konstytucja

krajowa rada sądownictwa

jest organen powilanym w celu ochrony niezaleznosci sadow i niezawisłowsci sedziow. sklada wnioski do prezydenta o powilywanue sedziow. ma prawo do wystepowania do trybunału konstytucyjnego.

krajowa rada sądownictwa sklada sie z:

pierwszego prezesa sadu najwyzszego, ministra sprawiedliwosci, prezesa naczelnego sądu administracyjnego i osoby powolanej orzez prezydenta rp, 15 członków wybranych spośród ogolnie sedziów, czterech posłow i dwoch senatorów.

ile trwa kadencja krs

4 lata

w jakim zakresie orzekają sady powszechne

prawo karne, cywilne, pracy, gospodarcze, rodzinne

czy konstytucja zawiera definicję sądu?

nie, sad jest kategoria historyczna

na jaki czas i przez kogo są powołani sędziowie

na czas nieokreślony, przez prezydenta na winosek krs.

co przysluguje sedziom

immunitet i nietykalność osobista

jaki jest prawidłowy wymiar sprawiedliwości?

bezstronny, jawny i w formie zasadniczo procesowej, która zapewnia stronim pełną możliowsc obrony ich praw.

w sporze prawnym przynajmniej jedna ze stron jest?

jednostka

czy od ławnika oczekuje się prawnicze wykształcenie?

nie

jakie są rodzaje jawności postępowania sądowego?

1. jawność wewnętrzna- jawność wobec uczestników postępowania. 2. jawność zewnętrzna - jawność wobec postronnych (publiczność postępowania)

zasada kontradyktoryjności

Strony prowadzą między sobą spór a sąd pozostaje bestronnym arbitrem wydającym orzeczenje na podstawie dowodów i argunentów dostarczobyn przez uczestników postępowania. korelatem tej zasady jest zasada równości.

prawo do sądu

możliwość dochodzenia swoich praw przez jednostke przed niezależnym od wladzy wykonawczej i ustawodawczej organem. nalezy to traktować jak podstawowe prawk czlowieka i gwarancje ochrony wszystkich praw czlowieka.

kazdy ma prawo do jakiego rozpatrzenia sprawy?

sprawiedliwego i jawnego bez nieuzasadnionej zwloki przez wlasciwy, niezalezny, bezstronny i niezawisly sąd.

prawo podmiotowe to?

prawo osobiste

w doktrynie rozpatruje sie prawi do sadu w dwoch znaczeniach. jakich?

zasada konstytucyjna oraz jako prawo podmiotowe.

zasada konstytucyjna

stanowi normę prawną skierowana do organów wladzy publicznej zobowiązującą je do ukształtowania niezależnego, bezstronnego, niezawisłego sądownictwa, które orzekać bedzie we wszystkich rodzajach spraw lub sporów prawnych.

prawo podmiotowe

oznacza oni chroniony przez prawo interes jednostki wyczerpujący się w uprawnieniach, takich jak dostęp do sądu i wiążące rozstrzygnięcie sprawy.

sądy muszą być...

oddzielone organizacyjnie i odseparowane od oddziaływanja i wpływu innych organów państwa.

sędziowie podlegają tylko...

konstytucji i ustawom

niezawisłość rzeczowa

wolnosc sedziego od wpływanja innych na treść wysawanych przez niego orzeczeń oraz zasadniczo w wolności od odpowiedzialności karnej, cywilnej.

niezawisłość osobista

stabilizacja urzędu sędziowskiego, sedziowie są powoływani przez prezydenta rp na wniosek krs na czas nieoznaczony. nieusuwalność sędziego.

czy ustawa określa granicę wieku, po której sędziowie przechodzą w stan spoczynku?

tak xd

Kto nie może sprawować mandatu poselskiego?

sedzia, prokurator, urzednik sluzby cywilnej, zolnierz pozostajacy w czynnej sluzbie wojskowej, funkcjonariusz pokicji oraz funkcjonoariusz sluzb ochrony państwa.

prawo do dwuinstancyjnegi postępowania

każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji

jawność postępowania

rozprawa sądowa jest ogólnie dostępna dla publiczności i co do zasady każdy ma prawo wstępu na salę sądową. moze być wyłączona ze względu na moralnosć, bezpieczeństwo państwa, ochronę życia prywatnego

pomimo wyłączenja jawności wyrok zawsze musi być ogłoszony...

