ŁACINA całość

 0    337 cartonașe    olawisniewskaenglishteacher
printează joacă Testează-te
 
Întrebare Răspuns
Non tam praeclarum est scire Latine, quam turpe nescire.
începe să înveți
. Znać łacinę nie jest tak chwalebnym, jak haniebnym jest jej nie znać
Repetitio est mater studiorum.
începe să înveți
. Powtarzanie jest matką wiedzy
Sapere aude; Sapere auso.
începe să înveți
. Miej odwagę być mądrym; Odważył się być mądrym
A priori.
începe să înveți
. Z góry, uprzedzając fakty, z uprzedzenia
Ab ovo.
începe să înveți
. „Od jajka” - od samego początku
Captatio benevolentiae.
începe să înveți
. Pozyskiwanie sobie życzliwości
Casus belli.
începe să înveți
. Wydarzenie stanowiące powód rozpoczęcia działań wojennych
Cedant arma togae!.
începe să înveți
. Niech oręż ustąpi przed togą
Cogito, ergo sum.
începe să înveți
. Myślę, więc jestem ~ Kartezjusz
Communi consensu.
începe să înveți
. Za zgodą ogółu
Corpus delicti.
începe să înveți
. Przedmiot przestępstwa
Sapienti sat.
începe să înveți
. Mądremu wystarczy, mądrej głowie dość dwie słowie
Finis coronat opus.
începe să înveți
. Koniec wieńczy dzieło
Memento mori.
începe să înveți
. Pamiętaj o śmierci
O tempora! O mores!.
începe să înveți
. O czasy! O obyczaje! ~ Cyceron
Per fas et nefas.
începe să înveți
. Wszelkimi dozwolonymi i niedozwolonymi środkami
Pro publico bono.
începe să înveți
. Dla dobra publicznego, ogółu
Qui tacet, consentire videtur.
începe să înveți
. Ten, kto milczy, ten zdaje się zezwalać
Quod erat demonstrandum.
începe să înveți
. (q.e.d.) Co było do udowodnienia
Salus rei publicae suprema lex esto.
începe să înveți
. Dobro państwa najwyższym prawem
Ius.
începe să înveți
. Prawo
Quo iure.
începe să înveți
. Jakim prawem? (Ktoś się posługuje)
De iure.
începe să înveți
. Według prawa
De facto.
începe să înveți
. Według faktów
Ipso iure.
începe să înveți
. Na mocy prawa (coś się wydarzy)
Ubi societas ibi ius.
începe să înveți
. Tam, gdzie społeczeństwo, tam prawo
Fontes iuris.
începe să înveți
. Źródła prawa
Fontes iuris oriundi.
începe să înveți
. Źródła powstania prawa (Ustawa XII Tablic)
Fontes iuris cognoscendi.
începe să înveți
. Źródła poznania prawa (teksty)
Ex nihilo.
începe să înveți
. Z niczego
Mos maiorum.
începe să înveți
. Zwyczaj od przodków (L. mng.: mores maiorum)
Longa consuetudo.
începe să înveți
. Długotrwały zwyczaj
Summum ius - summan iniuria.
începe să înveți
. Najwyższe prawo najwyższym bezprawiem
adiuvandi iuris civilis gratia.
începe să înveți
. Wspieranie ius civile
supplendi iuris civilis gratia.
începe să înveți
. Uzupełnianie ius civile
corrigendi iuris civilis gratia.
începe să înveți
. Poprawianie ius civile
ius publicum – publicum ius est quod ad statum rei Romanae spectat.
începe să înveți
. Prawem publicznym jest to, które dotyczy spraw państwa rzymskiego
ius privatum – privatum ius – quod ad singulorum utilitatem spectat.
începe să înveți
. Prawem prywatnym jest to, które ma na względzie korzyść jednostek
ius est ars boni et aequi.
începe să înveți
. Prawo jest sztuką dobra i słuszności
ius civile – ius canonicum – utriusque iuris - ius cogens – ius dispositivum.
începe să înveți
. Prawo cywilne - Prawo kanoniczne - Prawo obojga praw - Prawo bezwględnie wiążące - Prawo względnie wiążące
ius particulare – ius universale.
începe să înveți
. Prawo obowiązuje tylko dany obszar, daną grupę - Prawo obowiązuje wszędzie
glossa marginalis.
începe să înveți
. Komentarze zapisywane na marginesie
glossa interlinealis.
începe să înveți
. Komentarze zapisywane między liniami
glossa ordinaria (Accursiusa).
începe să înveți
. Zbiór komentarzy (?)
forum.
începe să înveți
. Rynek -> sąd właściwy dla rozstrzygnięcia danej sprawy
forum Romanum.
începe să înveți
. Rynek Rzymski
Ecclesia vivit lege Romana.
