jedną z miliona osób? Co to za humbug?!
huncwot
începe să înveți
łobuz, nicpoń; ktoś złośliwy, skory do psot, ale nie wyrządzający poważnych szkód
To huncwot mały, znowu zjadł moje ciasteczka ze stołu.
idée fixe
începe să înveți
(czyt. idee fix) uporczywa, obsesyjna myśl lub idea dominująca w umyśle człowieka
Idée fixe związana z osiągnięciem perfekcji we wszystkim co robi stawała się źródłem nieustannego stresu i niezadowolenia.
idylliczny
începe să înveți
pogodny, beztroski, sielankowy; dający poczucie szczęścia, spokoju i harmonii
To mała idylliczna wieś z malowniczymi krajobrazami. Lubię tam wracać.
immanentny
începe să înveți
stanowiący nieodłączny element czegoś; będący częścią, bęz której coś nie może istnieć
Ludzka radość i szczęście są immanentnie powiązane ze spokojem ducha.
impas
începe să înveți
brak możliwości znalezienia kompromisu; sytuacja ukazująca brak postępu lub rozwiązania
Negocjacje napotkały impas, ponieważ zadna ze stron nie zgodziła się ustąpić.
impertynent
începe să înveți
osoba zachowująca się arogancko i obraźliwie
Jesteś w gościach. Wyjdź się przewietrzyć, zostaw swoje impertynenckie zachowanie za drzwiami i wróć do nas.
imponderabilia
începe să înveți
ogół zjawisk i rzeczy niematerialnych, których nie da się zmierzyć, a mają wpływ na człowieka
słowo występuje tylko w liczbie mnogiej
Imponderabilia to np. uczucie - nie da się zmierzyć, kto kocha bardziej
indagować
începe să înveți
maglować, zasypywać pytaniami; dociekliwie, a nawet nachalnie wypytywać kogoś
Gość wyszedł ze studia, mimo że jeszcze dobrze nie zacząłem indagacji.
indeksacja
începe să înveți
dostosowanie wzrostu dochodów do cen i kosztów utrzymania
indeksacja to także: nadawanie indeksu - pomocniczego spisu terminów i nazwisk
indolencja
începe să înveți
nieporadność, bierność; nieumiejętność radzenia sobie w życiu
Martwi mnie twoja indolencja. Pomogę ci, ale ty też musisz sobie pomóc!
indyferentny
începe să înveți
obojętny, niewykazujący zainteresowania lub zaangażowania
Jego reakcja na zaistniałą sytuację była indyferentna, co zirytowało zaangażowanych kolegów.
infamia
începe să înveți
niesława; utrata dobrego imienia, niepochlebna opinia o kimś
Po swoich występkach nie mógł poradzić sobie z infamią i tymczasowo zniknął z życia medialnego.
infantylny
începe să înveți
dziecinny, niedojrzały, niepoważny
Zbieranie resoraków to z pozoru infantylne hobby, ale na niektórych egzemplarzach można dobrze zarobić.
inkorporacja
începe să înveți
włączenie czegoś do większej całości
Inkorporacja nowych technologii do firmy przyczyniła się do wzrostu jej konkurencyjności na rynku.
interlokutor
începe să înveți
rozmówca, uczestnik dialogu
Lubię prowokować swojego interlokutora - mam okazję zobaczyć wtedy dziecięco prawdziwe reakcje.
intratny
începe să înveți
przynoszący zysk
Odmówiłem, mimo intratności tej propozycji.
inwektywa
începe să înveți
ostra, obraźliwa wypowiedź skierowana przeciwko komuś; rodzaj werbalnego ataku lub zniewagi
Jego mowa była pełna inwektyw, które miały na celu zdyskredytowanie przeciwnika.
jątrzyć
începe să înveți
powodować lub podsycać nieporozumienia, nienawiść, oburzenie, agresję
To, co jątrzyło nasze stosunki w przeszłości, nie jest dziś istotne.
(w medycynie) jeśli rana się jątrzy to źle się goi, ropieje
jowialność
începe să înveți
cecha osoby dobrodusznej, pogodnej, życzliwej, obdarzonej poczuciem humoru
To jowialny starszy pan, zawsze jest mile widziany w towarzystwie.
jubel
începe să înveți
huczna zabawa z jakiejś okazji
Elegancki jubileusz małżeństwa znajomych przekształcił się w prawdziwy jubel, który trwał do białego rana.
jucha
începe să înveți
krew zwierzęcia
jucha to także: (wulgarnie) krew ludzka, oraz ktoś sprytny i przebiegły; szelma
Ty, stary jucha, będziesz się teraz za kapłana przebierał i zbawiał świat?
judzić
începe să înveți
wzbudzać w kimś negatywne emocje wobec kogoś lub czegoś; podżegać, namawiać do złego, podsycać konflikty
Nie przestawał judzić współpracowników przeciwko kierownikowi, licząc na chaos w zespole.
jurny
începe să înveți
o żywiołowym temperamencie; pełen witalności, energii, często o dużych potrzebach seksualnych
Jurna młodość mu się marzy, powiadasz...
kabotyn
începe să înveți
(pogardliwie) ktoś kto sztucznie i przesadnie stara się zwrócić na siebie uwagę, często poprzez teatralne zachowanie
Schowaj sobie w rzyć te kabotyńskie gesty.
kawalkada
începe să înveți
grupa pojazdów jadących razem, np. kawalkada aut, motocyklistów, kolarzy
Kawalkady z każdego miasta przybyły na coroczne poświęcenie pojazdów na Jasnej Górze.
klecić
începe să înveți
tworzyć coś szybko, prowizorycznie, bez solidnych umiejętności lub materiałów
a także: nieudolnie i z trudem układać coś, np. zdania
Wypracowanie na pewno będzie do poprawy - ledwo skleciłem parę zdań.
knajacki
începe să înveți
niewyszukany, odznaczający się prymitywnością, chuligaństwem
Knajacki może być np. język - kolokwialny i pełen wulgaryzmów
Knajak - człowiek z marginesu społecznego, ulicznik
koafiura
începe să înveți
starannie ułożona fryzura, uczesanie
Jej wymyślna koafiura przyciągała uwagę wszystkich gości.
komitywa
începe să înveți
bliska, przyjacielska relacja lub współpraca oparta na wzajemnym zaufaniu
Ich komitywa była opłacalna na każdym kroku - nie zaszliby tak daleko, gdyby szli osobno.
