POLITYKA GOSPODARCZA

Jaka jest definicja Polityki według Maxa Webera?

Dążenie do udziału we władzy lub do wywierania wpływy na podział władzy, czy to między państwami, czy też w obrębie państwa, między grupami ludzi, jakie to państwo tworzą.

Co to jest Ekonomia?

Nauka o metodach oszczędnego i racjonalnego gospodarowania ograniczonymi zasobami, mającymi alternatywne zastosowanie.

Jaką siłą jest Ekonomia?

"Ekonomia jest siłą wymuszającą rozwój prawa"

Jaki jest cel ekonomii jako nauki nomotetycznej?

Nomotetyczna (teoretyczna) - jej celem jest opis i wyjaśnienie przyczyn i natury zjawisk zachodzących w procesie gospodarowania.

Co to ekonomia pozytywna?

Ekonomia opisująca zjawiska gospodarcze, oparta na obiektywnej wiedzy o rzeczywistości.

Co to jest koszt alternatywny?

Potrzeba, z której zaspokojenia rezygnujemy, aby zaspokoić inne potrzeby (ang. Opportunity cost).

Co to jest Polityka Gospodarcza?

Działalność państwa polegająca na określaniu bieżących i perspektywicznych celów gospodarczych i społecznych oraz metod i środków ich realizacji.

Co to jest Polityka społeczno-ekonomiczna?

Uwydatnianie konieczności łączenia społecznych oraz ekonomicznych celów i przesłanek ingerowania organów państwa w sprawy gospodarcze.

Jaka jest definicja Instrumentu?

Instrument to zmienna, która pozwala osiągnąć założony cel.

Jakie cechy powinien posiadać instrument?

-podleganie kontroli stosującego podmiotu; -skuteczność jako zdolność do wpływu ma cele polityki; -niezależność czyli zdolność odróżnienia zmiennej od innych instrumentów pod względem możliwości kontrolowania i skuteczności

Jakie wyróżniamy rodzaje instrumentów?

-o charakterze bezpośrednim - nakazy i zakazy; -o charakterze pośrednim (bodźcowym) - normy wpływające na decyzje ekonomiczne podmiotów prywatnych, stwarzające bodźce lub hamulce dla określonych zachowań

Jakie są kryteria oceny Polityki Gospodarczej?

-kryterium skuteczości; kryterium efektywności i proporcjonalności; -kryterium społecznej adekwatności

Jaka jest definicja Nauki Polityki Gospodarczej?

Dyscyplina naukowa zajmująca się badaniem form, celów, sposobów oddziaływania państwa na społeczny proces gospodarczy;

Jaka jest definicja Polskiej Nauki Polityki Gospodarczej (według Fryderyka Skarbka)?

"Ogólne zasady nauki gospodarstwa narodowego czyli czysta teoria ekonomii politycznej"

Kto jest nazywany "ojcem polskiej ekonomii"?

Fryderyk Skarbek

Wyjaśnij podejście normatywne do Polityki Gospodarczej.

Poszukiwanie odpowiedzi na pytania jaka powinna być polityka gospodarcza; formułowanie zaleceń opartych na sądach wartościujących pod adresem kreatorów tej polityki; wskazywanie zasad doboru środków właściwych do osiągnięcia zamierzonych celów.

Kto napisał raport "The Future of European Competitiveness" z września 2024 r.?

Mario Draghi

Jak inaczej nazywamy podejście pozytywne do Polityki Gospodarczej?

Ekonomia Polityczna

Na czym polega Podejście Pozytywne do Polityki Gospodarczej?

Obiektywny opis faktów i rzetelna analiza rzeczywistości, bez sądów wartościujących i bez prób odpowiedzi na pytanie, jaki jest optymalny kształt polityki gospodarczej.

Na czym polega Podejście Normatywne do Polityki Gospodarczej?

Poszukiwanie odpowiedzi na pytania, jaka powinna być Polityka Gospodarcza. Formułowanie zaleceń i rekomendacji opartych na sądach wartościujących.

Co to jest Planowanie Gospodarcze?

Określanie przyszłych celów ekonomicznych wraz ze środkami i instrumentami służącymi ich realizacji.

Co to jest Gospodarka Planowa/Sterowana?

Rodzaj systemu gospodarczego w którym decyzje dotyczące inwestycji, produkcji, alokacji dóbr kapitałowych przez władze centralne.

Co to jest Gospodarka Nakazowo-Rozdzielcza typu socjalistycznego?

Centralne planowanie ogólnogospodarcze, plan jako alternatywa rynkowego mechanizmu alokacji dóbr i podstawowe narzędzie regulacji procesów gospodarczych.

Co to jest Interwencjonizm państwowy?

Planowe oddziaływanie państwa na gospodarkę, dążące do podporządkowania procesów gospodarczych celom stricte politycznym.

Co to jest Inteligentne planowanie długookresowe?

Planowanie które wspiera stabilny rozwój gospodarczy i społeczny w ramach mechanizmu rynkowego i własności prywatnej, nie zaburzające tego mechanizmu.

Co to był "Plan Balcerowicza"?

Pakiet reform gospodarczo-ustrojowych przekształcający gospodarkę centralnie sterowaną w gospodarkę rynkową.

Co to był "Plan Hausnera"?

Plan naprawy finansów publicznych.

Co to był "Plan na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju"?

Rządowa strategia zrównoważonego rozwoju gospodarczego kraju na kolejne 25 lat. Odpowiedź na "5 pułapek" w które wpadła Polska.

Co oznacza skrót PFR?

Polski Fundusz Rozwoju

Na czym polegała pułapka średniego dochodu?

min. połowa Polaków zarabia mniej niż 2500 zł netto, pensje są ok. trzykrotnie niższe niż w krajach wysoko rozwiniętych.

Jakie funkcje pełni Polityka Gospodarcza?

