Întrebare                    | 
                
                    Răspuns                    | 
            
        
        | 
     începe să înveți
 | 
 | 
      To najbardziej zewnętrzna skalna warstwa Ziemi.   
 | 
 | 
 | 
      Co tworzy skorupę ziemską?    începe să înveți
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
| 
     începe să înveți
 | 
 | 
      To pierwiastki chemiczne w stanie wolnym oraz związki chemiczne, które powstały w przyrodzie bez udziału człowieka.   
 | 
 | 
 | 
| 
     începe să înveți
 | 
 | 
      Powstają one w wyniku procesów geologicznych i są naturalnymi skupiskami minerałów.   
 | 
 | 
 | 
| 
     începe să înveți
 | 
 | 
      Powstają one w wyniku procesów geologicznych i są naturalnymi skupiskami minerałów.   
 | 
 | 
 | 
      Jakie są rodzaje minerałów?    începe să înveți
 | 
 | 
      Dzielimy je na pierwiastki chemiczne i związki chemiczne.   
 | 
 | 
 | 
      Podaj cztery przykłady minerałów w formie pierwiastków chem.    începe să înveți
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
      Podaj cztery różne WZORY minerałów w formie związków chem.    începe să înveți
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
      Podaj cztery różne NAZWY minerałów w formie związków chem.    începe să înveți
 | 
 | 
      kwarc, anhydryt, halit, korund   
 | 
 | 
 | 
| 
     începe să înveți
 | 
 | 
      To skały i minerały wykorzystywane przez człowieka w różnych dziedzinach życia.   
 | 
 | 
 | 
      Podaj rodzaje surowców mineralnych    (5 rodzajów)  începe să înveți
 | 
 | 
      budowlane, chemiczne, energetyczne, metalurgiczne, zdobniczne   
 | 
 | 
 | 
      Podaj przykłady surowców mineralnych budowlanych.    (2)  începe să înveți
 | 
 | 
      skały - np. wapienne, gipsowe i krzemionka (=piasek)   
 | 
 | 
 | 
      Podaj przykłady surowców mineralnych chemicznych.    (4)  începe să înveți
 | 
 | 
      nawozy mineralne, skały wapienne, sól kuchenna, rudy metali   
 | 
 | 
 | 
      Podaj przykłady surowców mineralnych energetycznych    (3)  începe să înveți
 | 
 | 
      węgle kopalne, ropa naftowa, gaz ziemny   
 | 
 | 
 | 
      Podaj przykłady surowców mineralnych metalurgicznych.    (1 i doprecyzować do tego 4)  începe să înveți
 | 
 | 
      rudy: żelaza, miedzi, cynku, ołowiu   
 | 
 | 
 | 
      Podaj przykłady surowców mineralnych zdobniczych    (2 i podać do nich po przykładzie)  începe să înveți
 | 
 | 
      metale szlachetne, np. Au oraz kamienie szlachetne, np. diament   
 | 
 | 
 | 
      Podaj nazwy i wzór podstawowego minerału budującego skały wapienne. Jaka to sól?    începe să înveți
 | 
 | 
      kalcyt/węglan wapnia/CaCO3. Jest to sól nieorganiczna   
 | 
 | 
 | 
      Wymień odczynniki potrzebne do wykonania doświadczenia wykrywania węglanu wapnia.    (3)  începe să înveți
 | 
 | 
      roztwór HCl, wapień, woda wapienna Ca(OH)2   
 | 
 | 
 | 
      Jaki jest cel powyższego doświadczenia?    începe să înveți
 | 
 | 
      Stwierdzenie, czy kreda zawiera węglan wapnia.   
 | 
 | 
 | 
      Określ obserwacje powyższego doświadczenia.    începe să înveți
 | 
 | 
      Po dodaniu HCl do probówki z kredą wydziela się bezbarwny gaz, który powoduje mętnienie wody wapiennej.   
 | 
 | 
 | 
      Określ wniosek powyższego doświadczenia.    începe să înveți
 | 
 | 
      HCl reaguje z węglanem wapnia, który jest składnikiem kredy. Zmętnienie wody wapiennej świadczy o tym, że jednym z produktów reakcji chem. jest tlenek węgla (IV):    CaCO3 + 2HCl→CaCl2 + H2O + CO2↑ //// CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3↓ + H2O 
 | 
 | 
 | 
      Jakie są rodzaje skał wapiennych?    începe să înveți
 | 
 | 
      Skały osadowe i metamorficzne (przeobrażone)   
 | 
 | 
 | 
      Jakie są przykłady skał osadowych?    (2)  începe să înveți
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
      Gdzie powstały skały osadowe?    începe să înveți
 | 
 | 
      Powstały na dnie mórz i oceanów.   
 | 
 | 
 | 
      Podaj przykład skały metamorficznej.    începe să înveți
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
      Jak powstała skała metamorficzna i z czego jest utworzona?    începe să înveți
 | 
 | 
      Przez wiele milionów lat działały na nią wysokie ciśnienie i temperatura. Utworzona jest z wapieni.   
 | 
 | 
 | 
| 
     începe să înveți
 | 
 | 
      Ma zwykle białą lub beżową barwę.   
 | 
 | 
 | 
      Wymień zastosowania wapienia.    (3)  începe să înveți
 | 
 | 
      Jest stosowany w budownictwie, w produkcji szkła i jako nawóz w rolnictwie.   
 | 
 | 
 | 
| 
     începe să înveți
 | 
 | 
      Ma białą lub szarą barwę.   
 | 
 | 
 | 
      Wymień trzy skały wapienne.    începe să înveți
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
      Wymień trzy zastosowania kredy.    începe să înveți
 | 
 | 
      Stosowana do produkcji kredy do pisania, białych farb i past do zębów.   
 | 
 | 
 | 
| 
     începe să înveți
 | 
 | 
    