începe să înveți
. Kościół żyje prawem rzymskim
neminem captivabimus nisi iure victum.
începe să înveți
. Nie uwięzimy nikogo, kto nie zostanie zasądzony
lex perfecta.
începe să înveți
. Norma opatrzona sankcją nieważności
lex plus quam perfecta.
începe să înveți
. Norma opatrzona sankcją nieważności oraz inną (najczęściej karną)
lex minus quam perfecta.
începe să înveți
. Norma opatrzona jedynie sankcją karną, ale nie sankcją nieważności
lex imperfecta.
începe să înveți
. Norma nieopatrzona żadną sankcją
praeter legem.
începe să înveți
. Niebędący sprzeczny z prawem, jednakże nieprzewidzianie przez to prawo
contra legem.
începe să înveți
. Postępowanie niezgodne z prawem
iuxta legem.
începe să înveți
. Według ustawy, według przepisów
ratio legis.
începe să înveți
. Motyw ustawodawczy, sens ustawy, cel prawa
ubi eadem legis ratio, ibi eadem dispositio per analogiam.
începe să înveți
. Do przypadku nieprzewidzianego przez ustawodawcę, stosujemy normę rozstrzygającą podobne przypadki
analogia legis.
începe să înveți
. Analogia z przepisu, która określa skutki prawne stanu faktycznego nieuregulowanego przez prawo
analogia iuris.
începe să înveți
. Jak wyżej, lecz podstawą nie jest przepis tylko jakaś idea, istota, duch prawa
a contrario.
începe să înveți
. Przeciwnie, odwrotnie
a fortiori.
începe să înveți
. Wnioskowanie „tym bardziej”, aby dowód jakiegoś twierdzenia wyrazić przez już udowodnione, mocniejsze twierdzenie. Jest stosowane dla wzmocnienia argumentacji
a maiore ad minus.
începe să înveți
. Wnioskowanie polegające na założeniu, że jeżeli norma dozwala czynić więcej, to dozwala także i mniej - wnioskowanie z większego na mniejsze
a minore ad maius.
începe să înveți
. Wnioskowanie polegające na założeniu, że jeżeli norma prawna zakazuje czynić mniej, to zakazuje także więcej (np jeśli zakazany jest wstęp na teren rezerwatu, to tym bardziej zakazane jest tam polowanie
praesumptio facti.
începe să înveți
. Domniemanie faktyczne - domniemywanie jakiejś okoliczności faktycznej, np art 9 i 32 kc
praesumptio iuris tantum.
începe să înveți
. Domniemanie prawne wzruszalne - można je obalić dowodem z przeciwieństwa, np domniemanie niewinności, domniemanie dobrej wiary
lex generalis.
începe să înveți
. Prawo ogólne
lex specialis.
începe să înveți
. Prawo szczegółowe
lex retro non agit.
începe să înveți
. Prawo nie działa wstecz - zakaz retroaktywności prawa
desuetudo.
începe să înveți
. Martwe prawo - zjawisko długotrwałego niestosowania i nieprzestrzegania normy prawnej, wskutek czego traci ona moc obowiązującą
lex posterior derogat legi priori.
începe să înveți
. Ustawa późniejsza uchyla moc obowiązującą ustawy wcześniejszej (reguła kolizyjna)
lex specialis derogat legi generali.
începe să înveți
. Prawo bardziej szczegółowe ma pierwszeństwo, w przypadku kolizji, przed prawem bardziej ogólnym (reguła kolizyjna)
lex posterior generalis non derogat legi priori speciali.
începe să înveți
. Norma późniejsza ogólna nie uchyla normy wcześniejszej szczegółowej
de lege lata.
începe să înveți
. Prawo obowiązujące, obowiązujący stan prawny (o ustawie uchwalonej)
de lege ferenda.
începe să înveți
. Ewentualne przyszłe zmiany w obowiązującym ustawodawstwie (o ustawie, która ma być uchwalona)
erga omnes – inter partes.
începe să înveți
. Dotyczy wszystkich, a nie tylko zainteresowanych — Coś ma znaczenie (dotyczy) tylko stron
da mihi factum, dabo tibi ius.
începe să înveți
. Daj mi fakt, a dam ci prawo
iura novit curia.
începe să înveți
. Sąd zna prawo
sensu stricto – sensu largo.
începe să înveți
. W znaczeniu wąskim — W znaczeniu szerokim
clara non sunt interpretanda.
începe să înveți
. Nie dokonuje się wykłada tego, co jasne - jasne przepisy prawa nie wymagają interpretacji
interpretatio cessat in claris.
începe să înveți
. Wykładnia kończy się wtedy, gdy osiąga się jasność
omnia sunt interpretanda.
începe să înveți
. Wszystko jest do zinterpretowania
ex definitione.