konformista
începe să înveți
osoba, która bezkrytycznie podporządkowuje się poglądom obowiązującym w danej grupie społecznej
Wszedł konformista między wrony i kracze jak i one.
konfuzja
începe să înveți
zakłopotanie, konsternacja, zbicie z tropu; brak pomysłu na to jak zachować się w danej sytuacji
UWAGA! Czasownik: konfundować, przymiotnik: skonfundowany
Mieliśmy niezły ubaw patrząc na jego konfuzję.
kongenialny
începe să înveți
równie genialny, co pierwowzór; dorównujący czemuś, co uzawane jest za mistrzowskie
Kongenialny może być np. przekład książki, który pozostał wierny oryginałowi względem struktury i sensu.
konsensus, consensus
începe să înveți
porozumienie osiągnięte drogą kompromisu
a także: pełna zgodność opinii na dany temat
Finalnie, po kilku głębszych... oddechach, doszliśmy do konsensusu.
konstatacja
începe să înveți
stwierdzenie jakiegoś faktu, uwaga
konstatować - stwierdzać fakt, ustalać coś
Nie ma sensu zbytnio kontemplować konstatacji o dramacie życia ludzkiego.
kontredans
începe să înveți
(pot.) sytuacja, która ciągle się zmienia, ale zmiany nie prowadzą do ostatecznego rozstrzygnięcia
(dosł.) kontredans to dawny taniec towarzyski oraz muzyka do tego tańca
Z czasem rozmowy pokojowe przybrały formę kontredansa, w którym nikt nie chciał postawić kropki nad „i”.
kontrybucja
începe să înveți
obowiązkowe świadczenia lub opłaty narzucone przez okupanta na ludność podbitego kraju
5 mld w złocie to wysoka, lecz niezbędna kontrybucja.
kontuar
începe să înveți
lada w sklepie, barze lub recepcji, służąca do obsługi klientów
Stał przy kontuarze, czekając na zamówiony trunek.
konweniować
începe să înveți
być odpowiednim, pasować do czegoś lub komuś, przypadać do gustu
Jego zachowanie nie konweniuje z normami przyjętymi w naszej organizacji.
korpulentny
începe să înveți
o tęgiej budowie ciała; masywny, trochę otyły
Skoro dzisiejszy świat zabrania mówić o grubych, że są grubi - to może „korpulentny” będzie w sam raz.
kosmopolita
începe să înveți
obywatel świata; osoba nie czująca przynależności terytorialnej, religijnej lub kulturowej, ale szanująca je u innych osób
To kosmopolita który czuje się dobrze wszędzie tam, gdzie rzuci plecak.
krnąbrny
începe să înveți
nieposłuszny, uparty, niepoddający się wpływom innych
Krnąbrność dzisiejszych nastolatków można łatwo złamać - wystarczy odłączyć im internet.
krotochwilny
începe să înveți
dowcipny, budzący rozbawienie, skłonny do żartobliwych zachowań
Zawsze był w krotochwilnym nastroju, dobrze mieć obok siebie osobistego Jima Carreya.
kuraż
începe să înveți
odwaga, śmiałość w działaniu
także: zrobić coś dla kurażu (np. napić się dla kurażu) - by dodać sobie odwagi, śmiałości
Zabrakło nam obycia, kurażu. Szkoda, następnego razu nie będzie.
kuriozalny
începe să înveți
negatywnie zaskakujący swoją nietypowością i dziwacznością
Ależ kuriozalna decyzja sędziego; będzie się musiał z tego tłumaczyć przed swoimi przełożonymi.
kurtuazyjny
începe să înveți
grzecznościowy; o wyszukanym, taktownym i uprzejmym, ale niekoniecznie odzwierciedlającym prawdziwość charakterze
W dobrym guście jest, by kurtuazyjnie wymienić z każdym choćby parę zdań.
labilny
începe să înveți
chwiejny, zmienny, niestabilny
Labilność rynku wymusza na inwestorach ciągłe monitorowanie notowań giełdowych.
lapidarny
începe să înveți
zwięzły i treściwy; lakoniczny; zawierający najistotniejsze informacje w krótkiej treści
Na co dzień był bardzo zajęty; cenił sobie lapidarne wypowiedzi.
lapsus
începe să înveți
pomyłka w wypowiedzi, błąd językowy popełniony przez nieuwagę
Niech Marek nas reprezentuje - Wojtkowi zdarza się popełnić jakiś znaczący lapsus.
latyfundium
începe să înveți
wielka posiadłość lub majątki ziemskie należące do jednej osoby lub organizacji
Hektary lasu z zamkiem pośrodku... kogo stać na tak ogromne latyfundia?
lobbing
începe să înveți
przekonywanie organów władzy do podjęcia działań w odpowiednim kierunku; do określonego punktu widzenia
Firma przeznaczyła 18 mln dolarów na lobbing wśród polityków, by uniknąć surowych kar za naruszenie prywatności klientów.
logorea
începe să înveți
słowotok, biegunka językowa; rozwlekła wypowiedź pozbawiona ładu i sensownej treści
Logorea może być klasyfikowana jako zaburzenie, gdy bełkot i szybkie mówienie kierowane są do samego siebie.
lubieżny
începe să înveți
sprośny, rozpustny; wykazujący chęć zaspokojenia popędu seksualnego
To ładna dziewczyna, ale zbyt lubieżnie i nachalnie podgaduje wszystkich dookoła.
lukratywny
începe să înveți
przynoszący duże zyski
Ten bardzo prosty pomysł okazał się niezwykle lukratywny.
łypnąć
începe să înveți
zerknąć gniewnie lub ukradkiem
Łypnął na mnie porozumiewawczo. Obaj już wiedzieliśmy, że nie skorzystamy z tej oferty.
makaronizm
începe să înveți
wyraz lub wyrażenie obcojęzyczne wplecione w język ojczysty
Na wczorajszym meetingu celebrowaliśmy wyniki naszego start-up’u, a na after party udaliśmy się do lokalu, gdzie ex mojego kumpla wyprawiała baby shower, omg.
malapropizm
începe să înveți
pomyłka słowna polegająca na użyciu podobnie brzmiącego wyrazu, ale o innym znaczeniu
np. „bynajmniej” - jest partykułą przeczącą, a wielu ludzi używa jej jako „przynajmniej”, co jest malapropizmem.
