Rolnictwo

Okres wegetacyjny

Część roku, w której ze względu na temperaturę i odpowiednio dużą ilość opadów mogą rozwijać się rośliny.

Gleby żyzne

czarnoziemy i gleby brunatne na lessach, mady, rędziny (nie wszystkie), gleby z popiołów wulkanicznych, czarne ziemie

Gleby mało żyzne

bielice, pustynne, tundrowe, górskie, bagienne

Struktura agrarna

własność prywatna (bardzo efektywna), własność państwowa(mało efektywna), własność spółdzielcza (kółka itp, z reguły efektywna)

Intensywny typ gospodarki rolnej

Duże nakłady pieniędzy, pracy, chemizacja i mechanizacja

Ekstensywny typ gospodarki rolnej

niewielkie nakłady pieniędzy, małe nakłady pracy, niewielka chemizacja, ale duża mechanizacja

Melioracja

System nawadniający i odwadniający. Umożliwia rolnictwo, w miejsach, gdzie nie ma sprzyjających warunków przyrodniczych.

Rolnictwo pierwotne

głównie praca ludzi i zwierząt, prymitywne narzędzia, niska wydajność, na własne potrzeby

Rolnictwo tradycyjne

na własne potrzeby, nadwyżki sprzedawane, średnia wydajność, mieszana struktura produkcji

Rolnictwo rynkowe

wielkoobszarowe, chemizacja, nawozy, wysoka wydajność, rolnictwo towarowe

Rolnictwo żarowo-odłogowe

Wypalanie roślinności stepowej lub leśnej -> uprawianie tam roli -> przeniesienie się na inne obszary

Rolnictwo ugorowe

Co roku inny fragment ziemi pozostaje bez zasiewu (odpoczywa)

Rolnictwo plantacyjne

bawełna, trzcina cukrowa, banany, orzeszki ziemne, palma oleista, herbata, kauczukowiec

Rolnictwo farmerskie

Określony kierunek produkcji np. zbożowe, hodowlane, mleczarskie

Formy użytkowania ziemi

użytki rolne (grunty orne, sady, łąki, pastwiska), lasy, pozostałe grunty i nieużytki

Rośliny żywieniowe (alimentacyjne)

zboża, rośliny bulwiaste, rośliny strączkowe, oleiste, drzewa i krzewy owocowe, warzywa, używki, przyprawy

Rośliny przemysłowe

surowce, oleiste, olejkodajne, kauczukodajne, włókniaste, cukrodajne

Rośliny pastewne

Pasza dla zwierząt

Zbiory podaje się w jednostce...

mln ton

Plony podaje się w jednostce...

q/ha

Zboże to...

kukurydza, ryż, pszenica, jęczmień, sorgo, proso, owies, żyto

Pszenica

zboże chlebowe, wymagająca pod względem glebowym

RYŻ

dla ok. poł. ludności świata podstawowy produkt żywnościowy, wysoka temperatura + duża wilgotność, krótki okres wegetacyjny

KUKURYDZA

najwyższe plony wśród zbóż, żywieniowa, paszowa, długi okres wegetacyjny, nie lubi przymrozków

Żyto

chlebowe, paszowe, brak dużych wymagań glebowych

Jęczmień

Kasza, mąka, pasza, piwo, średnio wymagający

Owies

kasza, płatki, pasza dla koni

Rośliny bulwiaste

ziemniak, maniok, batat, jam(pochrzyn), taro

Ziemniak

główna roślina bulwiasta w Europie, paszowa, alimentacyjna, przemysłowa, alkohol

Maniok

alimentacyjna, paszowa, alkohol, bulwa od 4-10kg, w STANIE SUROWYM TRUJĄCE

Batat

"słodki ziemniak", bulwa ok. 3,5kg, zastosowanie jak ziemniak

Jam(pochrzyn)

bulwy do kilkudziesięciu centymetrów, gorzka substancja

Taro

spożywa się także liście

Rośliny cukrodajne

Trzcina cukrowa, buraki cukrowe

Trzcina Cukrowa

65% produkcji cukru na świecie

Buraki cukrowe

Wymaga żyznych gleb

Rośliny oleiste

Soja, rzepak, słonecznik, oliwka, palma kokosowa/oleista, orzeszki ziemne

Soja

39% zbiorów roślin oleistych

Rzepak

Służy także do produkcji biopaliw

Słonecznik

Dobre gleby i duże nasłonecznienie

Oliwka

Drzewka tworzące gaje oliwne

Palma kokosowa

Miąższ owocowy, głównie klimat równikowy

Palma oleista

drzewo klimatu równikowego

Orzeszki ziemne

Główni producenci: Chiny, Indie, Nigeria

Rośliny włóknodajne

bawełna, len, juta, konopie, agawa(sizal)

Bawełna

częste nawadnianie, przemysł włókienniczy

GMO

Rośliny modyfikowane genetycznie, zostały zmienione w celu np. większa odporność, wydajność, smak, wygląd, trwałość

CHÓW ZWIERZĄT

Cel: pozyskanie różnych produktów (mięso, tłuszcz, mleko, jaja)