începe să înveți
. Z definicji
qui suo iure utitur, neminem laediht.
începe să înveți
. Kto korzysta ze swojego prawa, nie szkodzi innym
prior tempore potior iure.
începe să înveți
. Wcześniejszy w czasie, lepszy w prawie - kto pierwszy ten lepszy
expressis verbis.
începe să înveți
. Jasno wyrażone, wyraźnie powiedziane
numerus clausus.
începe să înveți
. Ograniczona ilość
prima facie.
începe să înveți
. Na pierwszy rzut oka
inter vivos – mortis causa.
începe să înveți
. Za życia — na wypadek śmierci
causa solvendi.
începe să înveți
. W celu uwolnienia się od zobowiązania
causa donandi.
începe să înveți
. W celu dokonania darowizny
causa obligandi vel acquirendi.
începe să înveți
. W celu zobowiązania kogoś
per facta concludentia.
începe să înveți
. Zawarcie czynności przez sam fakt czynności dokonanej
forma ad solemnitatem.
începe să înveți
. Forma czynności prawnej zastrzeżona pod rygorem nieważności, np małżeństwo przed USC
forma ad probationem.
începe să înveți
. -||- zastrzeżona dla celów dowodowych
forma ad eventum.
începe să înveți
. -||- zastrzeżona dla wywołania określonych skutków prawnych
simulatio.
începe să înveți
. Symulacja, czynność pozorna
reservatio mentalis.
începe să înveți
. Zastrzeżone w umyśle
error iuris.
începe să înveți
. Mylne wyobrażenie co do obowiązującego prawa
error facti.
începe să înveți
. Mylne wyobrażenie co do faktów
ignorantia iuris nocet
. Nieznajomość prawa szkodzi
începe să înveți
ignorantia iuris non exculpat.
Nieznajomość prawa nie uwalnia, nie tłumaczy
ignorantia facti non nocet.
începe să înveți
. Nieznajomość faktów nie szkodzi
dolus.
începe să înveți
. Oszustwo, podstęp
metus.
începe să înveți
. Groźba
essentialia negotii.
începe să înveți
. Istotne składniki treści czynności prawnej, np w testamencie jest to ustanowienie dziedzica, a w umówię kupna sprzedaży - cena i towar
naturalia negotii.
începe să înveți
. Nieistotne składniki treści czynności prawnej, np odpowiedzialność za wady fabryczne towaru w umówię kupna sprzedaży
accidentalia negotii.
începe să înveți
. Składniki dodatkowe, klauzule (termin, warunek)
negotium claudicans.
începe să înveți
. Czynność prawna kulejąca, dokonana przez osobę nieupoważnioną lub niezdolną, np. czynność rozporządzająco-zobowiązująca wykonana przez osobę niedojrzałą bez zgody opiekuna; do momentu wydania zgody nie jest nieważna tylko nieskuteczna
dies a quo.
începe să înveți
. Termin początkowy
dies ad quem.
începe să înveți
. Termin końcowy
computatio civilis.
începe să înveți
. Komputacja rzymska, sposób liczenia czasu od dnia zdarzenia, w której najmniejszą jednostką obliczania czasu jest doba
computatio a momento ad momentum.
începe să înveți
. Rachuba czasu od momentu do momentu; sposób liczenia czasu od godziny zdarzenia (bardzo dokładny)
ex tunc.
începe să înveți
. Od samego początku
ex nunc.
începe să înveți
. Od teraz
res omnium communes.
începe să înveți
. Rzecz wspólna dla wszystkich, np powietrze
superficies solo cedit.
începe să înveți
. To co na stałe związane jest z nieruchomością jest właściciela nieruchomości (to co jest ponad powierzchnią, przypada gruntowi; to co jest trwale złączone z gruntem, staje się częścią składową gruntu i należy do właściciela gruntu, np. budynek, drzewo)
iura in re aliena.
începe să înveți
. Prawa na rzeczy cudzej, ograniczone prawa rzeczowe
actio in rem – erga omnes.
începe să înveți
. Powództwa w ochronie praw władczych — w stosunku do każdego
ius possidendi.
începe să înveți
. Prawo do posiadania
ius utendi (abutendi, fruendi).
începe să înveți
. Prawo używania rzeczy (fruendi - pobierania pożytków, abutendi - prawo zużycia, zmniejszenia rzeczy)
ius disponendi.
începe să înveți
. Prawo dysponowania rzeczą
ius infinitum.
începe să înveți
. Prawo nieograniczone
nemo plus iuris ad alium transferre potest quam ipse habet.
începe să înveți
. Prawo do rzeczy cudzej, nie związane z osobą a z rzeczą; nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa niż sam posiada (mogę tylko tyle ile mam)
accessio possessionis.
începe să înveți
. Doliczenia posiadania
accessio temporis.