 | 
 | 
 | 
| 
      (4)  începe să înveți
 | 
 | 
      Ma barwę białą, szarą, różową lub zielonkawą.   
 | 
 | 
 | 
      Jakie są zastosowania marmuru?    (2)  începe să înveți
 | 
 | 
      Jest stosowany jako materiał budowlany i rzeźbiarski   
 | 
 | 
 | 
      Jak nazywa się składnik skał gipsowych i jaki jest jego wzór?    începe să înveți
 | 
 | 
      siarczan (VI) wapnia; CaSO4   
 | 
 | 
 | 
      Jakie są rodzaje skał gipsowych i ich wzory?    (2)  începe să înveți
 | 
 | 
      gips (CaSO4 ∙ 2H2O) i anhydryt (CaSO4)   
 | 
 | 
 | 
      Wymień pięć właściwości gipsu.    începe să înveți
 | 
 | 
      1) substancja półprzezroczysta 2) zwykle posiada drobne kryształki 3) plastyczny 4) miękki 5) słabo rozpuszcza się w zimnej wodzie, natomiast dobrze w gorącej   
 | 
 | 
 | 
      Jakie jest zastosowanie gipsu?    (1)  începe să înveți
 | 
 | 
      Jest wykorzystywany w budownictwie.   
 | 
 | 
 | 
      Wymień trzy właściwości anhydrytu.    începe să înveți
 | 
 | 
      1) substancja krystaliczna 2) ma zwykle barwę niebieskoszarą 3) łatwo wchłania wodę    3)... co powoduje zwiększenie jej objętości nawet o 60%, może przy tym pękać i się rozwarstwiać 
 | 
 | 
 | 
| 
     începe să înveți
 | 
 | 
      Hydrat to sól uwodniona. Cząsteczki wody w hydratach są związane bezpośrednio z jonem metalu albo występują w sieci krystalicznej.   
 | 
 | 
 | 
      Odczytaj nazwę poniższego hydratu.    siarczan (VI) wapnia - woda(1/2)  începe să înveți
 | 
 | 
      siarczan sześć wapnia woda jeden dwa   
 | 
 | 
 | 
      Na czym polega prażenie hydratów?    începe să înveți
 | 
 | 
      Jest to ogrzewanie ich wysokiej temperaturze; umożliwia usunięcie związanej w nich wody   
 | 
 | 
 | 
      Gdzie stosuje się prażony gips?    începe să înveți
 | 
 | 
      Prażony gips stosuje się w bandażach gipsowych.   
 | 
 | 
 | 
      Nadaj tytuł doświadczeniu.    începe să înveți
 | 
 | 
      Usuwanie wody z hydratów (prażenie hydratów)   
 | 
 | 
 | 
      Podaj obserwację do powyższego doświadczenia.    începe să înveți
 | 
 | 
      Chlorek kobaltu (II) - woda (1/6) przed ogrzaniem ma czerwoną barwę, a po ogrzaniu zmienia kolor na granatowy. Na ściankach probówki skrapla się ciecz.   
 | 
 | 
 | 
      Podaj wniosek do powyższego doświadczenia.    începe să înveți
 | 
 | 
      Ogrzewanie hydratów powoduje usuwanie z nich wody w postaci pary wodnej, która skrapla się na ściankach probówki.    Bezwodne sole są higroskopijne - chłoną wodę z powietrza. 
 | 
 | 
 | 
| 
      Wymień do tego dwa zastosowania.  începe să înveți
 | 
 | 
      To luźna skała okruchowa kwarcu stosowana w budownictwie i do produkcji szkła.   
 | 
 | 
 | 
      Nadaj tytuł powyższemu doświadczeniu.    începe să înveți
 | 
 | 
      badanie właściwości tlenku krzemu (IV)   
 | 
 | 
 | 
      Podaj obserwacje do powyższego doświadczenia.    începe să înveți
 | 
 | 
      W probówkach nie zaszły zmiany.   
 | 
 | 
 | 
      Podaj wniosek do powyższego doświadczenia.    începe să înveți
 | 
 | 
      Tlenek krzemu (IV) nie reaguje z wodą ani z kwasami.    Wyjątkiem jest kwas fluorowodorowy HF, w którym SiO2 roztwarza się, czyli przechodzi do roztworu w wyniku zachodzących reakcji chemicznych. 
 | 
 | 
 | 
      Wymień przynajmniej trzy właściwości fizyczne tlenku krzemu (IV).    începe să înveți
 | 
 | 
      1) substancja stała o budowie krystalicznej 2) czysty (bez domieszek) 3) bezbarwny 4) twardy; rysuje szkło   
 | 
 | 
 | 
      Wymień trzy właściwości chemiczne tlenku krzemu (IV)    începe să înveți
 | 
 | 
      1) mało reaktywny chemicznie 2) nie rozkłada się pod wpływem wysokiej temperatury 3) nie reaguje z wodą ani z kwasami (wyjątek HF)   
 | 
 | 
 | 
      Wymień 4 przykłady odmian kwarcu.    începe să înveți
 | 
 | 
      ametyst, agat, kryształ górski, tygrysie oko   
 | 
 | 
 | 
      Jakie jest zastosowanie kwarcu?    începe să înveți
 | 
 | 
      Kwarc jest powszechnie stosowany w jubilerstwie do wyrobu biżuterii.   
 | 
 | 
 |