Malapropizmy są czasem używane celowo, w celach humorystycznych, np. „Tańczmy ten walec!” (zamiast „tego walca”)
malkontent
începe să înveți
pesymista, czarnowidz; osoba stale niezadowolona i doszukująca się we wszystkim wad i ujemnych stron
Obcowanie z malkontentem może okazać się zaraliźliwe. Analogicznie - polecam przebywanie wśród entuzjastów.
małostkowy
începe să înveți
przywiązujący nadmierną uwagę do rzeczy nieistotnych, często pomijając te najważniejsze
Przeszkadała mu moja ponadplanowa przerwa na kawę, mimo że wyniki mojej pracy były dwukrotnie wyższe niż u pozostałych.
marazm
începe să înveți
zastój, brak rozwoju w jakiejś dziedzinie
Mam nadzieję, że spojrzymy na to bardziej kreatywnie i przerwiemy ten marazm.
mariaż
începe să înveți
związek małżeński
a także: połączenie dwóch elementów - idei lub rzeczy
Mariaż tradycji i nowoczesności był kluczem do sukcesu tego projektu.
maskulinizm
începe să înveți
szereg ruchów i ideologii stanowiący, że uprzedzenia wobec mężczyzn również powinny zniknąć, skoro mowa o równouprawnieniu obojga płci
uprzedzenia te dotyczą np. opieki nad dzieckiem lub przemocy domowej
matnia
începe să înveți
trudna sytuacja, z której ciężko znaleźć wyjście
a także: nadmierna ilość jakichś zjawisk, sytuacji lub problemów, a nawet duża ilość dróg czy korytarzy, w których łatwo zabłądzić. Dosłownie matnia to część sieci rybackiej, gromadząca złowione ryby.
I tak oto wpadliśmy w matnię europejskich reform i regulacji.
matriarchat
începe să înveți
dominująca rola kobiety w rodzinie lub społeczeństwie
np. w klanie Mosuo, w południowych Chinach - to kobieta rządzi swoimi mężczyznami, a seniorka rodu ma duży wpływ na podejmowane tam decyzje.
matuzal
începe să înveți
(pot.) osoba bardzo stara
nawiązanie do biblijnego Matuzalema - człowieka, który żył 969 lat
Często występuje jako frazeologizm: „matuzalemowy wiek” lub „matuzalemowe lata”, co oznacza wiek bardzo podeszły.
megalomania
începe să înveți
idealizowanie samego siebie, przeświadczenie o swojej wybitności, mania wielkości
Zastanawia mnie przesadna skromność wybitnych ludzi, podbnie jak popadający w megalomanię nieudacznicy.
meritum
începe să înveți
istota sprawy, główna treść, sedno
Nie spotkaliśmy się tutaj aby opowiadać sobie anegdoty - przejdźmy do meritum.
mitomania
începe să înveți
chorobliwa skłonność do opowiadania kłamstw na swój temat - zmyślania, koloryzowania i wyolbrzymiania swoich historii, bez szczególnych powodów czy korzyści z tym związanych
Wszystko co mówi Janek trzeba dzielić przez trzy. To mitoman jakich mało.
mitręga
începe să înveți
mozolna, męcząca, nieefektywna praca; zbędny wysiłek przynoszący stratę czasu
Wypełnianie tych wszystkich formularzy i sprawozdań to tylko mitręga dla podatników.
mizantrop
începe să înveți
ktoś kto czuje niechęć do ludzi i unika towarzystwa
Lubię być sam, ale daleko temu do mizantropii.
mizoandria, mizandria
începe să înveți
uprzedzenie wobec mężczyzn
np. w kwestiach molestowania - słowo przeciwko słowu stawia mężczyznę w gorszym świetle, choćby oskarżenia były nieprawdziwe.
mizoginia
începe să înveți
uprzedzenie wobec kobiet i dziewcząt
np. poprzez dyskryminację na wysokich stanowiskach lub uprzedmiotowienie seksualne
modestia
începe să înveți
skromność, umiar
Im człowiek starszy, tym więcej w nim modestii.
nemezis
începe să înveți
(pot.) nieuchronna, karząca sprawiedliwość
pochodzi od Nemezis - greckiej bogini sprawiedliwości i zemsty, karzącej za pychę i niegodziwość
Zbrodnie, których się dopuścił, w końcu ściągnęły na niego nemezis.
nepotyzm
începe să înveți
faworyzowanie rodziny i znajomych przy obsadzaniu stanowisk i nadawaniu przywilejów
Mimo twojego wykształcenia, ciężko będzie dostać ci tu pracę - przecież przez ten zakład przewijają się wyłącznie dwa na nazwiska.
netykieta
începe să înveți
zbiór zasad dotyczących dobrego zachowania w internecie
newralgiczny
începe să înveți
istotny; ważny dla funkcjonowania całości np. newralgiczne miejsca ciała
a także: trudny, niebezpieczny, np. newralgiczny punkt trasy
oraz związany z newralgią - nerwobólem
niesnaska
începe să înveți
sprzeczka, nieporozumienie, konflikt
Pomiędzy rodzeństwem zdarzają się drobne niesnaski.
nimb
începe să înveți
(pot) atmosfera szczególnej czci, chwały lub wyjątkowości
(dosł., w ikonografii chrześcijańskiej) aureola wokół głowy świętego
Jego osiągnięcia w nauce otoczyły go nimbem geniuszu wśród kolegów z uczelni.
niweczyć
începe să înveți
udaremniać, niszczyć lub pozbawiać znaczenia
np. zniweczyć plany, wysiłki lub osiągnięcia
Nieprzewidziane trudności zdołały zniweczyć cały projekt.
nonszalancki
începe să înveți
bezceremonialny, zachowujący się zbyt swobodnie i niedbale, lekceważący zwyczaje i opinie ludzi
Wujkowi Markowi już od pierwszego kielicha nie brakowało nonszalancji - porywał pannę młodą podczas pierwszego tańca i pstrykał palcami na kelnerów.
obiektywnie
începe să înveți
bezstronnie; niezależnie od własnych emocji, upodobań, uprzedzeń i interesów
Potrzeba nam kogoś z zewnątrz; kogoś, kto pozwoli sobie na pełen obiektywizm.
obskurant
începe să înveți
osoba ograniczona; niechętna postępowi, zmianom, oświacie i nowoczesnym ideom
Ci rzekomi ideolodzy to zwykli obskuranci, którzy twierdzą, że obecny system nauczania jest właściwy.