începe să înveți
. Doliczenia czasu
in statu usucapiendi.
începe să înveți
. W drodze do zasiedzenia
condominium pro indiviso.
începe să înveți
. Współwłasność niepodzielna
rei vindicatio.
începe să înveți
. Skarga wydobywcza (wystąpienie o zwrot własności)
actio negatoria.
începe să înveți
. Skarga o naruszenie posiadania
non facere/ pati.
începe să înveți
. Znosić, nie czynić - ten, kto jest obciążony służebnością, musi to znosić, ale nic nie musi robić
confusio.
începe să înveți
. Zlewanie ruchomości z nieruchomościami, połączenie uprawnień
servitus in faciendo consistere nequit.
începe să înveți
. Służebność nie polega na działaniu
corpus.
începe să înveți
. Faktyczne posiadanie
animus rem sibi habendi, animus possidendi.
începe să înveți
. Wola zatrzymania rzeczy dla siebie, posiadania dla siebie
nemo sibi ipse causam possessionis mutare potest.
începe să înveți
. Nikt sam dla siebie nie może zmienić przyczyny posiadania
possessio vitiosa – non vitiosa.
începe să înveți
. Posiadanie wadliwe — niewadliwe
animus possidendi pro alieno.
începe să înveți
. Wola posiadania na kogoś innego
traditio corporalis.
începe să înveți
. Wręczenie fizyczne rzeczy, przeniesienie posiadania
longa manu traditio.
începe să înveți
. Przeniesienie posiadania przez wskazanie, bez fizycznego zetknięcia
constitutum possessorium.
începe să înveți
. Ustanowienie kogoś posiadaczem, ale nie przekazanie mu rzeczy
traditio brevi manu.
începe să înveți
. Przeniesienie własności rzeczy, którą już ktoś posiada
ius retentionis.
începe să înveți
. Prawo zatrzymania rzeczy (np posag po rozwodzie)
ius tollendi.
începe să înveți
. Prawo zatrzymania nakładów (domagania się zwrotu nakładów)
conditio sine qua non.
începe să înveți
. Wymóg konieczny, bez którego coś nie będzie możliwe
Ex lege.
începe să înveți
. Na podstawie umowy / ustawy
Ex testamento.
începe să înveți
. Z testamentu
successio in universitatem.
începe să înveți
. Nabycie praw w całości
nemo plus iuris ad alium transferre potest quam ipse habet.
începe să înveți
. Prawo do rzeczy cudzej, nie związane z osobą a z rzeczą; nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa niż sam posiada (mogę tylko tyle ile mam)
nasciturus pro iam nato habetur.
începe să înveți
. Mający się narodzić jest uważany za już narodzonego
in capita.
începe să înveți
. Według głów
in stirpes.
începe să înveți
. Według szczepów
mortis causa.
începe să înveți
. Na wypadek śmierci
cum animo testandi.
începe să înveți
. Z wolą (zamiarem) testowania
favor testamenti.
începe să înveți
. Na korzyść testamentu - w sytuacji, gdy testament można rozmaicie tłumaczyć (rozmaicie rozumieć), to wówczas należy przyjąć taką interpretację, która pozwala utrzymać w mocy rozrządzenia spadkodawcy
sensu stricto.
începe să înveți
. W znaczeniu wąskim
legatum per vindicationem – per damnationem.
începe să înveți
. Przepis windykacyjny — przepis damnacyjny
legatum nominis.
începe să înveți
. Legat zapisany z imienia z wierzytelnościami
legatum liberationis.
începe să înveți
. Zapis zwalniający zapisobiorcę z długu, jaki miał wobec spadkodawcy
transmissio hereditatis.
începe să înveți
. Przeniesienie dziedziczenia z jednej osoby na drugą
per facta concludentia.
începe să înveți
. Przez fakty dokonane - zawarcie czynności przez sam fakt czynności dokonanej
cum viribus hereditatis.
începe să înveți
. Rzeczy należące do spadku - spadkobierca odpowiada tylko tym, co jest w spadku
pro viribus hereditatis.
începe să înveți
. Do wysokości tego, co jest w spadku
successio anticipata.
începe să înveți
. Dziedziczenie za życia - spadek wcześniej przyjęty
hereditatis petitio.
începe să înveți
. Skarga dziedziców prawa cywilnego przeciwko dziedzicom testamentowym, których prawa do spadku są kwestionowane
matrimonium non existens.
începe să înveți
. Małżeństwo, które nie istnieje
impedimentum dirimens.
începe să înveți
. Przeszkoda do zawarcia małżeństwa zrywająca
matrimoniale foedus.
începe să înveți
. Umowa małżeńska
consensus matrimonialis.
începe să înveți
. Zgoda na zawarcie małżeństwa
numerus clausus.