1. Funkcja Podstawowa, 2. Funkcja Alokacyjna, 3. Funkcja Stabilizacyjna, 4. Funkcja Redystrybucyjna, 5. Funkcja Adaptacyjna

Na czym polega Funkcja Podstawowa Polityki Gospodarczej?

Tworzenie Ładu Instytucjonalno-prawnego.

Co to Ład Instytucjonalno-Prawny?

Ustalanie i egzekwowanie "reguł gry"

Na czym polega Funkcja Alokacyjna Polityki Gospodarczej?

Podejmowanie działań sprzyjających optymalnej alokacji zasobów gospodarczych między sektor publiczny a prywatny.

Na czym polega Funkcja Stabilizacyjna Polityki Gospodarczej?

Polega na podejmowaniu przez państwo działań stabilizujących gospodarkę i służących realizacji najważniejszych celów makroekonomicznych.

Na czym polega Funkcja Redystrybucyjna Polityki Gospodarczej?

Przede wszystkim na działaniach zmierzających do niwelowania zbyt dużych, nieakceptowanych społecznie różnic dochodowych i majątkowych.

Na czym polega Funkcja Adaptacyjna Polityki Gospodarczej?

Dostosowanie celów oraz struktur państwa do zmieniających się warunków otoczenia (gospodarczego, społecznego, międzynarodowego) oraz nowych potrzeb socjalnych, kulturowych i ekonomicznych.

Jaką Funkcję Polityki Gospodarczej realizuje Tworzenie przesłanek i warunków dla rozwoju gospodarczego?

Funkcję Alokacyjną

Jaką Funkcję Polityki Gospodarczej realizuje

Funkcję Alokacyjną

Jaką Funkcję Polityki Gospodarczej realizuje Zapobieganie Marnotrawstwu Zasobów?

Funkcję Alokacyjną

Jaką Funkcję Polityki Gospodarczej realizuje Ustawodawstwo Antymonopolowe i Konsumenckie, a także podatki i kapitałochłonne inwestycje publiczne?

Funkcję Alokacyjną

Jaką Funkcję Polityki Gospodarczej realizują Zamówienia Publiczne?

Funkcję Alokacyjną

Jaką Funkcję Polityki Gospodarczej realizuje Zapewnienie Stabilnego Poziomu Cen?

Funkcję Stabilizacyjną

Jaką Funkcję Polityki Gospodarczej realizuje Zapewnienie Stabilnego Bilansu Płatniczego w Obrotach z Zagranicą?

Funkcję Stabilizacyjną

Jaką Funkcję Polityki Gospodarczej realizuje Przeciwdziałanie Cyklicznym Wahaniom Koniunkturalnym?

Funkcję Stabilizującą

Jaką Funkcję Polityki Gospodarczej realizuje Pełne Wykorzystanie Potencjału Wytwórczego?

Funkcję Stabilizującą

Jaką Funkcję Polityki Gospodarczej realizują Zasiłki, Renty, Świadczenia Socjalne?

Funkcję Redystrybucyjną

Jaką Funkcję Polityki Gospodarczej realizuje Progresywny System Podatkowy, Oddziaływanie na System Cen i Opłat, Składki na Ubezpieczenia Społeczne?

Funkcję Redystrybucyjną

Jaką Funkcję Polityki Gospodarczej realizuje Demonopolizacja, Prywatyzacja, Restrukturyzacja Branżowa?

Funkcję Adaptacyjną

Jakie Cele zakłada Funkcja Redystrybucyjna?

Dostęp do preferowanych społecznie Usług Publicznych w takich dziedzinach jak np. Kultura, Oświata, Służba Zdrowia itp.

Harmonijne urzeczywistnianie których celów zakłada Zrównoważona Polityka Gospodarcza?

Gospodarczych, Społecznych i Środowiskowych

Która zasada jest wyrażona w Artykule 5 Konstytucji RP?

Zasada Zrównoważonego Rozwoju

Na czym polega Gospodarka o Obiegu Zamkniętym?

Regeneracyjny System Gospodarczy w którym minimalizuje się zużycie surowców i wielkość odpadów oraz emisję i utraty energii poprzez tworzenie Zamkniętej Pętli Procesów.

O czym mówi Zasada 3R?

Reduce, Reuse, Recycle

Rozwiń Skrót ESG

Environmental (Środowisko), Social Responsibility (Społeczna Odpowiedzialność), Corporate Governance (Ład Korporacyjny)

Jak nazywają się Unijne Inicjatywy mają na celu Osiągniecie Neutralności Klimatycznej oraz Redukcję Emisji Gazów Cieplarnianych o 55%?

"Europejski Zielony Ład" oraz pakiet legislacyjny "Fit for 55" ("Gotowi na 55")

Jakie wyróżniamy Uwarunkowania Polityki Gospodarczej?

Wewnętrzne i Zewnętrzne

Zasoby Naturalne, Materialne, Ludzkie. Jakie jest to uwarunkowanie Polityki Gospodarczej?

Wewnętrzne

Co mają ze sobą wspólnego "D. Acemoglu, S. Johnson, J. A. Robinson?

Otrzymali nagrodę Nobla w dziedzinie nauk ekonomicznych w 2024r.

Stabilne i przewidywalne Instytucje Społeczne i Prawne. Jakie jest to uwarunkowanie Polityki Gospodarczej?

Wewnętrzne

Co to "Zależność od ścieżki"?

Aktualny układ (np. instytucjonalny), który jest rezultatem odległych czasowo przyczyn, który z jakichś powodów jest reprodukowany, nawet jeżeli są dostępne inne, bardziej efektywne rozwiązania.

Co to jest Renta Zapóźnienia?

Korzyść ekonomiczna wynikająca z pominięcia pewnych etapów rozwoju, kopiowanie gotowych rozwiązań bez ponoszenia większych kosztów dochodzenia do nich.