odium
începe să înveți
negtywny stosunek, nienawiść lub niechęć do kogoś, kogo obarcza się winą za coś
a także: hańba, którą splamiona jest osoba dokonująca złych czynów (np. odium zdrady)
Musiał zmierzyć się z odium zdrady, które spłynęło na niego po upublicznieniu informacji.
oksymoron
începe să înveți
zestawienie wyrazów o przeciwstawnym, wykluczającym się znaczeniu, które wspólnie nabierają nowego, metaforycznego sensu
np. odgłosy ciszy, wymowne milczenie
omen
începe să înveți
znak, wróżba; zjawisko lub zdarzenie interpretowane jako zapowiedź tego, co nastąpi
Lewa ręka mnie swędzi - to dobry omen. Co dziś obstawiamy?
onomatopeja
începe să înveți
wyraz dźwiękonaśladowczy; odtwarzanie środkami językowymi dźwięków i odgłosów
np. ćwir ćwir, dzyń dzyń, kap kap
opieszały
începe să înveți
ociągający się z wykonaniem czegoś; wykonujący coś bardzo powoli
Im mniej miałem czasu, tym bardziej opieszały się stawałem.
oportunista
începe să înveți
osoba, która dostosowuje swoje zasady i poglądy do zaistniałej sytuacji w celu uzyskania jak największych korzyści osobistych
Co ty, wrócilismy do siebie z Karoliną - jej rodzice mają własną kancelarię i szykują dla mnie biurko.
ortodoksyjny
începe să înveți
ściśle trzymający się tradycyjnych zasad, norm lub wierzeń; rygorystycznie przestrzegający ich, bez otwartości na zmiany lub nowości
Pochodził z bardzo ortodoksyjnej rodziny; wszelkie odchylenia współczesnego świata traktowano tam bardzo surowo.
ostentacyjny
începe să înveți
demonstracyjny; umyślnie i przesadnie zwracający na siebie uwagę; robiony na pokaz
Ostentacyjnie trzasnął drzwiami i wyszedł w milczeniu.
ostracyzm
începe să înveți
wykluczenie jednostki z danego środowiska uzasadnione niechęcią do tej osoby, brakiem akceptacji, narażaniem tego środowiska lub destrukcyjnym wpływem na nie
Nawet ludzie niesłusznie skazani często pomijają ten fakt w obawie przed społecznym ostracyzmem.
(oddać coś w) pacht
începe să înveți
wydzierżawić
a także: przekazać wyłączną kontrolę nad czymś
Jak mogłeś oddać to w pacht tak niedoświadczonym pracownikom?
paliatywny
începe să înveți
łagodzący objawy choroby (ból), ale nie eliminujący przyczyn
a także: (paliatyw) środek mało skuteczny; półśrodek
Opieka paliatywna polega na łagodzeniu cierpienia osób nieuleczalnie chorych.
palindrom
începe să înveți
wyraz lub zdanie, które czytane od tyłu wciąż brzmi tak samo
np. zaraz, kajak, Kamil Ślimak
lub „Kobyła ma mały bok.”
pamflet
începe să înveți
publicystyczny lub literacki utwór ośmieszający, demaskujący lub złośliwie atakujący jakąś osobę, organizację lub instytucję
Jego pamfletowe komentarze wywołały sporą sensację i wiele spraw trafiło do sądu.
paradygmat
începe să înveți
wzorzec, model lub zestaw założeń powszechnie przyjęty w danej dziedzinie nauki lub określonym środowisku
ramy myślowe tworzące podstawy jakiejś nauki lub przekonań
np. paradygmat kopernikański, który zmienił sposób postrzegania wszechświata.
parcela
începe să înveți
działka; kawałek ziemi wydzielony z większego obszaru
Zdecydowaliśmy się na kupno parceli na obrzeżach miasta.
pareidolia
începe să înveți
zjawisko polegające na dopatrywaniu się znanych kształtów (najczęściej twarzy) w przypadkowych szczegółach danego obiektu
można np. dopatrywać się oczu w lampach samochodowych lub modlić się do zacieku na ścianie, który przybrał formę twarzy boga.
parias
începe să înveți
ktoś wykluczony z danego środowiska; człowiek wzgardzony, wykorzystywany
(w indiach) osoba z najniższej wsrstwy społecznej, która nie posiada zbyt wielu praw
partycypować
începe să înveți
uczestniczyć, mieć udział w kosztach i zyskach jakiegoś przedsięwzięcia
Jako jeden ze sponsorów partycypowaliśmy w kosztach organizacji Mistrzostw Europy.
partykularz
începe să înveți
wygwizdów, pipidówa, dziura; zaściankowe miejsce lub środowisko, w którym nie ma dostępu do ośrodków rozwoju umysłowego lub jest on bardzo ograniczony
Tamtejsza młodzież powinna wyjść z partykularza na szerszy świat, a my powinniśmy jej w tym pomóc.
parweniusz
începe să înveți
dorobkiewicz, nowobogacki, nuworysz; osoba, która dzięki sprzyjającym okolicznościom zdobyła majątek i przeszła do wyższej warstwy społecznej, gdzie nie jest akceptowana
To parweniusz niedolnie próbujący naśladować innych zamożnych ludzi, ale brak mu kultury i obycia.
pat
începe să înveți
sytuacja bez wyjścia, bez możliwości manewru
a także: remis w szachach, stąd patowe położenie lub sytuacja
patetyczny
începe să înveți
uroczysty, wprowadzający nastrój powagi
(z dezaprobatą) przesadnie uroczysty, sztuczny, pompatyczny
Przypominało to patetyczną ceremonię z okazji święta ogórka. Nie rozumiem wystawności tej imprezy.
patriarchat
începe să înveți
dominująca rola mężczyzny w rodzinie lub społeczeństwie
Najbardziej wyraźny obraz patriarchatu można zaobserwować w krajach muzułmańskich, gdzie kobieta jest poniekąd własnością mężczyzny.
pauperyzacja
începe să înveți
obniżenie stopy życiowej, ubożenie ludności
Obserwujemy bardzo mocną pauperyzację oświaty, a w konsekwencji strajki i masowe zwolnienia ze strony nauczycieli.
pejoratywny
începe să înveți
o negatywnym wydźwięku; negatywnym zabarwieniu emocjonalnym
np. stara baba, zamiast: starsza kobieta o zrzędliwym charakterze
Spróbujcie też powiedzieć do Rumuna „cygan” i patrzcie, jak dostaje białej gorzączki.