începe să înveți
. Ograniczona ilość, nie mniej, nie więcej
matrimonia libera esse debent.
începe să înveți
. Małżeństwo powinno być wolne
sponsalia – matrimonii promissio.
începe să înveți
. Zaręczyny (formalne)
nemo turpitudinem suam allegans audiatur.
începe să înveți
. Nikt nie będzie wysłuchany powołując się na swoją niegodziwość
matrimonium ratum et consummatum.
începe să înveți
. Małżeństwo ważne i dopełnione (nierozerwalne)
nulla humana potestas.
începe să înveți
. Żadna ludzka władza (nie może rozerwać małżeństwa ważnie zawartego i dopełnionego)
separatio quoad torum et mensam.
începe să înveți
. Rozdzielenie co do łoża i stołu
separatio perpetua.
începe să înveți
. Separacja trwała
separatio temporanea.
începe să înveți
. Separacja czasowa
matrimonium non consummatum.
începe să înveți
. Małżeństwo niedopełnione
mater semper certa est.
începe să înveți
. Matka jak zawsze pewna
pater est quem nuptiae demonstrant.
începe să înveți
. Ojcem jest ten, na kogo wskazuje małżeństwo, domniemanie pochodzenia
impotentia generandi.
începe să înveți
. Niezdolność do płodzenia
impotentia coëundi.
începe să înveți
. Niezdolność współżycia
liberi vulgo concepti.
începe să înveți
. Dzieci poczęte bez małżeństwa (pozamałżeńskie)
filii legitimi.
începe să înveți
. Dzieci z prawego łoża
filii illegitimi.
începe să înveți
. Dzieci z nieprawego łoża
filii illegitimi legitimantur per subsequens matrimonium parentum.
începe să înveți
. Dzieci z nieprawego łoża są legitymowane przez później zawarte małżeństwo
exceptio plurium concubentium.
începe să înveți
. Zarzut, że matka dziecka obcowała z innymi mężczyznami (gdy dochodzi się ojcostwa)
matrimonium putativum.
începe să înveți
. Małżeństwo domniemane
adoptio plena.
începe să înveți
. Przysposobienie pełne - adoptującym jest krewny wstępny dziecka
adoptio minus plena.
începe să înveți
. Przysposobienie niepełne - adoptującym jest osoba obca
adoptio plenissima.
începe să înveți
. Przysposobienie całkowite - dziecko ściśle związane z nową rodziną, jakby było naturalnym dzieckiem
adoptio naturam imitatur.
începe să înveți
. Przysposobienie naśladuje naturę - chodzi o wiek przysposabianego i przyspabiającego
in vivo – in vitro.
începe să înveți
. W naturze, poczęcie naturalne — w szkle, poczęcie sztuczne
vinculum iuris.
începe să înveți
. Węzeł prawny łączący dłużnika z wierzycielem
obligare.
începe să înveți
. Zobowiązywać
ex contractu.
începe să înveți
. Wynikły z umowy / kontraktu
ex delicto.
începe să înveți
. Wynikły z czynu niedozwolonego
inter partes.
începe să înveți
. Prawo skuteczne wobec określonych osób - stron
obligatio naturalis.
începe să înveți
. Zobowiązania naturalne - istnieją, ale nie są wymagane - dłużnik jest dłużny, ale nie jest odpowiedzialny
dare, facere, non facere, pati.
începe să înveți
. Dać (świadczyć), działać (czynić), zaniechać, znosić
impossibilium nulla obligatio est.
începe să înveți
. Rzeczy niemożliwych nie można się zobowiązać
genus perire non censetur.
începe să înveți
. Rzecz oznaczona gatunkowo nie ginie - dłużnik stracił taką rzecz, może oddać taką samą, nie tę samą, można ją zamienić
species perit ei cui debetur.
începe să înveți
. Rzecz oznaczona indywidualnie przepada właścicielowi (przepada temu, komu się należy)
damnum emergens.
începe să înveți
. Rzeczywista, wynikła szkoda
lucrum cessans.
începe să înveți
. Utracony zysk
pretium commune.
începe să înveți
. Cena rynkowa
pretium singulare.
începe să înveți
. Cena jednostkowa
pretium affectionis.
începe să înveți
. Cena sentymentalna - związana z przywiązaniem do rzeczy
compensatio lucri cum damno.
începe să înveți
. Potrącenie zysku ze stratą (wyrównanie korzyści z zyskami)
obligatio alternativa.
începe să înveți
. Zobowiązanie przemiennie, z treści zobowiązania wynika możliwość spełnienia więcej niż jednego świadczenia (spełnienie któregokolwiek zwalnia dłużnika ze zobowiązania) – w treści zobowiązania są dwa świadczenia ale wykonane może być tylko jedno
facultas alternativa.