Położenie Geograficzne. Jakie to Uwarunkowanie Polityki Gospodarczej?

Zewnętrzne

Stopień Zadłużenia Zagranicznego. Jakie to Uwarunkowanie Polityki Gospodarczej?

Zewnętrzne

Co to jest Terms Of Trade?

Stosunek Cen Towarów Eksportowanych do Cen Towarów Importowanych

Jakie są Makroekonomiczne Cele Polityki Gospodarczej?

1. Ogólne Cele Społeczne, 2. Cele Systemowe, 3. Cele Stabilizacyjne, 4. Cele Redystrybucyjne

Wzrost przeciętnego standardu życia obywateli i dobrobytu w skali całego kraju. Jaki to Makroekonomiczny Cel Polityki Gospodarczej?

Ogólny Cel Społeczny

Ochrona Wolnej Konkurencji i ograniczenie nadużywania pozycji monopolistycznej. Jaki to Makroekonomiczny Cel Polityki Gospodarczej?

Cel Systemowy

Jakie elementy powinien zawierać w sobie "Magiczny Czworokąt"?

-Stały Wzrost Gospodarczy, -Stabilny Poziom Cen, -Wysoki Poziom Zatrudnienia, -Równowaga Zewnętrzna

Jakie elementy dochodzą w przypadku "Magicznego Sześciokąta"?

-Społeczna Sprawiedliwość w Podziale Dochodu Narodowego, -Równowaga Ekologiczna

Trwały i Zrównoważony wzrost PKB i rozwój gospodarczy. Jaki to Makroekonomiczny Cel Polityki Gospodarczej?

Cel Stabilizujący

Na czym polega "Magiczny Czworokąt"?

Działania muszą być podejmowane w taki sposób, aby w ramach ładu gospodarki rynkowej przyczyniały się jednocześnie do elementów. W praktyce jest możliwe osiągniecie co najwyżej dwóch celów, które ze sobą nie konkurują.

Instrumenty Polityki Podatkowej i fiskalnej, Transfery Socjalne. Jaki to Makroekonomiczny Cel Polityki Gospodarczej?

Cel Redystrybucyjny

Sprawiedliwy Podział Dochodu Narodowego, Ochrona Słabszych Ekonomicznie Uczestników Rynku. Jaki to Makroekonomiczny Cel Polityki Gospodarczej?

Cel Redystrybucyjny

Jakie wyróżniamy Rodzaje Polityki Gospodarczej (w skali makro)?

Polityka Pieniężna, Polityka Fiskalna, Polityka Dochodowa, Polityka Handlu Zagranicznego, Polityka Rynku Pracy, Polityka Ochrony Konkurencji, Polityka Energetyczna, Itd...

Na czym polega Polityka Pieniężna?

Regulacja obiegu pieniądza dla określonych celów gospodarczych, realizowana przez NBP i jego organy (zwłaszcza RPP)

Rozwiń skrót RPP

Rada Polityki Pieniężnej

Na czym polega Polityka Fiskalna?

Kształtowanie wysokości dochodów i wydatków publicznych, realizowana w ramach budżetu państwa oraz samorządu terytorialnego.

Na czym polega Polityka Dochodowa?

Oddziaływanie państwa na kształtowanie się w gospodarce poziomu płac, dochodów pozapłacowych, cen. Narzędzie uzupełniające Politykę Fiskalną i Pieniężną.

Na czym polega Polityka Handlu Zagranicznego?

Oddziaływanie państwa na stosunki wymiany gospodarczej z zagranicą. Instrumentami tej polityki są cła, kontyngenty, sterowanie kursem walutowym.

Co to Kontyngent?

ustalony przez władze publiczne ilościowy limit w handlu zagranicznym.

Jakie są Mikroekonomiczne Cele Polityki Gospodarczej?

-Zmniejszenie Kosztów prowadzenia Działalności; -Odbiurokratyzowanie Procesów Gospodarczych; -Uproszczenie Procedur

Co to jest CEIDG?

Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej

Jaki jest szczególny rodzaj wsparcia Pomocy Publicznej który nie wymaga zgody wyrażonej przez KE?

Pomoc "de minimus"

Na czym polega Gospodarka Rynkowa?

-Dominacja Prywatnej Własności; -Rynkowa Alokacja czynników gospodarczych; -Swoboda Prowadzenia działalności gospodarczej; -Istnienie Sprawnie Działających Instytucji Obsługujących Rynek

Rozwiń skrót KDPW

Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych

Który Artykuł Konstytucji RP mówi o Społecznej Gospodarce Rynkowej?

Artykuł 20

Co znaczy "Soziale Marktwirtschaft"?

Społeczna Gospodarka Rynkowa

Co to Ordoliberalizm lub Szkoła Fryburska?

Próba modyfikacji anglosaskiego klasycznego liberalizmu i przystosowania go do warunków i mentalności niemieckiej. Doktrynalne korzenie Społecznej Gospodarki Rynkowej,

Na czym polegał Kapitalizm Reński?

model gospodarczy łączący wolny rynek z państwem opiekuńczym. Opiera się na współpracy pracowników, pracodawców i państwa, regulacjach rynkowych, solidnym systemie ubezpieczeń społecznych oraz długoterminowym podejściu do rozwoju.

Kim był Ludwig Erhard?

Niemiecki polityk który wdrożył praktykę Społecznej Gospodarki Rynkowej.

Na czym polega Społeczna Gospodarka Rynkowa?

Ustrój Gospodarczy oparty ma silnej konkurencji oraz silnym państwie gwarantującym przestrzeganie reguł porządku konkurencyjnego. Ograniczenie działalności państwa do "liberalnych interwencji".

Na jakich założeniach jest oparta "Konstytucja Gospodarcza"?