per saldo
începe să înveți
w sumie, w ostatecznym rozrachunku; uwzględniając wszystkie aspekty
Per saldo okazało się, że inwestycja przyniosła więcej strat niż korzyści.
peregrynacja
începe să înveți
wędrówka, pielgrzymka; dłuższa podróż do znacznie oddalonego miejsca
Trzydziestoletnia peregrynacja przez życie pozwoliła mi uzbierać pokaźny bagaż doświadczeń.
pidżyn
începe să înveți
uproszczony język, używany w celach komunikacyjnych przez osoby, które nie znają żadnego wspólnego języka
np. Międzynarodowy Język Migowy „Gestuno”, który nie jest osobnym językiem, ale istnieje jako pidżyn umożliwiający podstawową komunikację.
pieczołowicie
începe să înveți
z nadmierną troską, starannością; dbając o szczegóły
Oskarżano nas o malwersacje finansowe - uratowała nas pieczołowicie prowadzona dokumentacja.
plenarny
începe să înveți
w pełnym składzie; taki w którym udział biorą wszyscy członkowie lub część reprezentująca dane grupy
To, jakie działania trzeba podjąć, ustalimy na posiedzeniu plenarnym, w przyszły wtorek.
pleonazm
începe să înveți
związek wyrazowy składający się z wyrazów o powtarzającym się znaczeniu; masło maślane
pleonazm różni się od tautologii tym, że jedna część jest podrzędna względem drugiej
np. cofać do tyłu, kontynuować dalej, autentyczny fakt
tautologia
începe să înveți
związek wyrazowy składający się z wyrazów o powtarzającym się znaczeniu; masło maślane
tautologia różni się od pleonazmu tym, że w tautologii słowa są współrzędne wobec siebie
np. tylko i wyłącznie, jeszcze w dodatku, krótko i zwięźle
polor
începe să înveți
kultura towarzyska i dobre maniery; umiejętność taktownego zachowania się w każdej sytuacji
a także: cecha czegoś wykwintnego
Ktoś, kto reprezentuje interesy firmy powinien być nieugięty, ale także cechować się wysoką kulturą osobistą i polorem.
pragmatyczny
începe să înveți
skuteczny; kierujący się praktycznością i realnością; bazujący na logicznej, chłodnej analizie
a także: związany z pragmatyką językową, która bada sposoby posługiwania się mową oraz cele, jakie mówiący chcą osiągnąć poprzez użycie określonych wyrazów lub wyrażeń
Pragmatyczne są np. nauki medyczne - ich założeniem jest ratowanie życia i to działa. Drugim przykładem jest stosowanie diety odchudzającej, pod warunkiem że chudniesz. Jeśli nie, pragmatyzmem będzie wprowadzenie korekty, aby dieta stała się skuteczna.
precjoza
începe să înveți
świecidełka, kosztowności; świecące ozdoby i biżuteria, zwykle posiadające wartość historyczną
Stare listy, zdjęcia i liczne rodzinne precjoza wciąż znajdowały się w tym samym miejscu.
predykcja
începe să înveți
prognoza; szacowanie wielkości zmiennej na podstawie innej zmiennej lub danych historycznych
Jeśli od 100 lat siła nabywcza dolara spada, to moje predykcje są takie, że nie opłaca się go trzymać w portfelu.
profetyczny
începe să înveți
o zdolnościach przepowiadania przyszłości
Wszystkie jego wypowiedzi okazały się profetyczne.
prokrastynacja
începe să înveți
stałe odwlekanie czegoś w czasie; codzienne odkładanie czegoś na jutro, nawet pomimo świadomości konsekwencji wynikającej z opóźnienia
Założę się, że Rafał nie zrobi tego ani na jutro, ani na pojutrze - prokrastynacja to jego drugie imię.
prozaiczny
începe să înveți
zwykły, typowy dla danej sytuacji, mało interesujący, nie wzbudzający sensacji
Nawet nie wysłuchałem do konca tego wywiadu - padały tam same prozaiczne i przewidywalne pytania.
pruderyjny
începe să înveți
przesadnie i nieszczerze wstydliwy, zwłaszcza w tematach seksualnych, moralnych czy fizjologicznych
Starsze pokolenia były bogobojne i pruderyjne, a przecież liczebność potomstwa była znacznie większa niż dzisiaj.
pryncypialny
începe să înveți
(o człowieku) zasadniczy, bezkompromisowy, trzymający się określonych zasad
(pytanie, kwestia) zasadnicza; najważniejsza, podstawowa
np. pryncypialnie przestrzegać prawa i przepisów
pucołowaty
începe să înveți
z krągłymi, pulchnymi polikami; z okrągłą i pełną twarzą
Na zdjęciach ze Świętym Mikołajem byłaś tak samo pucołowata, jak i on.
purytanizm
începe să înveți
przesadna surowość obyczajowa, przestrzeganie rygorystycznych zasad moralnych
Purytanizm wuja przejawiał się w niechęci do wszelkich uciech i rozrywek, co czyniło go surowym sędzią w kwestiach dotyczących czasu wolnego.
puryzm
începe să înveți
przesadna dbałość o czystość języka
Jako purysta zawsze poprawiał błędy językowe swoich rozmówców, co bywało uciążliwe.
qui pro quo
începe să înveți
(czyt. kwi pro kwo) zabawne nieporozumienie wynikające z pomylenia osób, pojęć lub sytuacji
(dosł. łac.) który zamiast którego
Joe Biden, wysiadłszy z samolotu, zaczął witać uściskiem dłoni nie te osoby, co trzeba.
rajfur
începe să înveți
stręczyciel; osoba nakłaniająca do prostytucji lub zajmująca się pośrednictwem
Policja aresztowała rajfura, który przez lata kierował zorganizowaną grupą przestępczą.
regalia
începe să înveți
przedmioty i symbole władzy królewskiej, np. korona, berło
Regalia brytyjskie znajdują się w Pałacu i Twierdzy Jego Królewskiej Mości w Londynie.
reglamentować
începe să înveți
wprowadzać ograniczenia w dostępie do jakichś dóbr; kontrolować ich rozdzielanie, najczęściej z powodu niedoboru
a także: ograniczać prawa lub wolność człowieka
W okresie wojny trzeba było reglamentować żywność, aby każdy miał do niej dostęp.
rekonwalescencja
începe să înveți
stopniowy okres powrotu do zdrowia
Podczas rekonwalescencji potrzebna będzie rehabilitacja.