începe să înveți
. Upoważnienie przemienne, w treści zobowiązania istnieje tylko jedno świadczenie, jednak dłużnik może się zwolnić ze swojego obowiązku przez spełnienie innego świadczenia (w treści zobowiązania istnieje jedno świadczenie, ale wykonane mogą być dwa)
datio in solutum.
începe să înveți
. Danie w celu zwolnienia się ze zobowiązania
negotium mixtum cum donatione.
începe să înveți
. Czynność prawna mieszana, mająca charakter darowizny
pactum in favorem tertii.
începe să înveți
. Umowa na korzyść osoby trzeciej
lex commissoria.
începe să înveți
. Zastrzeżenie dodane do umowy - utrata praw z umowy w razie niedotrzymania zobowiązania
pactum de contrahendo.
începe să înveți
. Umowa o zawarciu umowy (przedwstępna)
culpa in contrahendo.
începe să înveți
. Niedbalstwo, wina przy zawieraniu umowy
pacta sunt servanda.
începe să înveți
. Umów należy dotrzymywac
exceptio non adimpleti contractus.
începe să înveți
. Zarzut niewypełnionego kontraktu
dolus.
începe să înveți
. Wina umyślna, zły zamiar
culpa.
începe să înveți
. Wina nieumyślna, niedbalstwo
culpa in eligendo.
începe să înveți
. Niedbalstwo przy wyborze, np przyjęcie do pracy osób nieodpowiednich
casus.
începe să înveți
. Przypadek
vis maior.
începe să înveți
. Siła wyższa
vis cui humana infirmitas resistere non potest.
începe să înveți
. Siła, której ludzka słabość nie może się oprzeć, np siła przyrody
compensatio.
începe să înveți
. Kompensacja, potrącenie np długu
novatio.
începe să înveți
. Przekształcenie się jednego aktu w drugi
confusio.
începe să înveți
. Zmieszanie przez zlanie praw i obowiązków; zlanie się wierzytelności i długu w jednej osobie
cessio.
începe să înveți
. Odstępowanie swoich praw osobie trzeciej
pactum de non cedendo vel non alienando.
începe să înveți
. Umowa o niezbywaniu rzeczy lub nie odstępowaniu uprawnień
emptio rei speratae.
începe să înveți
. Kupno rzeczy przyszłej, spodziewanej, np plony
emptio spei.
începe să înveți
. Kupno szansy
res extra commercium.
începe să înveți
. Rzecz poza obrotem prawnym, wyjęta z obrotu
periculum est emptoris.
începe să înveți
.? abcdefg
cuius commodum eius periculum.
începe să înveți
. Ten, kto ma korzyść, ponosi ryzyko, np utrata rzeczy
pactum reservati dominii.
începe să înveți
. Umowa o zachowaniu własności (z zastrzeżeniem własności)
pactum displicentiae.
începe să înveți
. Umowa o zwrot rzeczy (kupno jest ważne, ale jeśli kupującemu się nie spodoba, to może oddać, ale kupno jest ważne od początku)
emptio ad gustum.
începe să înveți
. Kupno z zastrzeżeniem, że kupujący może zwrócić rzecz, jeśli nie będzie mu odpowiadała - umowa ważna od momentu, gdy mu się spodoba
pactum de retroemendo.
începe să înveți
. Umowa o odkupienie rzeczy od kupującego
condictio indebiti.
începe să înveți
. Powództwo o zwrot nienależnego świadczenia, np w wyniku błędu
indebitum.
începe să înveți
. Nienależność świadczenia (dług nienależny), nieistniejący dług, brak zobowiązania
affectio (animus) societatis.
începe să înveți
. Chęć (wola) pozostawania w spółce
tempus deliberandi.
începe să înveți
. Czas do namysłu
votum separatum.
începe să înveți
. Zdanie odrębne, opinia inna niż głoszona przez większość
iurisdictio voluntaria.
începe să înveți
. Postępowanie nieprocesowe
lex fori processualis.
începe să înveți
. Prawo miejsca położenia sądu
audiatur et altera pars.
începe să înveți
. Należy wysłuchać drugiej strony
domini litis.
începe să înveți
. Strony decydują, czy spór się odbędzie, czy nie
nemo iudex sine actore.
începe să înveți
. Nie ma sędziego bez powoda
vigilantibus iura sunt scripta.
începe să înveți
. Dla czuwających (troszczących się) prawo jest pisane - należytą dbałość o swoją sprawę
ne eat iudex ultra petita partium.
începe să înveți
. Kompetencje sędziego mieszczą się tylko w granicach jakie wytyczają strony (niech nie idzie sędzia poza żądania strony)
ante litem natam.
începe să înveți
. Przed powstaniem sporu
post litem natam.
începe să înveți
. Po powstaniu sporu
perpetuatio fori.