1. Stabilna Polityka Pieniężna, 2. Rynki Otwarte na Konkurencję, 3. Stałość i Pewność Polityki Gospodarczej, 4. Własność Prywatna, 5. Swoboda Umów, 6. Odpowiedzialność Podmiotów za Szkody

Co to jest "Trzecia Droga"?

Połączenie zasady wolności rynkowej z zasadą ugody społecznej i solidarności społecznej.

Na czym polega Subsydiarna Rola Państwa?

Pomocniczość państwa

Na jakie Sfery dzielimy Podmioty Polityki Gospodarczej?

Sfera Publicznoprawna ("sfera imperium") i Sfera Prywatnoprawna ("sfera dominium")

Do czego odnosi się "sfera imperium"?

Działania państwa jako władzy publicznej

Do czego odnosi się "sfera dominium"?

Działanie państwa jako właściciela lub uczestnika gospodarki.

Na czym polegają tzw. "Złote Akcje"?

Państwo ma akcje w spółce co sprawia że mają Prawo Weta wobec uchwał organów spółki. Jest to kontrowersyjny temat w kwestii zgodności z prawem europejskim (swobodą przepływu kapitału).

Rozwiń skrót KNF

Komisja Nadzoru Finansowego

Czym zajmuje się KNF?

Centralny organ administracji rządowej sprawujący nadzór nad rynkiem finansowym w Polsce.

Kto przewodniczy pracom Komitetu w zakresie zadań nadzoru makroostrożnościowego?

Prezes NBP

Co to jest nadzór makroostrożnościowy?

Identyfikacja, ocena i monitorowanie ryzyka systemowego oraz działania mające na celu ograniczenie tego ryzyka.

Jakie są Podmioty Polityki Gospodarczej?

-Państwo; -Organy Nadzoru i Regulatorzy; -Agencje Rządowe; -Ponadnarodowe Organizacje; -Reprezentanci Grup Społecznych; -Agencje Ratingowe

Jakie Organy reprezentują Państwo jako Podmiot Polityki Gospodarczej?

-Parlament i Rząd; -Jednostki Samorządu Terytorialnego; -Organy Władzy Sądowniczej (zwłaszcza TK i SN), NBP

Jakie Organy Nadzoru i Regulatorzy można wymienić w Polsce?

-Komisja Nadzoru Finansowego (KNF); -Komitet Stabilności Finansowej; -Urząd Regulacji Energetyki (URE); -Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE); -Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK)

Jakie Organy reprezentują Agencje Rządowe jako Podmiot Polityki Gospodarczej?

-PARP; -PAIiH Są.; -ARP S.A.; -PFR S.A.

Jakie Organy reprezentują Ponadnarodowe Organizacje jako podmiot Polityki Gospodarczej?

-Unia Europejska; -OECD; -WTO; -MFW

Jakie Grupy reprezentują Reprezentantów jako Podmiotu Polityki Gospodarczej?

Związki Zawodowe, Związki Pracodawców, Związek Banków Polskich itp.

Na jakich 4 Traktatowych Swobodach bazuje Unia Europejska?

-Swoboda Przepływu Osób; -Swoboda Przepływu Kapitału; -Swoboda Przepływu Towarów; -Swoboda Przepływu Usług

Jaką Wspólnotą jest UE?

Wspólnotą Prawno-Instytucjonalną

Co to jest Cło?

Opłata za przewóz towarów przez granicę celną; ekonomicznie: specyficzny podatek stosowany w handlu międzynarodowym.

Co to jest Unia Celna?

Porozumienie handlowe w ramach którego kraje członkowskie znoszą cła i inne taryfy w obrotach handlowych oraz ustalają wspólną zewnętrzną politykę handlową.

Jaka jest różnica między Unią Celną a Strefą Wolnego Handlu?

W Unii Celnej wszystkie kraje członkowskie ustalają wspólną politykę celną wobec państw trzecich, natomiast w Strefie Wolnego Handlu państwa prowadzą niezależną politykę celną wobec państw spoza porozumienia.

W jakich dziedzinach UE ma wyłączne kompetencje?

a) Unia Celna; b) Ustanawianie Reguł Konkurencji niezbędnych do funkcjonowania rynku wewnętrznego; c) Polityka Pieniężna w odniesieniu do Państw Członkowskich, których walutą jest Euro; d)(...); e) Wspólna Polityka Handlowa

Czym się różnią Bilateralne od Multilateralnych umów handlowych?

Bilateralne - zawierane między dwoma państwami, Multilateralne - między wieloma państwami

Jaka to forma międzynar. współpracy? Oprócz swobodnej wewnętrznej wymiany towarowej i jednolitej polityki celnej obejmuje także swobodę Przepływu Czynników Produkcji (pracy, usług, kapitału) między państwami tworzącymi to ugrupowanie gospodarcze.

Wspólny Rynek

Jaka to forma międzynar. współpracy? Ścisła koordynacja polityki gospodarczej (przede wszystkim polityki fiskalnej, zatrudnienia) państw członkowskich, co zakłada daleko idącą harmonizację odpowiednich gałęzi prawa i utworzenie wspólnotowych instytucji.

Unia Gospodarcza

Jaka to forma międzynar. współpracy? Wspólna waluta i jednolita polityka pieniężna (UGiW - strefa euro), za którą odpowiada jeden bank centralny (EBC)

Unia Walutowa

Jaka to forma międzynar. współpracy? Przeniesienie kompetencji decyzyjnych na wspólne instytucje także w zakresie np. polityki zagranicznej czy obronnej i fiskalnej (federalizacja)

Unia Polityczna

Czym zajmuje się Mikroekonomia?

Zajmuje się badaniem procesów zachodzących między pojedynczymi podmiotami, analizuje proces gospodarowania przez pryzmat indywidualnych działań.

Czym zajmuje się Makroekonomia?

Bada zjawiska i procesy zachodzące w gospodarce jako całości

Co to Wielkości Zagregowane?