relatywny
începe să înveți
stosunkowy, względny; zależny od osobistej interpretacji, okoliczności lub wyniku porównania do czegoś innego
Szczęście jest relatywne - każdy dostrzega je gdzieś indziej.
relewantny
începe să înveți
istotny, mający znaczenie lub związek z danym tematem czy sytuacją
Proszę strony o przywoływanie wyłącznie relewantnych argumentów.
retorsje
începe să înveți
Nieprzyjazne, ale zgodne z prawem międzynarodowym działania odwetowe stosowane w odpowiedzi na nieprzyjazne działania innego państwa
np. retorsje handlowe ze strony Rosji po nałożeniu sankcjj
rewizyta
începe să înveți
wizyta odwzajemniająca; złożona w odpowiedzi na wcześniejsze odwiedziny
np. złożyć rewizytę komuś, kogo uprzednio gościliśmy u siebie; rewizytować kogoś
rezon
începe să înveți
śmiałość, rezolutność, pewność siebie
Nie tracił rezonu nawet wtedy, kiedy oskarżali go o działanie na rzecz konkurencji.
rubaszny
începe să înveți
swobodny w sposobie bycia, frywolny, dosadny i bezpośredni; wywołujący nieco wulgarne skojarzenia
Dziewki zawstydzał, a kompanów do kielicha przyciągał swoim rubasznym humorem.
rubież
începe să înveți
granica danego terytorium lub tereny położone bardzo blisko granicy
a także: strategicznie wyznaczona linia działań wojennych
Otwarcie rubieży przyniosło sporo nowych możliwości, ale uchyliło też furtkę nieproszonym gościom.
rugać
începe să înveți
wyzywać, stosować obelgi, docinać komuś; w ostry sposób wyrażać niezadowolenie z powodu czyjegoś niewłaściwego zachowania
Zwolenników teorii spiskowych rugano od najgorszych, a wiele z nich przecież okazała się prawdą.
rwetes
începe să înveți
harmider; zamieszanie, hałas, zwykle wywołany przez wielu ludzi mówiących jednocześnie
Po ogłoszeniu wyniku wyborów podniósł się prawdziwy rwetes.
rynsztunek
începe să înveți
ekwipunek; wyposażenie używane przez żołnierza, zwłaszcza broń
a także, żartobliwie: przedmioty niezbędne do wykonywania jakiejkolwiek pracy
... przyjechał z całym reporterskim rynsztunkiem.
ryt
începe să înveți
ściśle określony sposób wykonywania jakiejś czynności
a także: rycina (ilustracja w książce) oraz coś wyrytego w twardym materiale, np. petroglify
np. ceremonia ślubna - ma swój ryt, czyli powtarzające się symboliczne czynności
rzewny
începe să înveți
wzbudzający uczucie smutku, żalu i tęsknoty
np. rzewny płacz lub śpiew, rzewnie można też np. coś wspominać
rzutki
începe să înveți
obrotny, przedsiębiorczy, skłonny do dopasowania się do zmieniającej się sytuacji i szybkiego działania
Marek to rzutki przedsiębiorca - bardzo szybko dostosował swoją firmę do zmieniającego się rynku.
safanduła
începe să înveți
oferma, niedołęga; osoba powolna, niezdarna, niezaradna
Minęło tyle czasu, a on wciąż nie podjął decyzji, wygodny safanduła, psia krew.
scysja
începe să înveți
ostra wymiana zdań, sprzeczka
Prawie skoczyli sobie do gardeł. Na szczęście scysja została przerwana przez osoby trzecie.
senex
începe să înveți
(łac.) starzec, stary człowiek
W klasycznej komedii rzymskiej senex często jest ojcem, który sprzeciwia się miłości młodych bohaterów.
sfatygowany
începe să înveți
zużyty; wysłużony; zniszczony przez długie lub niewłaściwe użytkowanie
To książki mojej prababci - nieco sfatygowane, ale niektóre z nich mają sto lat.
sfingować
începe să înveți
sfałszować, upozorować coś
Moje auto nie nadawało się na przegląd więc sfingowałem wypadek, by się go pozbyć.
snob
începe să înveți
pozer; osoba pozująca na członka elity w celu zaimponowania innym
Nie ufaj jego czarującej grze aktorskiej, to zwykły snob.
spąsowieć
începe să înveți
zarumienić się, poczerwienieć
kolor pąsowy = jasnoczerwony
Spąsowiał słysząc komplementy na swój temat.
spazmatyczny
începe să înveți
(o płaczu) gwałtowny, połączony z łkaniem
a także: drgawkowy, kurczowy (od słowa spazm - gwałtowny skurcz mięśnia) oraz gwałtowny i krótkotrwały (np. spazmatyczna szamotanina)
spécialité de la maison
începe să înveți
(czyt. spesjalite de la mezą) danie, które jest specjalnością lokalu
a także: coś charakterystycznego w twórczości artysty, pisarza (np. jego styl)
spleen/splin
începe să înveți
ponury, przygnębiający nastrój spowodowany poczuciem beznadziejności
a także: chandra wywołana brzydką pogodą lub zmęczeniem
„Wzniosę toast, by twój splin zniknął wcześniej, niż mój zapas win.”
splendor
începe să înveți
zewnętrzne oznaki świetności lub bogactwa
a także: powszechne uznanie, sława, prestiż
Teledyski pełne półnagich pośladków i drogich samochodów - nie mogę uwierzyć że ludzie wciąż zachwycają się tym tanim splendorem.
subiektywnie
începe să înveți
stronniczo; kierując się własnymi względami, upodobaniami lub uprzedzeniami w ocenie czegoś
Artykuł prasowy był bardzo subiektywny - dołożono starań, by podmiot wypadł w nim jak najlepiej.
suburbia
începe să înveți
przedmieścia; tereny zabudowane położone na peryferiach wielkich miast
Chyba przeniosę się z centrum gdzieś na suburbia.