începe să înveți
. Przedłużanie - sąd stal się niekompetentny, ale wszczęta w nim sprawę doprowadza się do końca
actor sequitur forum rei.
începe să înveți
. Powód idzie za sądem pozwanego - powództwo wnosi się do sądu właściwego dla pozwanego
actor - qui rem in iudicium ducit.
începe să înveți
. Ten, kto wniósł sprawę do sądu
reus - contra quem res in iudicium deducitur.
începe să înveți
. Przeciwko temu, kto sprawę do sądu wprowadził
iudex.
începe să înveți
. Sędzia
legitimatio ad causam.
începe să înveți
. Legitymacja do konkretnej sprawy - uprawnienie do prowadzeni sprawy, występowania w charakterze strony procesowej
legitimatio ad processus.
începe să înveți
. Legitymacja do całego procesu - uprawnienie do prowadzenia procesu
successio mortis causa.
începe să înveți
. Sukcesja na wypadek śmierci
successio inter vivos.
începe să înveți
. Sukcesja między żywymi
res iudicata - inter partes.
începe să înveți
. Rzecz osądzona - między stronami
res inter alios gesta.
începe să înveți
. Sprawa tworzy prawo między stronami
prorogatio fori.
începe să înveți
. Umowne ustalenie właściwości sądowej
prorogatio iurisdictionis.
începe să înveți
. Przedłużenie jurysdykcji
negatio per positionem alterius.
începe să înveți
. Zanegowanie przez przedstawianie innego stanowiska
exceptiones peremptoriae.
începe să înveți
. Zarzuty peremptoryjne, uniemożliwiające powodowi skuteczne dochodzenie roszczenia (trwałe), np przedawnienie
exceptiones dilatoriae.
începe să înveți
. Zarzuty dylatoryjne, odraczające na pewien czas żądanie powoda (przejściowe), np zwłoka, niewłaściwość sądu
exceptiones declinatoriae.
începe să înveți
. Zarzuty zwalniające pozwanego od sporu, odpowiedzi (zarzut niewłaściwego sądu)
replicatio.
începe să înveți
. Odpowiedź na zarzuty
duplicatio.
începe să înveți
. Odpowiedź na odpowiedź
onus proferendi.
începe să înveți
. Ciężar przedstawienia dowodu (onus - ciężar, nie obowiązek)
onus probandi.
începe să înveți
. Ciężar na oskarżycielu (udowodnienia winy)
ei incumbit probatio qui dicit non qui negat.
începe să înveți
. Ciężar dowodu spoczywa na tym, kto coś twierdzi, a nie na tym, kto neguje
reus in exceptione actor est.
începe să înveți
. Pozwany przez podniesienie zarzutu procesowego staje się powodem
ne bis in idem.
începe să înveți
. Dwa razy w danej sprawie się nie sądzi
sententia facit ius inter partes.
începe să înveți
. Wyrok tworzy prawo między stronami
reformatio in peius.
începe să înveți
. Zakaz zmiany wyroku na gorszy
de minimis non curat praetor.
începe să înveți
. Błahostkami władza się nie zajmuje
error in iudicando.
începe să înveți
. Błąd materialny w osądzeniu
error in procedendo.
începe să înveți
. błąd proceduralny w przebiegu procesu
iudex inhabilis.
începe să înveți
. Sędzia niezdolny (wyłączony) z mocy prawa, np z powodu więzów krwi
iudex suspectus.
începe să înveți
. Sędzia niezdolny (wyłączony) na wniosek strony
professio iuris.
începe să înveți
. Wyznanie prawa - oświadczenie osoby, pod jakie prawo podlega (osobowo ś ć prawna w średniowieczu)
lex fori – lex loci processus.
începe să înveți
. Prawo miejsca położenia sądu - prawem właściwym jest prawo miejsca siedziby władzy orzekającej
locus regit formam actus.
începe să înveți
. Miejsce rządzi formą czynności prawnej; powinnismy zawierać czynność prawną wedle formuły obowiązującej w miejscu jej zawarcia
comitas gentium.
începe să înveți
. Kurtuazja międzynarodowa - grzeczność - zwyczaje w dyplomacji
mobilia personam sequuntur.
începe să înveți
. Rzeczy ruchome towarzyszące osobom
lex patriae.
începe să înveți
. Prawo ojczyste
lex domicilii.
începe să înveți
. Prawo miejsca zamieszkania (domicilii - miejsce stałego pobytu)
animus manendi.
începe să înveți
. Wola pozostawania czynnik wewnętrzny, np przy zamiarze stałego pobytu
pactum de lege utenda.
începe să înveți
. Umowa o wyborze prawa
ultimum refugium.
începe să înveți
. Ostateczna ucieczka
pacta sunt servanda.