Suma różnych elementów gospodarki, które są łączone w jedną całość w celu analizy gospodarki jako całości

Czym zajmuje się Mezoekonomia?

Opisuje procesy zachodzące między poszczególnymi strukturami gospodarczymi (gałęziami, branżami, regionami).

Czego to definicja? Ekonomia instytucjonalna to nurt myśli ekonomicznej, który traktuje system ekonomiczny jako część większego systemu społecznego i bada wpływ szeroko rozumianych instytucji (formalnych i nieformalnych) na wybory i procesy gospodarcze.

(Nowa) Ekonomia Instytucjonalna

Jakie są założenia Analizy Ekonomicznej Prawa?

Efektywność Ekonomiczna i Racjonalność Wyborów

Jaki jest największy problem związany z efektywnością prawa w Polityce Gospodarczej?

Opóźnienie Reakcji (wynikające m.in. z trwania procedur legislacyjnych, spóźnionej identyfikacji problemów)

Jakie są funkcje prawa w ujęciu law & economics?

-Ograniczenie tzw. Kosztów Transakcyjnych; -Prawo jako system Zachęt i Bodźców; -Zastępowanie Rynku; -Eliminowanie Negatywnych Efektów Zewnętrznych

Na czym polega Efektywność Ekonomiczna w rozumieniu Pareto?

Optimum w sensie Pareto to sytuacja w której zysk jednej strony nie może być osiągnięty bez straty drugiej. Alokacja dóbr, które poprawiłyby położenie choćby jednej osoby bez pogorszenia położenia kogoś innego.

Jakie to Twierdzenie? Transakcje wymienne (oparte na negocjacjach) podejmowane na wolnym rynku przez racjonalnie działające podmioty, przy braku kosztów transakcyjnych, prowadzą do efektywności w rozumieniu Pareto - poprawiają zadowolenie każdej strony.

Twierdzenie Coase'a

Na czym polega Efektywność Ekonomiczna w rozumieniu Kaldora-Hicksa?

Określone rozwiązanie jest efektywne, gdy w wyniku jego zastosowania jeden podmiot zyskuje więcej, niż traci inny, a jednocześnie istnieje możliwość (przynajmniej teoretycznie) kompensacji strat przez podmiot zyskujący na rzecz podmiotu tracącego.

Ulepszenie w sensie Pareto jest równocześnie ulepszeniem w sensie Kaldora-Hicksa. Prawda czy Fałsz?

Prawda

Ulepszenie w sensie Kaldora-Hicksa jest równocześnie ulepszeniem w sensie Pareto. Prawda czy Fałsz?

Fałsz

Co to Heurystyka?

Uproszczona Metoda Wnioskowania

Na czym polega Efekt Stadny?

"Podążanie za tłumem", kupujemy (sprzedajemy) dane dobro dlatego, że inni też je kupują (sprzedają).

Na czym polega Efekt Pewności Wstecznej?

Tendencja do oceniania przeszłych wydarzeń jako bardziej przewidywalnych, niż rzeczywiście były.

Na czym polega Efekt Zakotwiczenia?

Skłonność do polegania zbyt mocno na pierwszej oferowanej informacji ("kotwicy") przy podejmowaniu decyzji.

Co to znaczy Państwo jako "architekt wyboru"?

Ktoś, kto tworzy warunki wyboru, mające wpływ na decyzje podejmowane przez ludzi.

Na czym polega Libertariański Paternalizm?

Stworzenie takich warunków podejmowania decyzji, które będą zwiększały prawdopodobieństwo wyboru najkorzystniejszej opcji, przy jednoczesnym zachowaniu wolności wyboru.

Kto jest autorem teorii Libertariańskiego Paternalizmu?

Richard Thaler

Jak definiujemy Modelowe Ujęcie Zagadnień Ekonomicznych (analiza modelowa)?

Przyjęcie określonych założeń upraszczających i koncentrowanie uwagi na wybranych problemach.

Jak definiujemy Model?

Uproszczony schemat funkcjonowania zjawiska ekonomicznego, który zawiera jedynie najważniejsze dla danego zagadnienia elementy.

Co to Założenie ceteris paribus?

Skupiamy się na badaniu zależności dwóch wielkich, zakładając że pozostałe dane ekonomiczne pozostają bez zmian.

Na czym polega "grzech Ricardo"?

Błędne żałożenie, że dług państwowy nie jest problemem, ponieważ "państwo jest samo sobie winne" i zawsze może go sobie spłacić.

Co to Prawa Ekonomiczne?

Stałe relacje i związki zachodzące pomiędzy elementami rzeczywistości gospodarczej

Jakie cechy mają Prawa Ekonomiczne?

-obiektywność; -żywiołowość; -stochastyczność, probabilistyczność; -uniwersalność

Jakie wyróżniamy Prawa Ekonomiczne?

-przyczynowe; -współistnienia; -strukturalne; -funkcyjne

Co to Popyt?

Zapotrzebowanie na dane dobro, za które nabywca gotowy jest zapłacić ustaloną na rynku cenę, dysponując odpowiednią do tego celu sumą pieniężną.

Na czym polega Prawo Popytu?

Zależność wielkości popytu na dane dobro od jego ceny, w taki sposób, że czym cena wyższa, tym wielkość popytu na to dobro jest mniejsza; niższa cena to większa wartość popytu.

Co to Podaż?

Ilość dóbr i usług oferowanych do sprzedaży po określonej cenie.

Na czym polega Prawo Podaży?

Zależność wielkości podaży na dane dobro od jego ceny, w taki sposób, że czym cena wyższa, tym wielkość podaży na to dobro jest wyższa (ceteris paribus).

Na czym polega Równowaga Rynkowa?

Punkt przecięcia krzywej popytu i krzywej podaży; przy określonej cenie równowagi każda zaoferowana jednostka dobra znajdzie swego nabywcę.