publicznie

prawo do obrony w znaczeniu materialnym

prawo do podejmowania w tomu wszelkich czynnosci ktorych celem jest ochrona interesów podmiotów (np. poorzez skladanie stosownych wniosków dowodowych)

prawo do obrony w znaczeniu formalnym

uprawnienje do korzystanja z obroncy, zarówno z wyboru, jak i z urzędu.

prawo do pomocy w postępowaniu

w toku postępowania osoba ma bowiem mozliwosc korzy art anja z pomocy profesjonalnego prawnika, i to nie tylko z wyboru, ale takze z urzedu.

prawo dowodzenia

uprawnienie do zgłaszania wniosków dowodowych oraz podejmowania wszelkich innych czynności, które mają na celu wykazanie okoliczności uzasadniających ochrone interesów osob, ktorch to dotyczy.

prawo do informacji

postepowanie ma być jawne dla strony

prawo do ugodowego zakończenia sporu

w pewnych sytuacjach możliwość zawarcia konpromisu, ugody pomiedzy stronami postepowania.

prawo do wynagordzenia niewłaściwych decyzji

kazdy ma prawo do stosownego odszkodowania przez wyrządzenie mu szkody przez niezgodne z prawem dzialanie organu wladzy publicznej

naruszenie prawa do sądu

moze miec charakter bezpośredni (ujęcie szerokie) lub pośredni (ujęcie wąskie)

bezpośrednie naruszenje prawa do sądu

moze pokegać na naruszeniu fundamentalnych gwarancji procesowych.

pośrednie czyli wąskie naruszenie prawa

jest rozpatrywane w kontekście naruszenia innych praw podmiotowyxh. Sposób interptretacji prawa do sądu kształtuje się sytuacyjnie, jest zależny od pozycji procesowej i treści zarzutu naruszenia tego prawa.

skarga konstytucyjna

przysługuje każdemu, czyje konstytucyjne wolnosci lub prawa zostaly naruszone. skargę konstytucjną wnosi sie po wyczerpaniu przez skarżącego drogi orawnej w terminie 3 miesiecy od doreczenja wyroku skarżącemu.

skargę konstytucyjną może wyłącznie sporządzić

adwokat lub radca prawny

skargę konstytucyjną we własnej sprawie może sporządzić

sędzia, prokurator, adwokat, radca prawny, notariusz, profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych

czy skarga konstytucyjna jest wolna od opłaty sądowej?

tak

z czego składa sie trybunał stanu

przewodniczącego (pierwszy prezes sadu najwyższego), 2 zastępców przewodniczącego, 16 członków wybieranych przez sejm spoza grona posłów i senatorów na czas kadencji sejmu.

trybunał stanu

konstytucyjny organ wladzy sądowniczej w poksce, którego główne zadanie polega na egzekwowaniu odpwiedzialnosci najwyzszych organów i urzędników państwowych za naruszenie Konstytucji lub ustawy, w związku z zajmowanym stanowiskiem lub w zakresie urzędowa.

kto moze stanać orzed TS?

prezydent ro za naruszenie konstytucji lub ustawy, ale tez za przestępstwa pospolite i skarbowe. odpowedzialnosc ta ma charakter wyłączny (prezydent moze byc karaby tylko przez ts)

kto moze stanąć przed ts?

premier i ministrowi, prezes NBP, prezes NIK, członkowie KRRiT, kierownicy minustwrstw, naczelny dowódca sił zbrojnych, poslowie i senatorowie

zgromadzenie narodowe

zeby postawić prezydenta przed ts wniosek musi podpisać co najmniej 1/4 (140) członków ZN, a decyzja o postawieniu prezydenta przed ts zapada jesli zagłosuje za nią co najmniej 2/4 członków zn.

ile potrzeba glósow poslow zeby postawić członka rady ministrów?

