Realizm prawny

Obiektywność Ontologiczna

BYT, obiektywne jest to, co istnieje niezależnie od ludzkiego doświadczenia i świadomości (np. góry w przeciwieństwie do informacji czy pieniędzy)

PRAWO JAKO FAKT społeczny

a) szkoła wolnego prawa b) realizm amerykański

PRAWO JAKO FAKT psychologiczny

a) koncepcja Leona Petrażyckiego b) realizm skandynawski

PRAWO JAKO FAKT ekonomiczny

ekonomiczna analiza praw

szkoła wolnego prawa (H. KANTOROWICZ)

Brak dedukcji z ustawy, Prawo w świadomości społecznej, Dynamiczny charakter prawa, Metodologiczny naturalizm, Rola nauki prawa, Elastycznosć w stosowaniu prawa, Autonomia sędziowska, Prawo sedziowskie

brak dedukcji z ustawy

Rozstrzygnięcia prawne nie wynikają wyłącznie z przepisów ustawowych

Prawo w świadomości społecznej:

Rzeczywiste prawo to spontaniczne reguły społeczne, a prawo ustawowe jest tylko jednym z jego elementów

Dynamiczny charakter prawa

Prawo zmienia się w czasie, niezależnie od ustawodawcy.

Metodologiczny naturalizm

Nauka prawa powinna być empiryczna, z naciskiem na socjologiczne badania prawa.

Rola nauki prawa

Ułatwianie pracy sędziom i przygotowywanie materiału do podejmowania trafnych decyzji

Elastyczność w stosowaniu prawa

Stosowanie prawa nie jest procesem sylogistycznym ani algorytmicznym.

Autonomia sędziowska

Sędzia ma wolność podobną do ustawodawcy, co odrzuca ideę związanej decyzji sądowej

Prawo sędziowskie

Obok prawa ustawowego istnieje prawo sędziowskie, które musi uwzględniać reguły zaakceptowane w społeczeństwie.

realizm amerykański (O.W. HOLMES)

Perspektywa “złego człowieka, Prawo jako twór sądów, Prawo jako instrument, Dynamiczne prawo, Reguły są niewystarczające, Różnorodność pojęć prawnych

Perspektywa “złego człowieka”

Prawo widziane oczami tego, kto szuka sposobów na jego obejście.

Prawo jako równie twór sądów

Jest zmienne i kształtowane przez decyzje sądowe

Prawo jako instrument

Służy realizacji celów społecznych, więc powinno być oceniane przez pryzmat skuteczności.

Dynamiczne prawo

Musi się zmieniać, aby nadążać za społeczeństwem

Reguły są niewystarczające:

Nie opisują w pełni, czym jest prawo ani jak działają sądy.

Różnorodność pojęć prawnych

Pojęcia prawne mogą mieć różne znaczenie w różnych kontekstach.

Realizm Amerykański, Jerome Frank

2. Intuicja prawnicza w trudnych przypadkach, która, musi być potem uzasadniona - bezlitosna racjonalność 3. Wpływ czynników pozaprawnych na decyzje sędziowskie

Trawienny realizm

wyrok zależy od tego, co sędzia zjadł na śniadanie - niekonkluzywnosc badan empirycznych prowazonych na sedziach, ktore badaja korelacje miedzy wymiarem sankcji a nastrojem sedziow itp.

Realizm Prawny Skandynawski, Alf Ross, Tú-Tú

byty prawne i magiczną moc języka prawnego Dlatego też norma zawarta w przepisie jest schematem myślowym do przewidywania, co się stanie, gdy ktoś np. zabije (do przewidywania, co zrobi sędzia)

Tú-Tú

tabu z wysp Południowego Pacyfiku, tajemna siła, która czyni członków plemienia nieczystymi, co powoduje, że muszą poddać się ceremonii oczyszczenia

Krytyka Realizmu Prawnego Rossa (H.L.A. Hart)

Prawo jest narzędziem normatywnym, które kieruje ludzkimi działaniami i definiuje warunki, w których pewne pojęcia (np. odpowiedzialność) mają zastosowanie. Jego zdaniem prawo jest „językiem działania”, a nie jedynie odzwierciedleniem rzeczywistości.

Klasyczny podział przeżyć psychicznych

pasywne - aktywne

pawywno-aktywne (Petrażycki)

pasywny element zawiera sobie komponent poznawczy (odczuwam głod bo to wazne do podtrzymania zycia, takze infomracja o tym, co glod zaspokoi - ochota na pieczeń; odczuwam strach - informacja o zagrozeniu itd.

Podział impulsów

Apulsywne, Repulsywne

Impulsy apuktywne

przyciągają Prowadzące do działania lub realizacji czegoś - głód.

Impulsy Repulsywne

odstraszają - Skierowane na unikanie czegoś lub powstrzymywanie się przed działaniem - odraza.

Podział przeżyć

estetyczne i etyczne

Estetyczne

: Związane z doznaniami estetycznymi (np. piękno, harmonia), które nie wpływają na normy społeczne, ale na normy obyczajowe.

Etyczne

Związane z emocjami obowiązku, które wpływają na tworzenie norm społecznych, prawnych. i moranych

Podział emocji obowązku (etyczne)

prawne (atrybucyjno-imperatywne) i moralne (imperatywne)

Prawne

Emocje te są związane z odczuwaniem obowiązku prawnego. Mają charakter atrybucyjno-imperatywny, co oznacza, że wskazują zarówno na obowiązek (imperatyw - rozkaz), jak i na relację między osobami (atrybucja: kto ma prawo, kto ma obowiązek).

Moralne

Są bardziej abstrakcyjne i osobiste, związane z wewnętrznym poczuciem obowiązku, ale nie mają atrybucji wobec innych osób (są tylko imperatywne).

Norma jako stan mentalny

Petrażycki uważa, że normy prawne to nie obiektywne byty, ale stany psychiczne. Powstają one w wyniku połączenia wyobrażeń z emocjami. Normy istnieją w umysłach ludzi i są odczuwane subiektywnie, jako pewnego rodzaju “przeżycia obowiązku”

Podział prawa

: intuicyjne, pozytywne, oficjalne

Intuicyjne

Pojawia się w świadomości jednostki spontanicznie i subiektywnie, bez odwołania do zewnętrznych źródeł.