świszczypała
începe să înveți
lekkoduch, szaławiła; osoba żyjąca beztrosko, nieodpowiedzialnie
A to świszczypała. Nawet dziś, w tak wymagającej sytuacji, nie potrafi potraktować niczego poważnie.
swołocz
începe să înveți
łajdak; osoba, która postępuje podle
a także: hołota; ludzie którymi pogardzamy, a nawet: uciążliwe zwierzęta
To mucha wstrętna, swołocz, włazi wszędzie; do uszu i nosa.
symultaniczny
începe să înveți
dziejący się jednocześnie; w tym samym czasie
np. symultaniczne sceny w filmie lub symultaniczne tłumaczenie - dokonywane na żywo, jednocześnie z mówcą
synekura
începe să înveți
dobrze płatne stanowisko niewymagające większego zaangażowania, wysiłku lub umiejętności
Siedzą, darmozjady, na synekurach i sami nie wiedzą czym się tam zajmują.
synergia
începe să înveți
współdziałanie różnych elementów w celu osiągnięcia lepszych rezultatów
np. w farmakologii, gdy jeden lek potęguje działanie drugiego, lub w biznesie - gdy współpraca podmiotów zmniejsza koszty produkcji i poszerza grupę odbiorców.
szafować
începe să înveți
trwonić coś, szastać; używać czegoś nieoszczędnie i bez potrzeby
Jeszcze przed rozprawą szafował dowodami w sprawie, nie rozumiejąc, że każde kolejne zdanie zbliża go do porażki.
szalbierz
începe să înveți
oszust, szachraj; osoba która kłamie i żeruje na naiwności innych
Nie widzieli w nim członka elity - raczej szalbierza niewypłacającego należności za wykonaną pracę.
szalet
începe să înveți
publiczna ubikacja, zazwyczaj wolno stojąca
a także: drewniany, szwajcarski domek w górach
szczwany
începe să înveți
przebiegły; radzący sobie w każdej sytuacji i nie dający się oszukać
To stara wyga, szczwany lis. Dobrze wie co i jak mówić, by go słuchano.
szermować
începe să înveți
nadużywać pewnych haseł i przekonań jako argumentów podczas przemowy lub dyskusji
Ciągle tylko uczciwość, moralność, równość... ileż można szermować praworządnością, samemu za nią nie podążając?
szmira
începe să înveți
gniot; coś o bardzo niskiej wartości artystycznej
Ta książka w ogóle nie powinna się ukazać, to szmira jakich mało.
sztampowy
începe să înveți
szablonowy, nieelastyczny; powtarzający przetarte wzory bez wyobraźni, oryginalności i zaangażowania
Zmiana nauczyciela przełamała sztampę na lekcjach historii - następcą okazał się zaangażowany pasjonat.
szykanować
începe să înveți
dokuczać komuś; dręczyć, prześladować
... szybko stał się obiektem szykan wśród klasowych cwaniaczków.
tałatajstwo
începe să înveți
osoby lub przedmioty, które uważamy za niewiele warte lub nimi pogardzamy
Zostawili tu istny rozgardiasz, ale czego innego się spodziewać po tym tałatajstwie.
toń
începe să înveți
obszar głębokich wód; głębia, otchłań
Toń oceanu pochłonęła wrak statku. Nigdy nie został odnaleziony.
truchleć
începe să înveți
drętwieć ze strachu; tracić zdolność logicznego myślenia lub możliwości ruchu z powodu przerażenia
Całe miasta struchlały w obawie przed nadciągającymi anomaliami pogodowymi.
trusia
începe să înveți
ktoś, kto wszystkiego się boi lub udaje, że się boi
z kolei: ktoś kto zachowuje się jak trusia jest cichy i spokojny
(dosł.) trusia to pieszczotliwe określenie królika
trywialny
începe să înveți
pospolity, niewyszukany, banalny, ordynarny
Wszystkie te wiece to festiwal oklasków, przyprawiony trywialnymi hasłami o jedynie słusznych przekonaniach.
trzpiot
începe să înveți
ktoś lekkomyślny, niefrasobliwy, roztrzepany; nieprzywiązujący większej uwagi do tego co robi i mówi
Owszem, można było dostrzec w niej trzpiotkę, ale jej spontaniczność bywała urocza.
tudzież
începe să înveți
oraz, a także, jak również
Mieli go za skąpca, tudzież obrzydliwie bogatego samotnika.
tumult
începe să înveți
zgiełk, wrzawa, hałas, zamieszanie
a także: zamieszki
„Z czary ognia słychać tumult - sprawa karygodna. Dla Pana Szcześniaka utwór: Hotel California.”
tuz
începe să înveți
ktoś wpływowy; osoba zajmująca wysoką pozycję w jakimś środowisku lub znakomita w jakiejś dziedzinie
Jest tuzem w swojej branży - od 20 lat udowadnia to swoimi umiejętnościami.
umizgi
începe să înveți
zaloty; działania mające na celu pozyskanie czyichś względów
Bezpruderyjnie mizdrzyli się do siebie, nie mogłem już patrzeć na te tanie umizgi.
utarczka
începe să înveți
drobny spór; małe, krótkie starcie; bitewka
Kto by pomyślał, że ta utarczka przyniesie tak wielkie konsekwencje.
utensylia
începe să înveți
przybory, narzędzia, akcesoria
np. utensylia kuchenne - garnki, patelnie, noże
utopia
începe să înveți
nieosiągalny ideał społeczeństwa oparty na logice i szczęściu
a także: marzenie niemożliwe do urzeczywistnienia; mrzonka
Rynek rządzi się swoimi prawami - nie ma tu miejsca na zbyt utopijne oczekiwania.
utracjusz
începe să înveți
lekkoduch, człowiek rozrzutny, lekkomyślnie wydający pieniądze, prowadzący hulaszczy tryb życia
Dobrze ukrywał swoje utracjuszostwo, aż do momentu przejęcia spadku.
uwiąd
începe să înveți
stopniowy zanik np. jakiejś dziedziny, działalności, ideologii
a także: (med.) stopniowy zanik tkanek i narządów z powodu choroby lub starości
uwłaczający
începe să înveți
przynoszący ujmę, godzący w godność i dobre imię; poniżający
Zamknięcie własnego biznesu z podowów finansowych jest uwłaczające, szczególnie dla wizjonera.
wartki
începe să înveți
(pot.) o szybkim tempie działania lub rozwoju wydarzeń
oraz: szybki, żwawy, rwący np. wartki strumień, rzeka, prąd
Tak wartkiej rozmowie ciężko znaleźć brzeg.
weredyzm
începe să înveți
mówienie tego co się myśli bez względu na konsekwencje; nie zważając, że może być to przykre
Nie zawsze opłaca się byc weredykiem, ale dobry przyjaciel powinen uznać tę cechę za zaletę.
wierutny
începe să înveți
odznaczający się jakąś negatywną cechą rozwiniętą w najwyższym stopniu
To co mówią na mój temat to wierutne bzdury.