Co się stanie jeśli Cena Rynkowa > Cena Równowagi?

Powstanie Nadwyżka

Co się stanie jeśli Cena Rynkowa < Cena Równowagi?

Powstanie Niedobór

Jakie cele ma Polityka Cenowa?

Walka z Inflacją, Walka z Niedoborami na Rynku i "spekulantami", Ochrona Strony ekonomicznie słabszej (na rynku monopolistycznym)

W jakim celu regulowane są Ceny Maksymalne?

W celu ochrony konsumentów, zapewnienie sprawiedliwego zaspokojenia podstawowych potrzeb społecznych.

W jakim celu regulowane są Ceny Minimalne?

W celu ochrony producentów, są zawsze wyższe od ceny równowagi.

Na czym polega Paradoks Giffena?

Przy bardzo niskich dochodach konsumentów i wzroście cen dóbr niższego rzędu (np. chleb), zwany dobrami Giffena.

Na czym polega Paradoks Veblena?

Dotyczy dóbr luksusowych (efekt demonstracji, efekt prestiżowy) - dzieła sztuki, markowe produkty

Na czym polega Popyt Spekulacji?

Efekt często nieracjonalnych przewidywań konsumentów opartych na aktualnych ruchach cen (np. na rynku kapitałowym)

0<E<1

Popyt jest Nieelastyczny

E>1

Popyt jest elastyczny

Pionowa Linia oznacza...?

Cenę

Pozioma Linia oznacza...?

Ilość

E=1

Popyt jest Proporcjonalny

E=0

Popyt jest Sztywny

Co oznacza że Popyt jest Sztywny?

Zmiana ceny nie przekłada się na zmiany popytu, konsumenci nabywają stałą ilość dobra niezależnie od zmieniających się cen.

Co oznacza że Popyt jest Proporcjonalny?

Wielkość popytu w takim samym stopniu co zmiana ceny.

Co oznacza że Popyt jest Nieelastyczny?

Procentowa zmiana popytu jest mniejsza niż procentowa zmiana ceny.

Jaki jest Popyt jeśli opłaca się podnieść cenę?

Popyt Nieelastyczny

Jaki jest Popyt jeśli opłaca się obniżyć cenę?

Popyt Elastyczny

Co to jest Elastyczność Dochodowa Popytu?

Siła reakcji popytu na zmianę dochodu realnego, informuje o ile procent zmieni się popyt, jeżeli dochody nabywców zmienią się o 1%.

Jakie to Dobra Podrzędne?

Popyt na nie spada wraz ze wzrostem dochodu.

Jakie to Dobra Normalne Podstawowe?

Udział wydatków na nie spada wraz ze wzrostem dochodu.

Jakie to Dobra Normalne Wyższego Rzędu?

Popyt na nie wzrasta szybciej, niż wzrastają dochody, udział wydatków na nie rośnie wraz ze wzrostem dochodów.

Na czym polega Prawo Engla?

W miarę wzrostu dochodu zmienia się struktura popytu; zmniejsza się procentowy udział wydatków na dobra niższego rzędu (np. żywność), rośnie udział wydatków na dobra wyższego rzędu.

Według Krzywej Engla wraz z wzrostem dochodów Elastyczność Dochodowa dóbr podrzędnych jest...?

Ujemna

Według Krzywej Engla wraz z wzrostem dochodów Elastyczność Dochodowa dóbr normalnych Pierwszej Potrzeby jest...?

Dodatnia

Według Krzywej Engla wraz z wzrostem dochodów Elastyczność Dochodowa dóbr normalnych Luksusowych jest...?

Dodatnia

Na czym polega I prawo Gossena?

W miarę wzrostu konsumpcji danego dobra jego Krańcowa Użyteczność maleje. Czyli każda dodatkowo otrzymana jednostka dobra to coraz mniejsza przyjemność z konsumpcji.

Według szkoły austriackiej z czego wynika wartość danego produktu?

Wartość danego produktu wynika z tego, ile ludzie są skłonni za niego zapłacić.

Kim byli Marginaliści?

Ekonomiści, którzy uważali, że wartość (i cena) danego dobra zależy od jego użyteczności krańcowej.

Na czym polega II Prawo Gossena?

Konsumenci ze stałym dochodem osiągną punkt maksymalnej użyteczności w sytuacji, w której użyteczność krańcowa jednostki pieniężnej wydawanej na jedno dobro zrówna się z użytecznością krańcową jednostki pieniężnej wydawanej na inne dobro.

Na czym polega Prawo Malejących Przychodów

W miarę dodawania dodatkowych porcji określonego czynnika produkcji (np. dodatkowy pracownik, dodatkowa maszyna), przy utrzymywaniu innych czynników bez zmian, będziemy uzyskiwać coraz mniej dodatkowego produktu.

Jaki jest warunek działania Prawa Malejących Przychodów?

Technologia się nie zmienia.

Co ilustruje Krzywa Phillipsa?

Statystyczną zależność pomiędzy stopą bezrobocia a inflacją płac (tempem wzrostu wynagrodzeń)

Co ilustruje Krzywa Laffera?

Ilustruje zależność między stawką opodatkowania dochodów a dochodami budżetowymi państwa z tytułu podatków.

Na czym polega Prawo Okuna?

Makroekonomiczna współzależność między bezrobociem a PKB.

Co to jest Potencjalny PKB?

Maksymalna wartość produkcji możliwą do wytworzenia przy utrzymaniu pełnego zatrudnienia, a także przy zachowaniu stabilnych cen.

Co to jest Realny PKB?

Realna produkcja, pokazuje łączną produkcję dóbr w gospodarce, w stałych cenach rynkowych z danego okresu.

Jaki wskaźnik mierzy Nierówności Dochodowe?

Wskaźnik Giniego

Co ilustruje Krzywa Kuznetza?