3/5 (276) posłów

ile glosow potrzeba zeby postawić prezesa nbp, nik, naczelnego dowdocy sil zbrojnych

bezwzględną więkoszscią głosów w obecności co najmniej połiwy ustawowej luczby posłów w sejmie

postawienie posła przed ts

wniosek moze zlozyc marszałek sejmu, a decyzja zapada bezwzględną większością głosów w sejmie

na ile lat i przez kogo jest powolywany prezes najwyzszej izby kontroli

na 6 lat, przez sejm za zgoda senatu

prezes nik nie moze zajmowac innego staowiska niz

profesor szkoly wyzszej

prezes nik nie moze nalezec do?

partii politycznej, zwiazku zawodowego ani prowadzic działalności publicznej nje dającej sie pogodzić z godnoscia jego urzedu.

ile jest systemów rządów

4. prezydencki, parlamentarny, prezydencko parlamentarny i komitetowy

egzekutywa

wladza wykonawcza

system parlamentarny charakteryzuje się następującymi cechami:

dualistyczna egzekutywa, istnienie rządu uwarunkowane jest poparciem parlamentu.

system prezydencko parlamentarny

dualistyczna egzekutywa, prezydent nie odpowiada politycznie przed parlamentem

system komitetowy

parlament łączy kompetencje ustawodawcze i wykonawcze, egzekutywa jest monokratyczba i kolegialna

zasada arbitrażu politycznego

czuwanie nad konstytucyjną ciągłością państwa

kompetencje wykonawcze prezydenta

głowa państwa, spełnia rolę arbitrażu politycznego, bierne prawo wyborcze, obywatelstwo polskie, conajmniej 35 lat w dniu wyborów, korzysta z pełni praw piblicznych

ile trwa kadencja prezydenta rp

5 lat, mozna być ponownie wyvranym tylko raz

wybory na prezydenta są

powszechne, bezpośrednie, równe, tajne głosowanie

po jakim czasie wygasa kadencja

po 5 latach od objęciua urzędu, licząc od dnia złożenia przysięgi przed ZN

kiedy kadencja moze wcześniej wygasnąć?

ze wzgledu na smierc, zrzeczenie sie urzedu, zlozenie prezydenta z urzedu, trwala niezdolnosc, stwierdzenje niwaznosci wyborów

zastępstwo sede plena

gdy urząd prezydenta jest faktycznie obsadzony, a tylko tymczasowo prezydent nje może wykonywać funkcji związanych z urzędem

zastępstwo sede vacante

gdy urząd prezydencki fajtycznie wakuje, czyli ma miejsce stan opróżnienja urzędu, gdy zaistnieją tzw. przeszkody trwałe wymienione w konstytucji wprost.

jakie sa obowiazku marszałka sejmu wykonującego tymczasowo obowiazki prezydneta rp

obowiazek zarzadzenia nowych wyborów prezydenckich w ciagu 14 dnj od opróżnienja urzedu, wyboru musza sie odbyc nje pozniej niz 60 dni od zarzadzenia wyborów * obowiazek wykonywania obowiazkow prezydenta

marszalek zastepujacy prezydenta ponosi odpowiedzialność przewidzianą dla?

prezydenta

jaka jest odpowiedzialność prezydenta

nie ponosi odpowiedzialnosci parlamentarnej, ponosi odpowiedzialność konstytucyjną.

prezydent ponosi odpowiedzialność konstytucyjną za:

delikt konstytucyjny, przestępstwa

delikt konstytucyjny

zawinione naruszenje konstytucji lub ustawy, nie mające charakteru przestępstwa, popełnione w zakresie urzędowania lub w związku z zajmownaym stanowiskiem.

funkcje prezydenta

reprezentowanie rp w stosunkach zewnętrznych, wyrażanie zgody na przyjmowanie przez polskichc obywateli orderów i odznaczeń państw obcych, wprowadzanie stanu wojennego i wyjątkowego, pozbawianie orderow odznaczeń, nadawanie obywatelstwa, stosowanie p.ł.

czy prezydent jest najwyższym zwierzchnikiem sił zbrojnych?

tak

instytucja kontrasygnaty

polega na uzależnieniu ważnosci aktów podejmowanhcb przez glowe panstwa od ich zaakceptowania przez premiera lub odpowiedniego ministra.

instytucja prerogatywy

jezsli konstytucja ro zwalnia okreslone akty glowy panstwa od obowiazku uzyskania kontrasygnaty

kto udziela zawsze kontrasygnaty

premier

prerogatywy prezydenckie

zarzadzanie wyborów parlamentarnych, zwoływanje 1 posiedzenja sejmu i senatu, skracanie kadencji sejmu, podpisywanie lub odmowa podpisania ustawy, zarzadzanie ogłoszenia ustawy, zwracanie sie z oredziem do sejmu, senatu i zn, zarzadzanie referendum ogolno