wigilia
începe să înveți
dzień poprzedzający jakieś święto lub ważne wydarzenie
np. Sylwester to wigilia Nowego Roku, podobnie jak może ogarnąć kogoś stres w wigilię ślubu.
wolta
începe să înveți
nagła, zaskakująca zmiana poglądów, decyzji lub sytuacji
oraz: (w poezji) nieoczekiwany zwrot akcji
Środowisko uznało jego woltę za dowód przynależności do grupy.
z kretesem
începe să înveți
bezapelacyjnie, całkowicie, doszczętnie
UWAGA! Fraza używana tylko w przypadku zmian na niekorzyść
np. przegrać z kretesem, przepaść z kretesem
zacietrzewić się
începe să înveți
przesadnie i emocjonalnie zaangażować się w jakąś sprawę; wpaść w stan nadmiernego podniecenia, gniewu lub uporu, ślepo broniąc swojego stanowiska
Jak chcesz go zdenerwować, wyraź aprobatę dla jakiegoś marksisty i patrz, jak się zacietrzewia.
zajzajer
începe să înveți
(pot.) mocny, palący napój
a także: (pot.) kwas solny
Ale trąci. Lej no tego zajzajera, psia mać, co by nam gardełko nie ostygło.
zgniły kompromis
începe să înveți
zawarcie niesatysfakcjonującego porozumienia z powodu braku lepszych możliwości
Podnajem pokoju to zgniły kompromis - prywatność przeszła do lamusa, ale kasa się przyda, póki nie znajdę pracy.
zniewieściały
începe să înveți
(o mężczyźnie) babski, zbabiały; posiadający kobiece cechy, wygląd lub zachowanie
Sesje modowe coraz częściej uchwycają zniewieściałych panów z makijażem, kwiatami i torebką zarzuconą na ramię.
zunifikowany
începe să înveți
zintegrowany, połączony w jedną całość
Nowe procesory posiadają zunifikowaną pamięć RAM.
zżymać się
începe să înveți
oburzać się, irytować; okazywać niezadowolenie, gniew
Po co zżymać się nie rzeczy, na które nie ma się wpływu.
ersatz, erzac
începe să înveți
substytut, surogat, namiastka; gorszej jakości zamiennik
Wyroby czekoladopodobne są jedynie ersatzem prawdziwej czekolady i nigdy jej nie zastąpią.
krezus
începe să înveți
osoba niezwykle bogata, milioner
od Krezusa - króla Lidii słynącego z ogromnego majątku
Po udanej inwestycji stał się lokalnym krezusem.
brewerie
începe să înveți
awantury, kłótnie, burdy; nieodpowiednie i hałaśliwe zachowania przyciągające uwagę innych
Nocne brewerie na ulicach stolicy to chleb powszedni.
handryczyć się
începe să înveți
sprzeczać się; kłócić, zwykle o drobiazgi; użerać się
Dzieci znów zaczęły handryczyć się o to, kto pierwszy usiądzie na huśtawce.
dezynwoltura
începe să înveți
swobodne, czasem lekceważące zachowanie; brak zahamowań w obyciu
Jego szczeniacka dezynwoltura w rozmowie z przełożonym została odebrana jako brak szacunku.
ekspiacja
începe să înveți
zadośćuczynienie, pokuta za winy, moralne oczyszczenie poprzez przeprosiny lub działania naprawcze
Publiczne przeprosiny były formą ekspiacji za jego wcześniejsze kontrowersyjne wypowiedzi.
rachityczny
începe să înveți
słaby, wątły, marny, lichy
Jego rachityczna sylwetka świadczyła o długotrwałym niedożywieniu.
tetryczeć
începe să înveți
stawać się zgryźliwy, marudny, zgorzkniały
od: tetryk - stary, zgorzkniały zrzęda
Chyba trochę stetryczałem w ostatnich latach.
alpaga
începe să înveți
bełt, siara, jabol; tanie wino najgorszej jakości
Siedzieli na ławce i popijali alpagę z gwinta.
entropia
începe să înveți
(pot.) chaos, dezorganizacja, dezintegracja, rozpad
Entropia w diałaniu spółki narastała w miarę utraty personelu.
inkryminowany
începe să înveți
będacy przedmiotem zarzutu lub oskarżenia
np. człowiek lub czyn - inkryminowany artykuł, zdjęcie (czyli o obciążających dowodach)
Otrzymał sprawiedliwy wyrok za swój inkryminowany czyn.
jeremiada
începe să înveți
długie, przesadne narzekanie na coś lub użalanie się; biadolenie, lament
Nie miał już siły wysłuchiwać kolejnej jeremiady o złym losie i niesprawiedliwym szefie.
obstrukcja
începe să înveți
sprzeciw, opór; celowe utrudnianie lub opóźnanie działań
a także: zatwardzenie
Zmiany zostały wprowadzone mimo rozwlekłej obstrukcji polityków.
ratyfikacja
începe să înveți
oficjalne zatwierdzenie umowy międzynarodowej lub innego aktu prawnego przez upoważniony organ
Ratyfikacja traktatu przez parlament oznaczała jego pełnoprawne wejście w życie.
dybać
începe să înveți
czaić się, czekać w ukryciu ze złymi zamiarami
np. dybać w ciemnej ulicy z zamiarem pozbawienia kogoś kosztowności lub dybać jedynie na majątek swoich rodziców
in medias res
începe să înveți
od razu do rzeczy; w momencie, w którym pewne wydarzenia już trwają; od środka
dosłownie: w środek rzeczy
np. film zaczynający się in medias res - od krwawej walki na miecze, w której jeszcze nie wiadomo kto i o co walczy
koherentny
începe să înveți
spójny, pasujący do czegoś i tworzący z tym harmonijną całość
Zeznania całej grupy były koherentne, a przez to wairygodne.
utyskiwać
începe să înveți
narzekać, skarżyć się na coś
Mam już dość nieustannych utyskiwań sąsiadki na pogodę i ceny w sklepach.
inklinacja
începe să înveți
predyspozycja (np. inklinacja do sportu)
a także: skłonność, upodobanie, sympatia (np. wykazywać inklinację do inteligentnych kobiet)
w języku specjalistycznym inklinacja to kąt nachylenia (np. płaszczyzny orbity planety)
filuterny
începe să înveți
żartobliwy, zalotny, pełen figlarności, czasem prowokujący
Obdarzyła go filuternym uśmiechem, który od razu poprawił mu nastrój.

Trebuie să te autentifici pentru a posta un comentariu.