Teorię S. Kuznetza, zgodnie z którą wraz z postępującym rozwojem ekonomicznym kraju nierówności społeczne najpierw rosną, a potem maleją.

Co to jest Rynek?

Miejsce, gdzie spotykają się Podaż i Popyt.

Czym różni się 1. Rynek Dóbr Konsumpcyjnych od 2. Rynku Dóbr Inwestycyjnych?

1. Produkty używane do codziennego użytku. 2. Dobra nabywane przez firmy lub inwestorów w celu zwiększenia produkcji.

Czym się różni 1. Rynek Regulowany od 2. Rynku Nieregulowanego?

1. Działalność gospodarcza podlega kontrolom i regulacjom państwowym. 2. Rynek na którym przedsiębiorcy mogą swobodnie ustalać ceny i warunki bez ingerencji rządu.

Czym się różni 1. Rynek Wewnętrzny od 2. Rynku Zewnętrznego?

1. Rynek wewnątrz jednego kraju. 2. Wymiana handlowa pomiędzy krajami

Czym się różni 1. Rynek Legalny od 2. Rynku Nielegalnego?

1. Zgodny z prawem, gdzie wszystkie transakcje są zarejestrowane i opodatkowane. 2. Niezgodny z prawem.

Jak inaczej nazywamy Rynek Nielegalny?

Czarny, Szary

Co to Rynek Skoncentrowany Geograficznie w Określonym Miejscu?

Transakcje odbywają się w jednym określonym miejscu.

Na czym polega Konkurencja Doskonała?

Na rynku występuje wiele firm oferujących identyczne produkty. Bariera wejścia na rynek jest niska. Brak asymetrii informacyjnej. Wszyscy są cenobiorcami. Nieograniczona liczba przedsiębiorstw i konsumentów.

Na czym polega Konkurencja Monopolistyczna?

Wiele firm oferuje podobne, ale nie identyczne produkty co pozwala na pewną elastyczność cenową.

Na czym polega Oligopol?

Dominuje kilka dużych firm, które mają znaczą kontrolę nad cenami i podażą. Bariera wejścia na rynek jest wysoka.

Na czym polega Monopol?

Dominuje jedna firma, która kontroluje podaż i cenę.

Na czym polega Monopson?

Rynek jednego odbiorcy/konsumenta.

Co to Pozycja Dominująca?

Rozumie się przez to pozycje przedsiębiorcy, która umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym. W znacznym zakresie niezależnego od konkurentów, kontrahentów i konsumentów.

Jaka to szkoła? rynki są zawodne, więc regulacje antymonopolowe powinny chronić małe i średnie firmy przed dominacją dużych podmiotów. Walczy z nadmierną koncentracją i likwiduje bariery utrudniające wejście nowych graczy na rynek.

Szkoła Strukturalistyczna

Jaka to szkoła? koncentruje się na dobrobycie konsumenta poprzez efektywność rynkową. Uważa, że rynek sam się koryguje, a interwencja państwa szkodzi. Większa koncentracja może zwiększać efektywność, ale czy priorytetem jest tylko ekonomia.

Szkoła Chicagowska

Co to jest Koncern?

Grupa spółek, z reguły powiązanych ze sobą kapitałowo i personalnie, poddanych jednolitemu kierownictwu gospodarczemu spółki dominującej ("sp. matki"), która również prowadzi działalność operacyjną.

Co to jest Holding?

Spółka dominująca nie prowadzi własnej działalności gospodarczej, ogranicza się do wykonywania praw udziałowych w spółkach zależnych i ogólnego, strategicznego kierownictwa.

Co to jest Konglomerat?

Spółka lub grupa spółek prowadząca działalność w różnych branżach (dywersyfikacja działalności na poziomie przedsiębiorstwa/grupy spółek)

Jakie są Wady Gospodarki Rynkowej?

-Nieefektywność; -Niestabilność; -Niesprawiedliwość

Co to jest "misselling"?

Nakłanianie klienta, przy wykorzystaniu asymetrii informacyjnej, do nabycia produktu lub usługi mimo, że może to być dla niego niekorzystne lub zbędne.

Na czym polega Podatek Pigou?

Nakładany na czynności generujące negatywne efekty zewnętrzne.

Na czym polega Podatek Tobina?

Podatek od transakcji finansowych, w szczególności spekulacyjnych na rynku finansowym i walutowym, w celu zniechęcenia do krótkoterminowej spekulacji; dochód z tego podatku miał być przeznaczony na wyrównanie nierówności społecznych.

Co to są Czyste Dobra Publiczne?

Ich konsumpcja jest nieeliminacyjna i nierywalizacyjna.

Na czym polega Problem Gapowicza?

Konsument dobra publicznego, który nie płaci za dane dobro; jeżeli jednak zbyt wiele ludzi będzie uchylać się od płatności, podaż dobra zmniejszy się.

Co to są Dobra Społecznie Pożądane?

Konsumpcja jest do pewnego stopnia konkurencyjna, możliwa odpłatność.

Co to są Wspólne Dobra?

Konsumpcja jest rywalizacyjna, ale też eliminacyjna; ryzyko nadmiernej konsumpcji, konieczność reglamentacji dostępu.

Co to są państwa "PIGS"?

Portugal, Italy, Grece, Spain - państwa o złej sytuacji budżetowej.

Na czym polega Niebezpieczeństwo "pokusy nadużycia"?

Podmiot chroniony przed ryzykiem może zachowywać się inaczej (mniej ostrożnie), niż gdyby był w pełni eksponowany na ryzyko.

Jakie Środki Zaradcze wymyśliła UE by pomóc państwom z problemami finansowymi?

ESM (Europejski Mechanizm Stabilności Finansowej), Pakt Fiskalny, Unia Bankowa

Co to jest Trend?