începe să înveți
. Umów należy dotrzymywac
pacta tertiis non nocent non prosunt.
începe să înveți
. Umowy nie szkodzą ani nie pomagają osobom trzecim - pakt nie może rodzic praw ani szkodzić osobom trzecim
res inter alios acta.
începe să înveți
. Rzecz dokonana między innymi
in favorem tertii.
începe să înveți
. Umowa na rzecz osoby trzeciej
pro foro interno.
începe să înveți
. Dla sądu wewnętrznego
pro foro externo.
începe să înveți
. Dla sądu zewnętrznego
dismembratio.
începe să înveți
. Rozczłonkowanie
ius postliminii.
începe să înveți
. Prawo powrotu z zagranicy
tabula rasa.
începe să înveți
. Czysta karta, niezapisana tabliczka
ius sanguinis.
începe să înveți
. Prawo krwi
ius soli.
începe să înveți
. Prawo ziemi
persona non grata.
începe să înveți
. Osoba niemile widziana, niepożądana, intruz
delicta iuris gentium.
începe să înveți
. Przestępstwa wśród narodów
victima.
începe să înveți
. Ofiara, poszkodowany przestępstwa
nullum crimen nulla poena sine lege poenali anteriori.
începe să înveți
. Nie można karać, jeśli czyn wcześniej nie był zagrożony sankcją karną (żadna zbrodnia, żadna kara)
/sine lege scripta .
începe să înveți
. (Nie ma przestępstwa) bez ustawy pisanej
/sine lege certa .
începe să înveți
. (Nie ma przestępstwa) bez ustawy pewnej - jeśli istnieje wątpliwość czy ustawa istnieje czy nie
/sine lege praevia .
începe să înveți
. (Nie ma przestępstwa) bez ustawy wcześniejszej
vis absoluta.
începe să înveți
. Przymus fizyczny (siła bezwzględna, której nie można się oprzeć)
vis compulsiva.
începe să înveți
. Przymus psychiczny (bojaźń wywołana groźbą
dolus directus.
începe să înveți
. Zamiar bezpośredni
dolus directus repentinus.
începe să înveți
. Zły zamiar nieprzewidziany (zamiar bezpośredni nagły)
dolus directus praemeditatus.
începe să înveți
. Zły zamiar planowany (zamiar bezpośredni przemyślany)
dolus eventualis.
începe să înveți
. Zamiar ewentualny, np idę do baku i jeśli spotkam strażnika to go zabiję
culpa dolo exorta.
începe să înveți
. Wina, która pochodzi ze złego zamiaru (np jeśli ktoś po alkoholu prowadzi i kogoś potrąca)
iter delicti.
începe să înveți
. Pochód przestępstwa (stadia czynu przestępczego)
delictum putativum.
începe să înveți
. Przestępstwo domniemane
nemo prudens punit quia peccatum est sed ne peccetur.
începe să înveți
. Nikt roztropny nie każe dlatego, że ktoś popełnił przestępstwo, ale żeby inni nie popełnili
in dubio pro reo.
începe să înveți
. Wszelkie wątpliwości rozstrzyga się na korzyść oskarżonego
dolus non praesumitur.
începe să înveți
. Złego zamiaru się nie domniemuje (trzeba go udowodnić)
reformatio in peius iudici appellato non licet.
începe să înveți
. Ktoś, kto wnosi apelację, nie może być ukarany gorzej niż w pierwszej instancji
delicta parentum liberis non nocent.
începe să înveți
. Czyny niedozwolone rodziców nie szkodzą dzieciom
quod non est in actis non est in mundo.
începe să înveți
. Czego nie ma w aktach, to nie istnieje
testis ex auditu.
începe să înveți
. Świadek ze słyszenia
nemo iudex in propria (sua) causa.
începe să înveți
. Nikt nie powinien być sędzią w swojej sprawie
forum delicti commissi.
începe să înveți
. Miejsce popełnienia przestępstwa - sąd właściwy ze względu na miejsce popełnienia czynu
forum praeventionis.
începe să înveți
. Miejsce, gdzie przestępstwo zostało zażegnane
forum connexitatis causarum.
începe să înveți
. Sąd, miejsce, gdzie jest zbieg różnych spraw
causa principalis.
începe să înveți
. Sprawa główna
causa accessoria.
începe să înveți
. Okoliczność dodatkowa
res iudicata pro veritate habetur.
începe să înveți
. Rzecz osądzona jest traktowana za rzecz prawdziwą
ne bis in idem crimen iudicetur.
începe să înveți
. Dwa razy w danej sprawie się nie sądzi
confessio est regina probationum.
începe să înveți
. Przyznanie się jest koroną dowodów
propter nova.
începe să înveți
. Nowe środki dowodowe

Trebuie să te autentifici pentru a posta un comentariu.