HODOWLA ZWIERZĄT

Cel: otrzymanie bardziej gospodarczo przydatnych odmian zwierząt (selekcjonowanie materiału rozpłodowego, krzyżowanie różnych odmian)

CHÓW EKSTENSYWNY

W krajach słabo rozwiniętych i słabo zaludnionych

CHÓW INTENSYWNY

W krajach wysoko rozwiniętych

Bydło (chów)

względy religijne (indie), mleko (Europa), mięso, skóra(przemysł obuwniczy, skórzany), kości(spożywczy, chemiczny), odchody(nawóz, opał)

Owce(chów)

Wełna(3-5kg od sztuki), mleko, mięso, futra(uzbekistan, afganistan, turcja, kazachstan)

Trzoda chlewna(chów)

mięso(bardzo szybki przyrost wagi), tłuszcz

Kozy(chów)

mleko, mięso, skóra, wełna

Konie(chów)

siła pociągowa, zwierzę wierzchowe, mięso

Region rolniczy - Region Zachodnio-europejski

wysoka mechanizacja, duża chemizacja, rolnictwo intenstywne, towarowe

Region rolniczy - Region Śródziemnomorski

Rozdrobniona struktura rolnictwa

Region rolniczy - Region Wschodnioeuropejsko - syberyjski

Rolnictwo wielkoobszarowe, duży stopień mechanizacji, różna towarowość rolnictwa, roślinno - zwierzęcy

Region rolniczy - Region Azji Wschodniej i południowo-wschodniej

dogodny klimat dla rolnictwa, olbrzymie zapotrzebowanie, duże nakłady pracy ręcznej, ryż na terenach sztucznie nawadnianych

Region rolniczy - Region zachodnioazjatycko-północnoafrykański

klimat zwrotnikowy suchy, małe gospodarstwa, rolnictwo ekstensywne

Region rolniczy - Region Afrykański

prymitywna, mała produktywność, wspólne władanie ziemią, wyjątek: RPA (rolnictwo wysokotowarowe)

Region rolniczy - północno-amerykański

gospodarka wysokotowarowa, intensywna lub ekstensywna, wysoki stopień specjalizacji produkcji

Region rolniczy - australijsko-nowozelandzki

rolnictwo Wysokotowarowe, ekstensywne, wysoki stopień specjalizacji

Wilgotne lasy równikowe (Leśnictwo)

największe roczne przyrosty, cenne gatunki drzew (hebanowiec, mahoniowiec, drzewo palisandrowe)

Borealne lasy iglaste (tajga) (Leśnictwo)

niewielka liczba gatunków drzew (świerk, jodła, sosna, modrzew), mniejsze roczne przyrosty

Lasy podrównikowe (Leśnictwo)

w porze suchej(monsunowej) zrzucają liście

Lasy strefy umiarkowanej (Leśnictwo)

duże przyrosty masy drzew, cenne pod względem składu gatunkowego

Gospodarka leśna w krajach słabo rozwiniętych

GOSPODARKA RABUNKOWA - niekontrolowana wycinka drzew, nadmierny wyrąb lasu przyczyną erozji gleb, zjawisko pustynnienia

Gospodarka leśna w krajach wysokorozwiniętych

RACJONALNE GOSPODAROWANIE - zwiększanie powierzchni lasów, dbanie o skład gatunkowy, przyrost masy drzewnej przewyższa ubytki

DEFORESTACJA (wylesianie)

Zmniejszanie udziału terenów leśnych w ogólnej powierzchni danego obszaru

Najżyźniejsze łowiska świata

Zachodnie wybrzeże Ameryki Południowej, zachodnie wybrzeże Ameryki Północnej, wschodnie wybrzeże Ameryki Północnej, wschodnie wybrzeże Azji, Morze Ochockie, Wybrzeża Europy, północne wybrzeża Afryki

plony

ilość płodów rolnych na ha

zbiory

całkowita wartość zebranego płodu wyrażona w jednostkach wagowych

decytona= kwintal (q)

q=100kg

poziom humusowy

poziom próchniczy

poziom eluwialny gleby

Poziom eluwialny, poziom wymywania, poziom bielicowania charakterystyczny dla gleb bielicowych, glejobielicowych, glejobielic i bielic. Powstaje w wyniku wymycia żelaza, próchnicy i związków zasadowych.

poziom iluwialny = wymywania

poziom glebowy, w którym odbywa się strącanie związków mineralnych, wyługowanych z wyżejległej warstwy gleby zwanej poziomem eluwialnym przez przesączające się przez glebę wody, zazwyczaj deszczowe.

pampa

ekstensywny chów bydła na pampie. kukurydza, pszenica, soja.

rolnictwo ekstensywne

, w którym nie stosuje się sztucznych środków wspomagających uprawy, takich jak nawozy mineralne i pestycydy, co skutkuje jednak zmniejszonymi plonami. W systemie tym nakłady pracy są wysokie, a koszty niskie.

kukurydza

ciepłolubna, wrażliwa na przymrozki, wysokie wymagania glebowe i wodne, pożywienie dla ludzi i pasza dla zwierząt, wykorzystywanie w przemyśle

łowiska w rejonach ciepłych prądów morskich i zimnych

różna temperatura, zasolenie, dobre natlenienie, rozwój planktonu roślinnego