Systematyczne i regularne zmiany poziomu danego zjawiska; wygładzona ścieżka rozwoju produkcji w długi okresie po wyeliminowaniu wahań krótkookresowych.

Co to jest Cykl Koniunkturalny?

Regularnie powtarzające się, średniookresowe zmiany aktywności gospodarczej; wahania poziomu produkcji wokół trendu.

Jakie są Fazy Cyklu?

Ożywienie, Boom lub Rozkwit, Recesja, Depresja

Jakie wyróżniamy Teorie Cyklu Koniunkturalnego?

Egzogeniczne i Endogeniczne

Co uwzględniają Teorie Egzogeniczne Cyklu Koniunkturalnego?

Wpływ czynników zewnętrznych wobec gospodarki.

Co uwzględniają Teorie Endogeniczne Cyklu Koniunkturalnego?

Wpływ czynników wewnętrznych (w gospodarce)

Na czym polega "twórcza destrukcja"?

Upadek (destrukcja) starych firm otwiera drogę do tworzenia nowych. Joseph Schumpeter (autor teorii) - uważał to za niezbędnik do długotrwałego rozwoju gospodarki.

Jaka to Teoria? Wahania produkcji i zatrudnienia są wynikiem zmian realnych czynników w gospodarce przy rynkach dostosowujących się szybko i zawsze pozostając w stanie równowagi. Przyczyną jest postęp technologiczny jako motor rozwoju gospodarczego.

Teoria Realnego Cyklu Koniunkturalnego

Jaka to Teoria? Kryzys jest wynikiem nadmiernych oszczędności i nierównego podziału bogactwa w społeczeństwie, co prowadzi do niedostatecznej konsumpcji.

Teoria Niedokonsumpcji (teorie keynesowskie)

Jakie wyróżniamy Automatyczne Stabilizatory Koniunktury?

-Progresywne opodatkowanie; -Zasiłki dla bezrobotnych; -Inne bezpośrednie transfery z budżetu

Co to jest Produkt Globalny?

Suma wszystkich dóbr i usług wytworzonych w gospodarce w danym okresie.

Z czego składa się Produkcja Globalna?

Z Dóbr i Usług Finalnych i ze Zużycia Pośredniego

O czym mowa? To przyrost wartości dóbr będący rezultatem danego procesu produkcji (różnica miedzy wartością dobra finalnego a wartością przeniesioną).

Wartość Dodana (Czysta)

O czym mowa? Wartość dóbr i usług finalnych (z uwzględnieniem zużycia pośredniego) wytworzonych w określonym czasie (np. roku) przez czynniki wytwórcze zlokalizowane na terytorium danego kraju, niezależnie od tego, kto jest ich właścicielem.

Produkt Krajowy Brutto (PKB)

O czym mowa? Suma wartości dodanej w całej gospodarce?

Produkt Krajowy Brutto (PKB)

Jakie są Sposoby Obliczania PKB?

I. Metoda Produkcyjna; II. Metoda Dochodowa; III. Metoda Wydatkowa

Na czym polega Metoda Produkcyjna obliczania PKB?

Zsumowanie wartości dodanej we wszystkich gałęziach gospodarki narodowej (trudne w praktyce)

Na czym polega Metoda Dochodowa obliczania PKB?

Zsumowanie dochodów ze wszystkich źródeł

Na czym polega Metoda Wydatkowa obliczania PKB?

Zsumowanie wydatków końcowych

Co oznacza Stopa Inwestycji?

Ile procent krajowego PKB zostało przeznaczone na inwestycje.

Mierzy się w cenach bieżących, tj. takich, które istniały w czasie, gdy osiągnięto składające się na PKB dochody. Na jego wzrost ma wpływ inflacja!

PKB w ujęciu nominalnym

Koryguje nominalny PKB o skutki inflacji i wyraża go w cenach istniejących w pewnym okresie, najczęściej określanym jako okres podstawowy lub bazowy.

PKB w ujęciu realnym

Jest miarą cen płaconych przez ostatecznych odbiorów, a więc cen zawierających podatki pośrednie.

PKB w cenach rynkowych

Jest miarą krajowej produkcji z pominięciem podatków pośrednich.

PKB w cenach czynników produkcji

Na co się dzieli Produkt Krajowy Brutto?

Na dwa fundusze - Fundusz Akumulacji i Fundusz Spożycia (konsumpcji)

Na czym polega Fundusz Akumulacji?

Akumulacja (brutto) to nakłady na inwestycje zarówno nowe, jak i restytucyjne (odtworzeniowe), finansowane z funduszu amortyzacji, który tworzą podmioty gospodarujące.

Na czym polega Fundusz Spożycia?

To część PKB przeznaczona na zaspokajanie potrzeb gospodarstw domowych.

Co to PNB?

Produkt Narodowy Brutto

Co to PNN?

Produkt Narodowy Netto

To suma dochodów czynników produkcji uzyskanych przez obywateli danego państwa w kraju i poza jego granicami, pomniejszona o podatki pośrednie i państwowe dopłaty do cen niektórych dóbr i usług.

Dochód Narodowy

Dochód narodowy pomniejszony i zatrzymane w przedsiębiorstwach zyski oraz o podatek dochodowy od przedsiębiorstw (CIT i PIT od przedsiębiorców) oraz powiększony o transfery budżetowe.

Osobiste Dochody Ludności

Dochody osobiste ludności pomniejszone o podatek dochodowy od os. fizycznych (PIT). Dochód ten może zostać przeznaczony na konsumpcję lub oszczędności.

Dochód Rozporządzalny

Dlaczego PKB i PNB nie są w pełni poprawnymi miernikami dobrobytu?

-nie opisują jakości życia; -nie uwzględniają wartości czasu wolnego; -nie uwzględniają jakości usług publicznych; -nie uwzględniają inflacji; -nie uwzględniają negatywnych efektów zewnętrznych