Întrebare |
Răspuns |
începe să înveți
|
|
Organizacja Narodów Zjednoczonych (UN – United Nations) – organizacja międzynarodowa skupiająca największą liczbę państw członkowskich (192) o największym zasięgu terytorialnym (pięć kontynentów)
|
|
|
începe să înveți
|
|
wspólne działania Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii podczas II wojny światowej – podpisanie Karty Atlantyckiej
|
|
|
Czym była Karta Atlantycka i w jakich okolicznościach powstała? începe să înveți
|
|
Karta Atlantycka była podpisanym przez przedstawicieli USA i Wielkiej Brytanii dokumentem zapowiadającym powołanie po zakończeniu wojny organizacji międzynarodowej odpowiedzialnej za utrzymanie pokoju na świecie; podpisana została na pokładzie okrętu Prince of Wales, kotwiczącego w pobliżu Nowej Fundlandii na Oceanie Atlantyckim
|
|
|
Kiedy po raz pierwszy użyto określenie: Narody Zjednoczone? începe să înveți
|
|
w Deklaracji Narodów Zjednoczonych 1 stycznia 1942 roku – była ona zobowiązaniem 26 narodów do walki z faszyzmem
|
|
|
Co było najważniejszym krokiem na drodze do utworzenia ONZ? începe să înveți
|
|
podpisanie na konferencji w San Francisco 26 czerwca 1942 roku Karty Narodów Zjednoczonych
|
|
|
Data oficjalnego powstania ONZ începe să înveți
|
|
24 października 1945 rok (również oficjalna data obchodów Dnia Narodów Zjednoczonych)
|
|
|
Cele ONZ (zgodnie z Kartą NZ) începe să înveți
|
|
utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego; rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami; współpraca zmierzająca do rozwiązania problemów międzynarodowych; promowanie poszanowania prawa człowieka
|
|
|
începe să înveți
|
|
Zgromadzenie Ogólne; Rada Bezpieczeństwa; Sekretariat; Sekretarz Generalny; Rada Gospodarcza i Społeczna; Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości; Rada Powiernicza
|
|
|
Zgromadzenie Ogólne ONZ – najważniejsze informacje începe să înveți
|
|
przedstawiciele wszystkich państw członkowskich i obserwatorzy; każde państwo ma jeden głos; decyzje zapadają większością głosów (sprawy kluczowe większością 2/3); zazwyczaj zbiera się raz w roku
|
|
|
Zakres kompetencji Zgromadzenia Ogólnego ONZ începe să înveți
|
|
decyzje podejmowane przez ZO dotyczą: bezpieczeństwa, rozbrojenia, wyboru nowych członków i sekretarza generalnego
|
|
|
Rada Bezpieczeństwa ONZ – najważniejsze informacje începe să înveți
|
|
15 członków – 5 stałych (Francja, Wielka Brytania, USA, Rosja, Chiny) i 10 wybieranych na 2-letnie kadencje; decyzje zapadają w sprawach proceduralnych większością zwykłą, a w merytorycznych 9 z 15 głosów
|
|
|
Zakres kompetencji Rady Bezpieczeństwa ONZ începe să înveți
|
|
RB rozpatruje spory dotyczące pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego oraz kwestie dotyczące sytuacji, które zagrażają pokojowi na świecie
|
|
|
Sposób wybierania wybieralnych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ începe să înveți
|
|
z 10 – 5 z Afryki i Azji, 2 z Ameryki Łacińskiej, 2 z Europy Zachodniej, 1 z Europy Środkowej
|
|
|
Sekretariat ONZ – kluczowe informacje începe să înveți
|
|
ciało administracyjne (administracja majątkiem i ustalanie budżetu), kierowane przez Sekretarza Generalnego, funkcjonuje w ramach 5-letniej kadencji
|
|
|
începe să înveți
|
|
kieruje pracami Sekretariatu; wybierany jest na 5 lat, na wniosek Rady Bezpieczeństwa; zarządza majątkiem ONZ i ma prawo uczestniczych w posiedzeniach wszystkich organów ONZ
|
|
|
Dotychczasowi Sekretarze Generalni ONZ începe să înveți
|
|
Gladwyn Lieb; Trygve Lie; Dag Hammarskjold; U Thant; Kurt Wladheim; Javier Perez de Cuellar; Boutros Boutros-Ghali; Kofi Annan; Ban Ki-moon
|
|
|
Rada Gospodarcza i Społeczna ONZ – podstawowe informacje începe să înveți
|
|
54 członków, wybieranych przez Zgromadzenie Ogólne na 3 lata (co roku wymieniana jest 1/3 składu); obraduje w Genewie lub Nowym Jorku; decyzje podejmuje zwykłą większością
|
|
|
Kompetencje Rady Gospodarczej i Społecznej ONZ începe să înveți
|
|
decyzje dotyczą spraw gospodarczych, społecznych, kulturalnych i praw człowieka
|
|
|
Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości – podstawowe informacje începe să înveți
|
|
15 sędziów wybieranych przez Radę Bezpieczeństwa i Zgromadzenie Ogólne na wniosek Sekretarza Generalnego na 9 lat kadencji z możliwością reelekcji (co 3 lata wymiana 1/3 składu); wyroki Trybunału są ostateczne
|
|
|
Rada Powiernicza ONZ – podstawowe informacje începe să înveți
|
|
obecnie nie funkcjonuje – jej głównym celem było nadzorowanie administracji na terenach powierniczych; składała się z 5 członków stałych, którzy zarządzali terytoriami powierniczymi i 5 wybieranych przez Zgromadzenie Ogólne z państw, które takimi terytoriami nie administrowały
|
|
|
Czym były tereny powiernicze? începe să înveți
|
|
terytoria zarządzane niesamodzielnie – mogły to być obszary, które nie uzyskały niepodległości, terytoria odłączone od państw nieprzyjacielskich po II wojnie światowej lub obszary oddane dobrowolnie pod powiernictwo (nie było takiego wypadku)
|
|
|
Ostatnie terytorium powiernicze începe să înveți
|
|
Palau – wyspa odzyskała niepodległość w 1994 roku
|
|
|